Οταν τον περασμένο Δεκέμβριο ο Τζον Πόλσον έκανε τις περίφημες δηλώσεις για τις επενδύσεις του σε Τράπεζα Πειραιώς και Alpha Bank κανείς δεν περίμενε τα όσα θα ακολουθήσουν. Για την ακρίβεια όχι κανείς, οι περισσότεροι. Γιατί υπήρχαν και κάποιοι που από τότε είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και είχαν σημάνει συναγερμό. Εστω κι αν οι… σειρήνες δεν ακούστηκαν από αυτούς που έπρεπε, από αυτούς που ορίζουν με τις αποφάσεις τους το τραπεζικό τοπίο στην Ελλάδα.

Ο αμερικανός επενδυτής δεν είναι ένας απλός, ένας τυχαίος παίκτης της αγοράς. Είναι από τους βασικότερους παίκτες του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και είναι αυτός που με τις αποφάσεις του και τις ενέργειές του μπορεί να αποσταθεροποιήσει ολόκληρα τραπεζικά συστήματα σε κατά τόπους χώρες. Και το ίδιο προσπαθεί να κάνει και τώρα, με φόντο το ελληνικό τοπίο και τη μεγαλύτερη τράπεζα σε αυτό.

Ο Πόλσον προσπαθεί να ελέγξει την Τράπεζα Πειραιώς. Και το κάνει αυτό ότι γιατί ξαφνικά ενδιαφέρθηκε για το μάνατζμεντ της, αλλά γιατί υπάρχει η -όχι και τόσο κρυφή- επιθυμία του να ελέγξει τα κόκκινα δάνεια που έχει στην κατοχή της η τράπεζα. Με πρόσχημα -και αφορμή- την επιλογή του νέου διευθύνοντος συμβούλου της Πειραιώς, ο Πόλσον θέλει να μπλοκάρει καταστάσεις και εξελίξεις και να διαμορφώσει εκείνο το τοπίο και εκείνες τις συνθήκες, ώστε να βάλει σε θέσεις-κλειδιά τους ανθρώπους τους οποίους ο ίδιος εμπιστεύεται και -προφανώς- ελέγχει.

Οι προηγούμενες ημέρες ήταν έντονες στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Κι αυτό γιατί το Διοικητικό Συμβούλιο της Πειραιώς είχε καταλήξει στο πρόσωπο του Χρήστου Παπαδόπουλου ως το ιδανικό για να αναλάβει τον ρόλο του διευθύνοντος συμβούλου. Ωστόσο, λίγες ώρες πριν συγκληθεί το ΔΣ και ανάψει και τυπικά το «πράσινο φως», o SSM -ο Ενιαίος Μηχανισμός Εποπτείας- άλλαξε τα δεδομένα. Ο SSM (Single Supervisory Mechanism) είναι ο μηχανισμός εκείνος ο οποίος επιβλέπει τις τράπεζες και τις επιδόσεις τους και ο οποίος αναφέρεται απευθείας στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μέσα στην τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου, ο SSM απέσυρε -όπως λένε όλες οι πλευρές- την έγκριση που είχε δώσει στην τοποθέτηση του κ. Παπαδόπουλου, ο οποίος είχε επιλεγεί μετά από πολύμηνη διεθνή διαδικασία και ο οποίος μέχρι πριν λίγες ώρες πληρούσε όλα τα κριτήρια που είχαν θέσεις από τον SSM. Και, ξαφνικά, έφτασε να μην έχει όλα τα προσόντα, ή τουλάχιστον έτσι θέλουν κάποιοι να τον παρουσιάσουν.

Πηγές της αγοράς βλέπουν πίσω από τη συγκεκριμένη εξέλιξη την προσπάθεια να ελέγξει την τράπεζα Πειραιώς και ταυτόχρονα τα «κόκκινα δάνεια» το hedge fund που διευθύνει ο Τζον Πόλσον. Συμφωνα με τις ίδιες πηγές, το κερδοσκοπικό fund που ελέγχει το 10% της τράπεζας είχε εναντιωθεί στη διαδικασία επιλογής και την υπονόμευσε επειδή επιθυμεί να τοποθετήσει πρόσωπο της αποκλειστικής επιλογής του, προφανώς για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του.

Αξίζει να σημειωθεί πως για το πρόσωπο του κ. Παπαδόπουλου είχε συμφωνήσει και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Κάτι που ήταν απόλυτα αναμενόμενο, αφού ο κύπριος τραπεζίτης έχει διεθνή καριέρα σε μεγάλους οργανισμούς. Μετά την KPMG ήρθε η μεταγραφή του στην Standard Chartered και έγινε παγκόσμιος επικεφαλής των χρηματοοικονομικών ινστιτούτων του ομίλου από το 2006 μέχρι και το 2010, όταν και ανέλαβε διευθύνων σύμβουλος της Standard Chartered για τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και το Πακιστάν.

Η διαδικασία επιλογής του κράτησε αρκετούς μήνες και έγινε με όλα τα διεθνή πρότυπα, κάτι που προκαλεί ακόμη περισσότερα ερωτηματικά. Ο διεθνής συμβουλευτικός οίκος Egon Zehnder κλήθηκε να αξιολογήσει τους υποψήφιους που προτάθηκαν στο διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας, τόσο από την εγχώρια, όσο και από τη διεθνή αγορά. Η επιλογή του διεθνούς διαγωνισμού σκόπευε στη διασφάλιση της διαφάνειας για την εξεύρεση της πιο αξιόπιστης λύσης για τον αντικαταστάτη του κ. Θωμόπουλου.

