Ο τελικός Κυπέλλου αναβλήθηκε και στη Ρουμανία. Αλλά εκεί, ο λόγος της αναβολής είναι μια τραγωδία: ο αιφνίδιος θάνατος -στον αγωνιστικό χώρο- του 26χρονου Καμερουνέζου Πάτρικ Εκένγκ, ποδοσφαιριστή της Ντινάμο Βουκουρεστίου η οποία την προσεχή Τρίτη θα αντιμετώπιζε την άλλη φιναλίστ της διοργάνωσης, Κλουζ.

Συνέβη αργά το βράδυ της Παρασκευής, στη διάρκεια του αγώνα Ντινάμο – Βιτορούλ. Ο άτυχος αφρικανός μπήκε στο παιχνίδι ως αλλαγή, στο 62′, και εννέα λεπτά αργότερα κατέρρευσε στο κέντρο του γηπέδου, ενώ η μπάλα παιζόταν σε άλλο σημείο του τερέν. Διακομίστηκε σε νοσοκομείο της ρουμανικής πρωτεύουσας, όπου -παρά τις προσπάθειες ανάνηψης που διήρκεσαν μιάμιση ώρα- εξέπνευσε λίγο πριν από τα μεσάνυχτα.

Μια φράση του ιατρικού ανακοινωθέντος που εκδόθηκε για τον θάνατό του, προκάλεσε αίσθηση – και κάνει τον γύρο του κόσμου μαζί με την τραγική είδηση: «Οι αιτίες είναι πολλές, όμως θα καθοριστούν τις επόμενες ημέρες». Η φημολογία για το ποιές μπορεί να είναι αυτές οι αιτίες -πέρα από την προφανή, δηλαδή την καρδιακή ανακοπή- έχει ήδη φουντώσει. Ο ρουμανικός Τύπος στέκεται στις λέξεις «τις επόμενες ημέρες», υπογραμμίζοντας με νόημα οτι στην ιατροδικαστική έρευνα μόνο οι τοξικολογικές εξετάσεις καθυστερούν τόσο πολύ…

Την ίδια ώρα -και ενώ στο νοσοκομείο εξακολουθούν να συρρέουν εκατοντάδες οπαδοί της Ντινάμο Βουκουρεστίου για να αφήσουν λίγα λουλούδια ή ένα κασκόλ στη μνήμη του Εκένγκ- βγαίνουν στο φως διάφορες αποκαλύψεις. Ο γενικός γραμματέας της Ενωσης Ποδοσφαιριστών Ρουμανίας, Ντουμίτρου Κοστίν, κατήγγειλε οτι τα γήπεδα στη χώρα δεν πληρούν τις προϋποθέσεις ώστε να εγγυηθούν την ασφάλεια των παικτών: «Από το 2008 φωνάζουμε πως η ασφάλεια των παικτών και των θεατών δεν είναι είναι εγγυημένη, όμως μας έλεγαν πως δεν υπάρχουν χρήματα, λόγω της κρίσης. Με όλο τον σεβασμό προς την Ντινάμο, ως γηπεδούχος ομάδα είναι υπεύθυνη για ό,τι συνέβη».

Ενώ οι επαγγελματίες αθλητές αποτελούν -κατά τεκμήριο- το πιο υγιές τμήμα του πληθυσμού, αυτός ο μακάβριος κατάλογος όλο και μεγαλώνει

Εκπρόσωπος του νοσοκομείου δήλωσε οτι το ασθενοφόρο που παρέλαβε τον παίκτη από το γήπεδο δεν διέθετε τον κατάλληλο εξοπλισμό για ανάνηψη, με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος. Αλλες πληροφορίες ανέφεραν οτι ο γιατρός – συνοδός του ασθενοφόρου δεν βρισκόταν στο πόστο του, αλλά παρακολουθούσε τον αγώνα από την κερκίδα.

Το όνομα του άτυχου Εκένγκ προστέθηκε στη λίστα των ποδοσφαιριστών, ομάδων υψηλού επιπέδου, που έχουν χάσει τη ζωή τους στα γήπεδα από παθολογικά αίτια. Το παράδοξο είναι ότι, ενώ οι επαγγελματίες αθλητές αποτελούν -κατά τεκμήριο- το πιο υγιές τμήμα του πληθυσμού, αυτός ο μακάβριος κατάλογος όλο και μεγαλώνει.

Από το 2007 μέχρι σήμερα έχουν αποβιώσει εν δράσει -στη διάρκεια επίσημου ή αγώνα προετοιμασίας- 22 ποδοσφαιριστές, και πάνω από 70 μετά τα μέσα της δεκαετίας των 90’s, που η FIFA τηρεί σχετικό αρχείο!

Οι θάνατοι παικτών σε μικρότερες ή ερασιτεχνικές κατηγορίες είναι πολλαπλάσιοι, ενώ εκτιμάται ότι πάνω από 2.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους -κάθε χρόνο- παίζοντας το αγαπημένο τους σπορ.

