Επισήμως ήταν η φράου Χόνεκερ, η σεβάσμια υπουργός Παιδείας, η γυναίκα του ηγέτη της χώρας. Ο κόσμος την αποκαλούσε «φαιά μάγισσα».

Μέχρι την Παρασκευή η Μαργκότ Χόνεκερ ήταν ένα από τα τελευταία απομεινάρια ενός από τα πιο σκοτεινά καθεστώτα του 20ου αιώνα, ζούσε ειρηνικά μόνη με τις σκέψεις της, στη μακρινή Χιλή με μια σύνταξη 1.500 ευρώ. Αμετανόητη μέχρι τέλους, η χήρα του Εριχ Χόνεκερ, επί χρόνια ηγέτη της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών.

Ως τον θάνατό της η Μαργκότ Χόνεκερ δεν ήταν απλά μια ζώσα ανάμνηση της μαύρης εποχής του Ψυχρού Πολέμου και των περιορισμών των ελευθεριών στο λεγόμενο ανατολικό μπλοκ – ήταν μια ηχηρή σταλινική φωνή από το παρελθόν: στην Ανατολικη Γερμανία δεν υπήρχαν άστεγοι και άνεργοι, υπήρχαν σχολεία για όλους, οι νέοι που πυροβολήθηκαν προσπαθώντας να σκαρφαλώσουν στο Τείχος του Βερολίνου «έκαναν μια ανοησία και την πλήρωσαν», ο Γκορμπατσόφ ήταν φυσικά ένας «αντεπαναστάτης» που προκάλεσε την κατάρρευση του σοσιαλισμού το 1989. Η Μαργκότ Χόνεκερ τα δήλωνε αυτά δημοσίως μέχρι και πέρυσι.

Το 2012 η Μαργκότ Χόνεκερ δέχτηκε να συμμετάσχει σε ένα ντοκιμαντέρ της γερμανικής τηλεόρασης με τίτλο «Η ανατροπή – Το τέλος του Χόνεκερ». Περισσότεροι από τέσσερα εκατ. Γερμανοί στήθηκαν στις τηλεοράσεις τους για να την ακούσουν να μιλάει, για πρώτη φορά από τον θάνατο του Εριχ Χόνεκερ, το 1994.

Το 2015, σε άλλη της συνέντευξη, αυτή τη φορά στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, η Μαργκότ Χόνεκερ χαρακτήριζε τη διαβόητη Στάζι «νόμιμη υπηρεσία», η οποία «υπάρχει σε όλες τις χώρες του κόσμου»

«Δεν υπάρχει κανένας λόγος να ζητήσω συγγνώμη, άλλοι πρέπει να ζητήσουν συγγνώμη. Το άδικο σε αυτόν τον κόσμο τώρα είναι μεγαλύτερο», είπε και βρήκε κάποια ευήκοα ώτα. Αλλά εκεί που σόκαρε ήταν όταν μίλησε για τους 136 ανθρώπους που σκοτώθηκαν, σκαρφαλώνοντας στο Τείχος του Βερολίνου στην προσπάθειά τους να περάσουν στη Δυτική Γερμανία: «Δεν μένει κανείς ατάραχος όταν ένας νέος άνθρωπος πεθαίνει κατ` αυτόν τον τρόπο. Δεν έπρεπε να γίνει. Δεν έπρεπε να σκαρφαλώσουν στο τείχος. Είναι πικρό να πληρώνει κανείς με τη ζωή του μια ανοησία. Κυρίως είναι πικρό για τις μητέρες αυτών των ανθρώπων»…

Ο Εριχ Χόνεκερ, ως υπεύθυνος Ασφαλείας του Κόμματος είχε εκπονήσει και επιβλέψει την ανέγερση του Τείχους του Βερολίνου το 1961. Αργότερα ανέλαβε την ηγεσία της χώρας. Καταπίεση βασικών πολιτικών ελευθεριών, αναγκαστικές υιοθεσίες παιδιών που είχαν αρπαγεί από αντιφρονούντες, βάρβαρο ντόπινγκ αθλητών στο πλαίσιο προπαγάνδας, αυτά δεν υπήρξαν ποτέ σύμφωνα με τη Μαργκότ Χόνεκερ. «Αυτοί που εμφανίζονται ως πολιτικοί κρατούμενοι ήταν απλά εγκληματίες» είχε πει σε εκείνο το ντοκιμαντέρ.

