«Αυτή τη φορά ο χαρακτηρισμός «ιστορική» δεν είναι υπερβολή». Η θέση των FT για την επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα στην Κούβα είναι σαφής από την πρώτη φράση του κύριου άρθρου τους. Οι λόγοι, προσθέτουν, είναι εμφανείς. Ξεκινούν από την εμπορική επαναπροσέγγιση και τη σταδιακή ελάφρυνση του εμπάργκο και φτάνουν έως την αναγνώριση ότι η αλλαγή του καθεστώτος δεν περιλαμβάνεται πλέον στους βασικούς στόχους της Ουάσινγκτον. Υπάρχουν όμως και λιγότερο προφανείς λόγοι – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι λιγότερο σημαντικοί: «Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή της Καραϊβικής και της Νότιας Αμερικής καρποφορεί».

Με ποιον τρόπο; Η εφημερίδα του Σίτι εξηγεί: Από τους αντάρτες των κολομβιανών FARC έως το καθεστώς της Βενεζουέλας, τα τελευταία υπολείμματα της ιδεολογικής (και πολλές φορές βίαιης) αντίστασης στον «καπιταλισμό» έχασαν με την επίσκεψη Ομπάμα στην Αβάνα το σημείο αναφοράς τους. Η οικονομία της αγοράς παρασύρει στο πέρασμά της δυσλειτουργικές κυβερνήσεις – και από αυτήν την άποψη δεν είναι τυχαίο ότι η επόμενη επίσκεψη του αμερικανού προέδρου είναι στην Αργεντινή του Μαουρίτσιο Μάκρι. Εντάξει, υπάρχουν και εκείνοι που λένε ότι ο Ομπάμα έδωσε στον Κάστρο περισσότερα απ’ όσα πήρε. Σύμφωνα με τους FT, ωστόσο, η Ουάσινγκτον έχει αφαιρέσει πλέον και το τελευταίο άλλοθι της Αβάνας.

Συμπέρασμα: «Η αλλαγή έρχεται στην Κούβα. Και ακόμη κι αν χρειαστεί η υπομονή του Ιώβ, οι Κουβανοί μπορούν να ελπίζουν ότι οι ζωές τους θα βελτιωθούν».

Ξυρισμένο κεφάλι, ένα κάποιο υπογένειο, έντονο βλέμμα. Στις πρώτες φωτογραφίες που τραβήχτηκαν μετά τη σύλληψη του Σαλάχ Αμπντεσλάμ, έμοιαζε με περαστικό που μόλις είχε βγει από κάποιο μπαρ. Κι όμως, ήταν ο Σβεν Μαρί, ο βέλγος δικηγόρος στον οποίο ο συλληφθείς τρομοκράτης ανέθεσε την υπεράσπισή του. Ο 43χρονος Μαρί – γράφει η Monde σκιαγραφώντας το πορτρέτο του – θεωρείται ένας από τους καλύτερους ποινικολόγους του Βελγίου. Στη χώρα του είναι διάσημος εδώ και χρόνια– κι εδώ και δυο μέρες και στον υπόλοιπο κόσμο. Δίγλωσσος από κούνια, γιος του πρώην επικεφαλής της ραδιοτηλεόρασης της Φλάνδρας, είναι ο κατ’ εξοχήν δικηγόρος του Διαβόλου – ή μάλλον διάφορων διαβόλων γνωστών και λιγότερο γνωστών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχει στο Βέλγιο τη φήμη του ανθρώπου που δεν διστάζει να κάνει τα πάντα για να τραβήξει το φως το προβολέων.

Σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα, ανέλαβε την υπεράσπιση του Αμπντεσλάμ όταν, πριν από μερικές εβδομάδες, ήρθαν σε επαφή μαζί του κάποιοι από το περιβάλλον του τρομοκράτη, που θεωρείται ο εγκέφαλος των επιθέσεων στο Παρίσι τον περασμένο Νοέμβριο. Αρχικά είπε στους δημοσιογράφους ότι είχε ζητήσει χρόνο για να σκεφτεί αν θα αναλάβει την υπόθεση, αλλά και για να προστατεύσει τη σύντροφό του και τα παιδιά του από την πίεση της κοινής γνώμης. Στην πραγματικότητα, δεν χρειάστηκε παρά μερικές ώρες για να αποφασίσει. Και ποιο είναι το επιχείρημά του σε ηθικό επίπεδο; Oτι διεξάγει μια μάχη εναντίον του ομοσπονδιακού δικαστηρίου που έχει την τάση να ποδοπατά το τεκμήριο της αθωότητας.

Είτε ισχύει είτε όχι, άνθρωποι σαν τον Σβεν Μαρί είναι απαραίτητοι για να υπάρξει δικαιοσύνη.

Εάν μία και μόνο οικογένεια στις δέκα φιλοξενούσε έναν πρόσφυγα, θα μπορούσε να είχε λυθεί ένα από τα πιο μεγάλα προβλήματα της προσφυγικής κρίσης – η εξασφάλιση στον καθέναν στέγης και φαγητού. Ασφαλώς δεν έχουν όλοι την ψυχολογική δύναμη της Σίλβιας και του Αλμπέρτο, αυτού του ζεύγους στη Ρώμη που φιλοξενούν στο σπίτι τους τον 25χρονο Αφγανό Ρέζα, ο οποίος έφτασε στην Ιταλία το 2012.