Aπό τα συμπεράσματα των ερευνών προκύπτουν δυο κυρίως αιτίες: οι εξοντωτικές αγωνιστικές υποχρεώσεις και τα «περίεργα» -μη εγκεκριμένα από τις Αρχές- σκευάσματα…

Αλλά το μυστήριο αφορά τις επαγγελματικές kατηγορίες, ιδίως στην Ευρώπη. Με τόσα διαγνωστικά μέσα και τέτοια ιατρική παρακολούθηση των ποδοσφαιριστών, γιατί τόσοι θάνατοι; Το ερώτημα έχει απασχολήσει τους ειδικούς επιστήμονες, και από τα συμπεράσματα των ερευνών τους προκύπτουν δυο -κυρίως- αιτίες: οι εξοντωτικές αγωνιστικές υποχρεώσεις, σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια αποτελεσματικής πρόληψης, και τα «περίεργα» -μη εγκεκριμένα από τις Αρχές- σκευάσματα που τους χορηγούνται με σκοπό τη βελτίωση των επιδόσεων και της αντοχής τους. Αυτό που, με μια λέξη, λέμε «ντόπινγκ».

Αμέσως μετά το χθεσινοβραδινό τραγικό περιστατικό, ο τεχνικός διευθυντής της Ντινάμο Βουκουρεστίου, Ιονέλ Νταντσιουλέσκου, έσπευσε να απενοχοποιήσει τον σύλλογό του διαβεβαιώνοντας πως «κάθε αθλητής μας περνά από ιατρικούς ελέγχους ανά εξάμηνο, ο Εκένγκ είχε περάσει τις εξετάσεις, και τα αποτελέσματα δεν είχαν δείξει κάποιο πρόβλημα υγείας». Πράγματι, αυτή είναι η συνήθης πρακτική στους επαγγελματικούς συλλόγους. Το θέμα είναι, τι αφορούν αυτές οι τακτικές εξετάσεις. Και -δυστυχώς- σπανίως έχουν να κάνουν με τον καρδιολογικό έλεγχο.

Η ελληνική Ολυμπιακή ομάδα που πήγε στη Βαρκελώνη, το 1992, δεν είχε υποβληθεί σε ένα στοιχειώδες τσεκ απ, ενώ χαρακτηριστική είναι η αποκάλυψη της ασημένιας Ολυμπιονίκου της Ατλάντας, Νίκης Μπακογιάννη

Οι περισσότερες ομάδες δεν διαθέτουν καν ειδικό στην αθλητική καρδιολογία. Τα ιατρικά τιμ τους είναι γεμάτα από ορθοπεδικούς -και γενικότερα από επιστήμονες εξειδικευμένους στην αντιμετώπιση των τραυματισμών- όμως οι καρδιολόγοι θεωρούνται περιττή πολυτέλεια, και οι καρδιολογικοί έλεγχοι είναι υποτυπώδεις. Ισα ίσα για να μπει η τζίφρα που είναι απαραίτητη για την έκδοση του δελτίου του ποδοσφαιριστή. Εγκληματικό, αν σκεφτεί κανείς οτι το 97% των αιφνιδίων θανάτων κατά την άθληση οφείλεται σε καρδιακές παθήσεις οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν εντοπιστεί σχετικά εύκολα, ενώ μόνο το 3% είναι αποτέλεσμα καρδιολογικών προβλημάτων που είναι αδύνατο να διαγνωστούν, ακόμη και νεκροτομικά.

Ιδίως στην Ελλάδα, οι ΠΑΕ «ξεσκονίζουν» τους παίκτες που πρόκειται να αποκτήσουν, για να διαπιστωθεί αν υποφέρουν από μυοσκελετικούς τραυματισμούς, όμως σε ό,τι αφορά τη γενικότερη υγεία του αθλητή, οι ιατρικοί έλεγχοι είναι τυπικοί. Πολλές φορές, ούτε καν. Η ελληνική Ολυμπιακή ομάδα που πήγε στη Βαρκελώνη, το 1992, δεν είχε υποβληθεί σε ένα στοιχειώδες τσεκ απ, ενώ χαρακτηριστική είναι η αποκάλυψη της ασημένιας Ολυμπιονίκου της Ατλάντας, Νίκης Μπακογιάννη, από το βήμα της Βουλής, οτι «μέχρι να μείνει έγκυος δεν είχε υποβληθεί ποτέ σε σοβαρές ιατρικές εξετάσεις».

