Μια λέξη κυριάρχησε στο δεύτερο μισό της Μεταπολίτευσης και δεν έχει χάσει την αίγλη της μέχρι σήμερα: διαπλοκή. Η ειρωνεία της Ιστορίας είναι ότι τη λάνσαρε ο Μητσοτάκης (πατήρ), για να δικαιολογήσει την πτώσης της κυβέρνησής του (1993).

Λίγα χρόνια νωρίτερα ο ίδιος, τότε σε μια ευκαιριακή συμμαχία με την παραδοσιακή Αριστερά (ενιαίος Συνασπισμός-Χαρίλαος Φλωράκης και Λεωνίδας Κύρκος) είχε ανοίξει το δρόμο στα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια, οι ιδιοκτήτες των οποίων έγιναν στη συνέχεια συνώνυμοι της διαπλοκής. Μια δεξιοαριστερή κυβέρνηση άνοιξε αυτόν το δρόμο ουσιαστικά χωρίς νόμους και κανόνες, καθεστώς που κράτησε 25 χρόνια.

Δεύτερη ειρωνεία της Ιστορίας. Σήμερα μια άλλη κυβέρνηση, αριστεροδεξιά αυτή τη φορά, είναι έτοιμη να αναδιαμορφώσει το τηλεοπτικό τοπίο, πατώντας στο αρρύθμιστο καθεστώς των αδειών που κληρονόμησε. Ουσιαστικά η κυβέρνηση Τσίπρα επιχειρεί να ανακατανείμει την ισχύ στους τηλεοπτικούς αιθέρες, παραμερίζοντας ένα-δύο παλιούς και αντικαθιστώντας τους με αντίστοιχους «δικούς» της (θα δούμε παρακάτω γιατί η λέξη χρειάζεται εισαγωγικά). Αυτό είναι το «έργο» που παίζεται αυτές τις μέρες γύρω από τη (δια) μάχη για τις νέες τηλεοπτικές άδειες. Η νέα εξουσία, από τότε που ήταν ακόμα «κυβέρνηση εν αναμονή»,  προσπάθησε να προσεταιρισθεί τα παραδοσιακά κέντρα μιντιακής ισχύος.  Αλλού τα κατάφερε εν μέρει, αλλού η δουλειά στράβωσε (εδώ) και τα πράγματα εξελίχθηκαν μέχρι το σημερινό σημείο. Αυτό που αναμένεται, σχεδόν με βεβαιότητα, είναι να αποκλεισθεί από τις άδειες το εμβληματικότερο ιδιωτικό κανάλι, το Μέγκα (το οποίο, πάντως, ουσιαστικά έχουν ήδη κλείσει οι σημερινοί ιδιοκτήτες του και όχι ο «υπερκαναλάρχης» υπουργός Επικρατείας-αυτός μάλλον θα βάλει την τυπική σφραγίδα). Και (αναμένεται) να δοθεί άδεια σε τουλάχιστον ένα κανάλι με «αριστερό» άρωμα, ιδιοκτησίας παλαιού αριστερού (κάποτε δε και «αριστεροδεξιού») επιχειρηματία (εδώ). Για τις υπόλοιπες άδειες θα δούμε.

Η παραδοσιακή διαπλοκή ηττήθηκε πολιτικά, διότι τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας είχαν ήδη ηττηθεί στη συνείδηση των ψηφοφόρων