Το 2015, σε άλλη της συνέντευξη, αυτή τη φορά στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, η Μαργκότ Χόνεκερ χαρακτήριζε τη διαβόητη Στάζι «νόμιμη υπηρεσία», η οποία «υπάρχει σε όλες τις χώρες του κόσμου» και «στο βαθμό που η Λαοκρατική Γερμανία έπρεπε να αποκρούσει τις επιθέσεις εχθρικών δυνάμεων, ήταν μια αναγκαιότητα». Κατά τη γνώμη της μάλιστα, η εικόνα της Στάζι δαιμονοποιήθηκε σκοπίμως μεταγενέστερα από τη Δύση: «Γράφτηκαν βιβλία και γυρίστηκαν ταινίες για να διαδώσουν τον φόβο και τον τρόμο τον οποίο υποτίθεται πως προκαλούσε».

Η ίδια υποστήριζε ότι στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, οι πρώην ναζί ενσωματώθηκαν απολύτως στο σύστημα. «Η ΟΔΓ κατάφερε να χειραγωγήσει τους δυσαρεστημένους» για να επιτύχει την επί σαράντα χρόνια επιδιωχθείσα εξαφάνιση της ΛΔΓ. «Το φυτίλι ήταν η αυξανόμενη φυγή πολιτών της», η οποία «τροφοδοτήθηκε από τη Δύση» έλεγε η Μαργκότ Χόνεκερ, προσθέτοντας αυτοκριτικά: «Δεν τα καταφέραμε να θέσουμε εγκαίρως σε ισχύ τις σχεδιαζόμενες διευκολύνσεις ταξιδιών».

Η Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας των Χόνεκερ ήταν μια χώρα που το καθεστώς αποφάσιζε αν και πότε θα ταξιδέψεις. Η ίδια η σημερινή καγκελάριος της Γερμανιας, η Ανγκελα Μέρκελ, έχει διηγηθεί πως όσο ήταν νέα ήξερε ότι στη Δύση θα ταξίδευε όταν θα έκλεινε τα 60 της χρόνια, ήταν η ηλικία που το καθεστώς «εμπιστευόταν» πια τους πολίτες να ταξιδέψουν στο εξωτερικό. Τελικά ήρθε η ανατροπή των Χόνεκερ.

Για αυτό το κομβικό σημείο η Μαργκότ Χόνεκερ δεν έπαψε να θεωρεί υπεύθυνο τον τελευταίο ηγέτη της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Και υπενθύμιζε το περιστατικό με την περίφημη τελετή για τα 40χρονα της Ανατολικής Γερμανίας, όταν ο εμπνευστής της Περστρόικα έγινε τότε δεκτός με ζωηρές επευφημίες από τους νέους που είχαν συγκεντρωθεί. Ο σύζυγός της παρακολουθούσε ανέκφραστος τις εκτός προγράμματος εκδηλώσεις του πλήθους. «Επιστρέψαμε στο σπίτι σιωπηλοί. Δεν ένιωσα την ανάγκη να πω πώς αισθάνθηκα. Δεν ήθελα να τον επιβαρύνω. Και εκείνος ήθελε ηρεμία. Και τότε έγινε αυτό που έπρεπε να γίνει».

«Παρακολούθησα την εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ με συμπάθεια, όπως παρακολουθώ κάθε εξέγερση κατά της δικτατορίας των μονοπωλίων»

«Ο Εριχ δεν είχε πλέον καμία ψευδαίσθηση». Σύμφωνα με τη Μαργκότ Χόνεκερ, για τον ισχυρό άνδρα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας αυτό που συνέβη το 1989 ήταν μια «αντεπανάσταση». «Υπεύθυνος για αυτό το “σενάριο” ήταν ο Γκορμπατσόφ. Ο άνθρωπος αυτός έλεγε τόσα ψέματα. Ενιωθα αποστροφή για αυτόν. Δεν μου άρεσε αυτή του η φλυαρία και το ότι έλεγε τα πράγματα μια έτσι και μια αλλιώς»…