Το πρώτο καταγεγραμμένο θύμα των γηπέδων είναι ο Ουίλιαμ Κρόπερ. Στις 13 Ιανουαρίου 1889, ο ποδοσφαιριστής της Στάβελεϊ υπέστη ρήξη εντέρου, σε αγώνα κόντρα στην Γκρίμσμπι Τάουν, και πέθανε την επόμενη ημέρα. Το 1931, ο τερματοφύλακας της Σέλτικ, Τζον Τόμπσον (23 ετών), χτύπησε στο κεφάλι όταν συγκρούστηκε με τον Σαμ Ινγκλις (της Ρέιντζερς). Λίγες ώρες αργότερα ξεψύχησε σε νοσοκομείο της Γλασκώβης. Στα μέρη μας, την Πρωτομαγιά του 1938, ο Λύσανδρος Δικαιόπουλος -του Παναθηναϊκού- συγκρούστηκε με τον Τρύφωνα Τζανετή -της ΑΕΚ- σε παιχνίδι των δύο ομάδων στη Λεωφόρο και έπεσε άτσαλα στο έδαφος. Εχασε τις αισθήσεις του και διακομίσθηκε στο νοσοκομείο, όπου εξέπνευσε μετά δύο ημέρες.

Αυτοί οι θάνατοι δεν θα μπορούσε να έχουν αποφευχθεί. Το ίδιο και εκείνοι που οφείλονταν στη δεύτερη αιτία θανάτου στα γήπεδα (μετά τα ισχαιμικά επεισόδια): τους κεραυνούς. Με πιο εντυπωσιακό περιστατικό, αυτό που σημειώθηκε τον Οκτώβριο του 1998 στο Κονγκό, όταν ένας κεραυνός σκότωσε και τους έντεκα βασικούς ποδοσφαιριστές της Μπένα Τσάντι. Αν και, όπως αποδείχτηκε αργότερα, ο λόγος για τον οποίο οι φιλοξενούμενοι της Μπασανγκάνα δεν έπαθαν το παραμικρό, είχε να κάνει με τις διαφορετικές τάπες των παπουτσιών που χρησιμοποιούσαν οι δύο ομάδες.

Τόσοι άλλοι θάνατοι, όμως… Του Καμερουνέζου Μαρκ-Βιβιέν Φοέ, τον Ιούνιο του 2003 στο Κύπελλο Συνομοσπονδιών. Του ούγγρου διεθνή της Μπενφίκα, Μίκλος Φεχέρ, το 2004. Του Ισπανού Αντόνιο Πουέρτα, της Σεβίλης, το 2007. Του αρχηγού της Μάδεργουέλ, Φιλ Οντόνελ, την ίδια χρονιά. Του Αργεντινού Χουάν Χιλμπέρτο Φούνες, πρώην παίκτη του Ολυμπιακού, που το 1992 έχασε τις αισθήσεις του σε αγώνα της Βέλεζ Σάρσφιλντ με τη Ρίβερ Πλέιτ και έπεσε σε κώμα, για να καταλήξει τρεις μέρες αργότερα. Οπως αποδείχθηκε, έπασχε εκ γενετής από υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια. Του 30χρονου Βραζιλιάνου Σερζίνιο, το 2004, που εξέπνευσε στη διάρκεια του αγώνα της Σάο Καετάνο με την Σάο Πάουλο. Στην περίπτωσή του, μάλιστα, η αυτοψία έδειξε ότι η καρδιά του ζύγιζε 600 γραμμάρια, το διπλάσιο από ό,τι μία φυσιολογική καρδιά. Ο πρόεδρος και ο γιατρός της Σάο Καετάνο τιμωρήθηκαν από τις αθλητικές Αρχές της χώρας, όμως ο άνθρωπος δεν γυρίζει πίσω.

Ζήσαμε κι εμείς, στην Ελλάδα, ένα παρόμοιο σοκ, τον Απρίλιο του 1995. Ο Ζαϊρινός Μουγκαντί Τσιμάνγκα, του Ατρομήτου, κατέρρευσε στον αγωνιστικό χώρο -στον αγώνα με αντίπαλο την Ελευσίνα- και πέθανε αβοήθητος, αφού δεν υπήρχε ασθενοφόρο στο γήπεδο. Ο 28χρονος, ο οποίος άφησε πίσω του σύζυγο και ένα παιδί, αν και γνώριζε το πρόβλημά του στην καρδιά, αναγκαζόταν να παίζει για να ζήσει την οικογένειά του. Εκείνοι που ήξεραν το μυστικό του, δεν τον απέτρεψαν.

Ακόμη και σήμερα, στο ελληνικό πρωτάθλημα είναι κοινό μυστικό οτι αγωνίζεται κανονικά ένας ποδοσφαιριστής με διαπιστωμένο -σε υπερηχογράφημα- καρδιολογικό πρόβλημα. Ούτε ο ίδιος το έψαξε περισσότερο, ούτε η ομάδα του. Αφού κάνει καλά τη δουλειά που πρέπει μέσα στο γήπεδο, τα υπόλοιπα δεν την αφορούν…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News