Χαζεύω στο timeline του λογαριασμού μου στο facebook και πέφτω πάνω σε ένα βίντεο που έχει ανεβάσει μια από τις επαφές μου. Ο ομιλητής είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου, πράγμα ασυνήθιστο για τις μέρες μας στα κοινωνικά δίκτυα. Πρόκειται για μια ομιλία σε σύνοδο κορυφής στις Κάννες τον Ιούνιο του 2015. Ο αμφιλεγόμενος ηγέτης κάνει λόγο για Ευρώπη που χάνει τη δημοκρατικότητά της, που αρχίζει να κυβερνάται από «διευθυντήριο» που δε λαμβάνει υπόψιν τις εθνικές κυβερνήσεις και τη θέληση των λαών. Τα σχόλια που συνοδεύουν την ανάρτηση είναι διαφόρων αποχρώσεων.

Ενα μήνα περίπου πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα των Βρετανών, βρίσκομαι σε σεμινάριο στο νότιο Λονδίνο. Στο δείπνο που παρατίθεται, ρωτάω Αγγλίδα συνάδελφο για την πρόβλεψή της σε σχέση με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Αντί για πρόβλεψη, παίρνει σαφή θέση και άλλοι τρεις μπαίνουν με ενδιαφέρον στη συζήτηση. Είναι ανήσυχοι για το μέλλον, καθώς, όντας φωτισμένοι άνθρωποι, προβλέπουν ότι θα έχουν σοβαρά οικονομικά και γεωπολιτικά προβλήματα αν αποφασιστεί έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Από την άλλη μεριά και χωρίς να έχουν πρόθεση να πάρουν το μέρος λαϊκιστών όπως ο Boris και ο Farage, νιώθουν περιορισμένοι δημοκρατικά και μακριά από τα κέντρα αποφάσεων.

Στην Αγγλία που ζω και εργάζομαι, οι άνθρωποι χτίζουν το μέλλον τους σε γερές βάσεις. Κάνουν όνειρα για το μέλλον και η οικονομία τους είναι εξωστρεφής σε ένα εύπλαστο διεθνές περιβάλλον. Γνωρίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση τους ισχυροποιεί, αυξάνει τις εμπορικές προοπτικές τους, ενισχύει τα Πανεπιστήμια και την έρευνά τους, τους παρέχει γεωπολιτική ασφάλεια και τους βάζει σε θέση «παίκτη» στο παγκόσμιο σκηνικό, ο οποίος διαθέτει γερές «πλάτες». Είναι ενδιαφέρον ότι παράλληλα νιώθουν ότι δεν έχουν το πάνω χέρι. Η Βρετανία ήταν πάντα αποστασιοποιημένη από τα σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, γιατί αυτό θεωρούσε ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντά της, αλλά ταυτόχρονα και γιατί η βρετανική υπεροψία δεν ήταν ικανή να δεχτεί εύκολα ότι θα είναι ισότιμο μέλος μιας ομάδας κρατών. Αυτή η στάση οδήγησε τη Γερμανία στην ανάληψη ηγεμονικού ρόλου, ελέγχοντας μικρά κράτη γύρω της και έχοντας υποσκελίσει δυνατούς συμμάχους, όπως η Ιταλία και η Γαλλία.

Στο τρένο του γυρισμού, πολλαπλά ερωτήματα δε με άφηναν να χαλαρώσω όσο θα ήθελα. Τι θα κάνουν οι Βρετανοί; Θα πάρουν το καπελάκι τους και θα φύγουν; Θα μείνουν και θα υπομείνουν το έλλειμα δημοκρατίας του πυρήνα της Ευρώπης και την ηγεμονία της Γερμανίας; Θα μείνουν και θα παλέψουν για μια δημοκρατικότερη Ευρώπη; Αν όχι οι Βρετανοί ποιοι; Εμείς οι Ελληνες προσπαθήσαμε, ανορθόδοξα, χωρίς σχέδιο, όντας οικονομικά ανίσχυροι, κάνοντας ψευτοπαλικαριές. Μας ενοχλεί και εμάς ο τρόπος που διαμορφώνονται οι συσχετισμοί στην Ευρώπη. Τι πρέπει να κάνουμε; Τη Γερμανία την ευνοεί αυτό το πλάνο; Ακόμα και μακροπρόθεσμα ή μόνο για λίγο;

Πιστεύω ότι η Ευρώπη, ο τόπος που παρέχει κοινωνική πρόνοια και γεννά πολιτισμό όσο κανένας στον κόσμο, ο τόπος που γέννησε νέες ιδέες και ώθησε στη νέα εποχή την παγκόσμια ιστορία, πρέπει να προχωρήσει ενωμένη. Πρέπει οι πολίτες της να έχουν λόγο στο μέλλον της. Μπορούν οι Ευρωπαίοι να το πετύχουν ακόμα ή έχει χαθεί η ευκαιρία;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News