Για τα γεγονότα του φθινοπώρου του 1989 η Μαργκότ Χόνεκερ σημείωνε: «Δεν ήταν εξέγερση. Εγιναν διαδηλώσεις, οι εργαζόμενοι όμως συνέχισαν να πηγαίνουν στις δουλειές τους, τα παιδιά στο σχολείο, η κοινωνική ζωή συνέχισε να λειτουργεί κανονικά. Οι περισσότεροι άνθρωποι οι οποίοι βγήκαν στους δρόμους το φθινόπωρο του 1989 εξέφρασαν την δυσαρέσκειά τους, ήθελαν αλλαγές και βελτιώσεις, ήθελαν μια καλύτερη Λαοκρατική Γερμανία, δεν διαδήλωναν για την κατάργησής της. Το γεγονός ότι μεταξύ των αντιπολιτευομένων, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν κυρίως κάτω από τη σκέπη της εκκλησίας, υπήρχαν και εχθρικά διακείμενες δυνάμεις, δεν μπορεί να το αρνηθεί κανείς».

Η ίδια σχολίασε ότι και μετά την επανένωση της Γερμανίας περί τα τρία εκατ. Γερμανών μετακόμισαν από τις ανατολικές περιοχές στις δυτικές. Και για τη σημερινή Γερμανία είχε πει «με ανησυχία βλέπω, ότι η δικτατορία των μονοπωλίων αυξάνεται και ο γερμανικός ιμπεριαλισμός αναβαθμίζεται σε ηγεμόνα της ηπείρου. Δυό φορές προσπάθησε να επιτύχει αυτό το στόχο με τα όπλα και απέτυχε το 1918 και το 1945. Ποτέ δεν παραιτήθηκε όμως από τις προσπάθειες παγκόσμιας κυριαρχίας και πάντα ήταν και είναι έτοιμος να μπει και σε πολεμικές περιπέτειες».

Ναι, είχε και απόψη για τα τρέχοντα, όχι μόνο για το παρελθόν, η Μαργκότ Χόνεκερ. Σε εκείνη τη συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στον Αντώνη Πολυχρονάκη, τον περασμένο Νοέμβριο, είχε ερωτηθεί και για τον ΣΥΡΙΖΑ.

«Παρακολούθησα την εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ με συμπάθεια, όπως παρακολουθώ κάθε εξέγερση κατά της δικτατορίας των μονοπωλίων, κάθε κίνημα το οποίο προσπαθεί με τους κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού να σταματήσει αυτόν τον καπιταλισμό, τον παρακολουθώ με συμπάθεια. Αλλά πρέπει αν είμαστε ρεαλιστές. Απέναντι στην διεθνή των ισχυρών δεν υπάρχει ακόμα καμιά ισχυρή δύναμη των καταληστευμένων και των καταπιεσμένων. Ακόμα λείπει στην Ευρώπη, παρά τις όποιες προσπάθειες αριστερών ενεργειών για μια συνεπή αντιμονοπωλιακή αριστερά στις χώρες της Ευρώπης, ακόμα λείπουν η διακρατική αλληλεγγύη και τα κοινά μέτωπα. Στην Ελλάδα η αυτοκρατορία χτύπησε με σκληρότητα και κατέστρεψε την ψευδαίσθηση, ότι αυτή η Ευρώπη είναι μεταρρυθμίσιμη. Με αυτόν τον τρόπο δεν μπορεί να υπάρξει μια άλλη Ευρώπη» είχε πει.

Αν έκανε η ίδια κάποιο λάθος; Σε γενικές γραμμές όχι, για τις ατέλειες του καθεστώτος και το ότι δεν υπήρχαν προϊόντα δεν έφταιγε τόσο η αναπέρκεια της κυβέρνησης αλλά οι αντίπαλοι της Δύσης, για τα άλλα τα είπαμε. Κάποια λάθη, ναι έκανε, αλλά ήταν ήσσονος σημασίας. Ισως ότι είχε βάλει ένα μάθημα άμυνας στο λύκειο τότε που κάποιοι την κατηγόρησαν για στρατικοποίηση των σχολείων – «δεν ήταν η καλύτερη ιδέα μας» είχε παραδεχτεί. Σας θυμίζει μήπως κάτι;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News