Ουσιαστικά, έχουμε επισήμως μια ματαίωση της ανάδειξης ενός νέου διευθύνοντος συμβούλου. Αλλά ανεπισήμως πρόκειται για μία τεράστια παρτίδα πόκερ με εξαιρετικά σκιώδες παρασκήνιο παρεμβάσεων, οι οποίες επηρεάζουν την αυτονομία των ελληνικών τραπεζών, ως απόρροια της στήριξής τους μέσω της ανακεφαλαιοποίησης. Και είναι ένα θέμα πού έχει προκαλέσει αντιδράσεις και στον πολιτικό κόσμο, αφού η Φώφη Γεννηματά είχε τοποθετηθεί από τον περασμένο Νοέμβριο, τονίζοντας πως δεν πρέπει να επιτρέψει η ελληνική κυβέρνηση να παραδοθεί το μάνατζμεντ των ελληνικών τραπεζών σε ξένα χέρια. Σε ομιλία της στη Βουλή, η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε αναφέρει πως ο αφελληνισμός των τραπεζών θα επιφέρει τον αφελληνισμό της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών επιχειρήσεων. Μάλιστα, η κυρία Γεννηματά χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα και θύμισε με νόημα ότι ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτήριζε τα ξένα funds ως… κοράκια της αγοράς.

Και ποιον θέλει στη θέση του ο Τζον Πόλσον; Τον Ανθιμο Θωμόπουλο, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες της αγοράς. Τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της Πειραιώς, δηλαδή, για την απομάκρυνση του οποίου είχε εκφράσει τις αντιρρήσεις του στο τέλος του περασμένου έτους. Οπως σημείωνε σε ρεπορτάζ της εποχής το Bloomberg, ο Πόλσον έστειλε επιστολή στο ΤΧΣ, στην οποία αναφέρει ότι επένδυσε στην αύξηση κεφαλαίου της Πειραιώς, «κατανοώντας ότι ο κ. Θωμόπουλος θα παρέμενε CEO της τράπεζας». Μάλιστα, τον χαρακτήρισε απόλυτα ικανό να διοικήσει έναν τόσο μεγάλο οργανισμό.

Το «αρπακτικό» από την Αμερική

Η καριέρα του Πόλσον είναι γεμάτη μεγάλες επιτυχίες, παταγώδεις αποτυχίες, τις οποίες όμως πάντα προσπαθούσε να μετατρέψει σε όφελός του.

Ο 60χρονος Πόλσον πόνταρε το 2007 στην κατάρρευση της αγοράς ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού ρίσκου στις ΗΠΑ και κέρδισε 5 δισεκατομμύρια δολάρια, «τη μεγαλύτερη ίσως λεία στην ιστορία της Wall Street», σύμφωνα με τους New York Times. Το περιοδικό Forbes αποτίμησε την περιουσία του στα 13,5 δισ. δολάρια, τοποθετώντας τον στο Νο 80 της λίστας με τους δισεκατομμυριούχους του πλανήτη. Από την άλλη ο Πόλσον στοιχημάτισε χωρίς επιτυχία στη διάλυση της ευρωζώνης και στην ελληνική χρεοκοπία μέσω CDS, αλλά στη συνέχεια αναζήτησε επενδυτικές ευκαιρίες στην Ελλάδα. Το 2013 ο αμερικανός επενδυτής συμμετείχε σε συνάντηση επενδυτικών σχημάτων και τραπεζών, την οποία είχε οργανώσει ο τότε πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, στη Νέα Υόρκη για την προβολή επενδυτικών ευκαιριών με αφορμή την τότε επίσημη επίσκεψή του στις ΗΠΑ.

Ο ίδιος είναι πρόεδρος του αμερικανικού επενδυτικού κεφαλαίου Paulson & Co, το οποίο ελέγχει σήμερα περί το 10% του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς, το 7,32% του μετοχικού κεφαλαίου της Alpha Bank – σύμφωνα με το συνολικό αριθμό δικαιωμάτων ψήφου, πλην αυτών του ΤΧΣ – και το 9,99% της ΕΥΔΑΠ. H Paulson & Co είναι μία από τις μεγαλύτερες επενδυτικές εταιρείες στον κλάδο, και εμφανίζεται να διαχειρίζεται κεφάλαια 22 δισ. δολαρίων.

Παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι το δυναμικό «μπάσιμο» που έκανε ο Πόλσον πέρυσι κατά βάση είναι ένα από τα πλέον κρίσιμα στοιχεία στην όλη διαδικασία των ανακεφαλαιοποιήσεων, αλλά και για την πορεία της οικονομίας γενικότερα. Λογικό, κανείς δεν θεωρεί χαζό κάποιον που ποντάρει τόσα πολλά χρήματα.

Ο καημός για τα κόκκινα δάνεια

Τι σημαίνουν, όμως, όλα τα παραπάνω; Γιατί είναι ιδιαιτέρως σημαντικά; Πολύ απλά γιατί από την έκβαση της υπόθεσης θα εξαρτηθούν πολλά. Ακόμη και η τύχη πολλών επιχειρηματικών κλάδων. Στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί το σενάριο που θέλει το συγκεκριμένο fund να επιδιώκει τον απόλυτο έλεγχο της τράπεζας για να διαχειριστεί με τον δικό του τρόπο τα επιχειρηματικά «κόκκινα» δάνεια, εγείρονται σοβαρές ανησυχίες γενικότερα για το εγχείρημα και για το μέλλον διάφορων επιχειρηματικών κλάδων. Πρόκειται για τους κλάδους που ασφυκτιούν λόγω των «κόκκινων» δανείων και ανησυχούν για το βαθμό εμπλοκής των ξένων funds στην εξυγίανση και αναβίωσή τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News