Αν κάπως έτσι έχουν τα πράγματα, μπορούμε εύκολα να καταλήξουμε σε δύο βασικά συμπεράσματα:
1. Επικαλούμενη νομικά και πολιτικά επιχειρήματα (ανομία και διαπλοκή), η κυβέρνηση Τσίπρα επιχειρεί να δημιουργήσει το νέο τηλεοπτικό καθεστώς. Ορισμένα από τα επιχειρήματά της είναι εμφανώς βάσιμα (ούτε η αντιπολίτευση αρνείται την ανάγκη επαναρύθμισης), αλλά η επιχείρηση πάσχει στον τρόπο. Ουσιαστικά η σημερινή κυβέρνηση πάει να κάνει ό,τι και η αντίστοιχη του 1989, που έδωσε τις (τότε προσωρινές και επί 25 χρόνια μόνιμες) άδειες. Με πολιτική απόφαση δόθηκαν τότε, με πολιτική θα δοθούν και τώρα. Είναι το αδύνατο σημείο της σημερινής κυβέρνησης. Η παράκαμψη της μόνης αρμόδιας Αρχής (ΕΣΡ) αποδυναμώνει το εγχείρημα. Και το καθιστά έκθετο. Σίγουρα πολιτικά, ίσως και νομικά (μένει να φανεί από τις αποφάσεις των δικαστηρίων εγχωρίων και ευρωπαϊκών). Με άλλα λόγια, πολιτικά η κυβέρνηση κάνει ό,τι μας είχαν συνηθίσει και οι προηγούμενες: προσπαθεί να ελέγξει τις πολιτικές εξελίξεις ανακατανέμοντας την ισχύ στο τηλεοπτικό τοπίο. Η επιδίωξη δεν είναι αθέμιτη. Ολες οι εξουσίες το ίδιο κάνουν. Μέχρι τώρα είχαμε τη διαπλοκή της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, θα αποκτήσουμε και αυτήν του ΣΥΡΙΖΑ (με κομματάκι από Καμμένο). Δεν ξέρω αν είναι αριστερό, είναι σίγουρα εξουσιαστικό.
2. Πόσο πιθανό είναι να τα καταφέρει; Πρέπει να κάνουμε ένα διαχωρισμό. Είναι πολύ πιθανό η νέα κυβέρνηση να αποκτήσει ένα ή δύο «δικά της» κανάλια, δηλαδή κάτι σαν ιδιωτική ΕΡΤ. Αυτό είναι εφικτό. Είναι πολύ αμφίβολο, όμως, αν αυτό θα σημάνει και έλεγχο των πολιτικών εξελίξεων.  H τηλεοπτική ισχύς δεν είναι πλέον τόσο μεγάλη όσο την φαντάζονται. Το Διαδίκτυο την έχει αποδυναμώσει. Αλλωστε, έχουμε ένα πολύ πρόσφατο παράδειγμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις έχοντας απέναντί του όλα τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Η παραδοσιακή διαπλοκή ηττήθηκε πολιτικά, διότι τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας είχαν ήδη ηττηθεί στη συνείδηση των ψηφοφόρων. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει την ίδια τύχη, διότι η μεγάλη πλειονότητα των ψηφοφόρων έχει ήδη συνειδητοποιήσει ότι η ρητορική του ήταν παραπλανητική και δεν μπορεί να βελτιώσει τη ζωή τους. Ετσι, ούτε η «δική του» διαπλοκή θα καταφέρει να τον σώσει. Και όταν η βεβαιότητα για την επερχόμενη ήττα του θα είναι αδιαμφισβήτητη, τότε θα δει κάποιους από τους «δικούς του» νέους διαπλεκόμενους να τον εγκαταλείπουν.

Παραφράζοντας τη γνωστή ρήση του Γκράμσι, μπορούμε να πούμε ότι η παλιά διαπλοκή (ένα τμήμα της) αργοπεθαίνει και η νέα, η αριστερή, δεν έχει ακόμα γεννηθεί. Ζούμε μεν στην εποχή των τεράτων, μόνο που αυτά δεν βρίσκονται στα τηλεοπτικά στούντιο. Βρίσκονται στις ουρές του ΟΑΕΔ, στα συνεχώς μειούμενα εισοδήματα (εδώ), στους διαδρόμους των νοσοκομείων, στη νέα μετανάστευση.

Και αυτά τα «τέρατα» δεν δαμάζονται με ολίγη αριστερή διαπλοκή. Θα το διαπιστώσει και ο κ. Τσίπρας πολύ σύντομα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News