Η Σίλβια και ο Αλμπέρτο είναι μέλη της Refugees Welcome, οργάνωσης που ιδρύθηκε από μια ομάδα νέων ανθρώπων στο Βερολίνο και η οποία χαρακτηρίζεται σήμερα το «Airbnb των προσφύγων». Αυτή η οργάνωση – σημειώνει η Repubblica – φτάνει εκεί όπου δεν μπορεί να φτάσει το κράτος. Γιατί μια οικογένεια είναι πολύ διαφορετικό πράγμα από ένα κέντρο υποδοχής ή από έναν προσφυγικό καταυλισμό. Και κάνει πραγματικά τη διαφορά για κάποιον που θέλει να ενσωματωθεί σε μια νέα κοινωνία. Στο κομοδίνο του δωματίου του (ήταν το δωμάτιο των δυο γιων της οικογένειας, μετανάστες σήμερα στο Βερολίνο και τη Γλασκώβη), ο Ρέζα έχει ένα ιταλο-περσικό λεξικό. Μαθαίνει καινούργιες λέξεις κάθε μέρα. Και ο Αλμπέρτο τον βοηθάει να βρει δουλειά – αν και δεν είναι εύκολο.

Από την πλευρά τους, οι οικογένειες που γίνονται μέλη της οργάνωσης δεν λαμβάνουν καμία αμοιβή από το κράτος πέρα από την αποζημίωση για τα έξοδα που έχουν κάνει. Αλλά η Σίλβια και ο Αλμπέρτο αρνήθηκαν ακόμη κι αυτά τα χρήματα. «Εμαθα στο Facebook γι’ αυτή την οργάνωση. Το συζήτησα με τον Αλμπέρτο και τα παιδιά και μετά έγινα μέλος. Νομίζω ότι η αλληλεγγύη πρέπει να είναι στην πράξη, όχι μόνο στα λόγια». Να που πολλές φορές ο ανθρωπισμός θριαμβεύει.

Ο Αντονι Μπάνμπερι δεν ήταν ένας οποιοσδήποτε αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών. Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες δούλεψε, μεταξύ άλλων, στην Καμπότζη, την Ταϊλάνδη, τη Βοσνία, την Κροατία. Ηταν στην Αϊτή μετά τους σεισμούς και στην πρώην Γιουγκοσλαβία στη σφαγή της Σρεμπρένιτσα. Συμμετείχε σε αποστολές του ΟΗΕ στις περιοχές της νοτιοανατολικής Ασίας που είχαν πληγεί από το τσουνάμι και ήταν ο συντονιστής της επιχείρησης ανάσχεσης του ιού Εμπολα.

Εδώ και λίγες ημέρες ο Μπάνμπερι δεν είναι αναπληρωτής του Μπαν Κι Μουν. Και εξηγεί τους λόγους της παραίτησής του σε ένα παθιασμένο άρθρο που έγραψε για τους ΝΥΤ. Ο τίτλος του; «Αγαπώ τον ΟΗΕ, αλλά έχει αποτύχει». «Οι αρχές πάνω στις οποίες θεμελιώθηκαν τα Ηνωμένα Εθνη είναι το πάθος μου. Κι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αποφάσισα να φύγω» γράφει. Η αιτία βρίσκεται στις «τεράστιες ελλείψεις» σε επίπεδο διοίκησης, γεγονός που δημιουργεί έναν περίεργο κόσμο – μισό οργουελικό και μισό της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων. «Η γραφειοκρατία είναι πραγματικά απίστευτη και, τελικά, άχρηστη. Το σύστημα είναι μια μαύρη τρύπα που απορροφά δημόσιο χρήμα και ανθρώπους που έχουν όρεξη να δουλέψουν».

Χρειάζεται, λέει ο Μπάνμπερι, να περάσει ένας ολόκληρος χρόνος για προσληφθεί ένας άνθρωπος. Μπορεί να καταλάβει κανείς τι σημαίνει αυτό σε μια επείγουσα κατάσταση. Δεν υπάρχει ίχνος αξιολόγησης (πρακτικά είναι αδύνατον να απολυθεί κάποιος ή να τιμωρηθεί για τις κακές του επιδόσεις), ενώ λαμβάνονται οι πιο παράλογες αποφάσεις για πολιτικούς λόγους (τι κάνουν 4.500 άνθρωποι στην Αϊτή;). Ο οργανισμός -συμπληρώνει- κλείνει τα μάτια του στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους κυανόκρανους.

Τι μπορεί να ελπίσει κανείς; Να μη χαθούν και αυτά τα λόγια στη μαύρη τρύπα.

Υπάρχει ένα άλλο Χαλέπι. Επειτα από πέντε χρόνια πολέμου, ελάχιστοι μπορούν να φανταστούν ότι υπάρχει μια άλλη πόλη που δεν έχει σχέση με πτώματα διαμελισμένα από τις βόμβες, αυτοκίνητα τυλιγμένα στις φλόγες, οικογένειες που σκοτώνονται σε κτίρια που καταρρέουν από τους βομβαρδισμούς. Σε αυτό το άλλο Χαλέπι, των πιστών υπηκόων, ούτε οι δυνάμεις του καθεστώτος Ασαντ ούτε τα ρωσικά μαχητικά βομβαρδίζουν. Η αποκάλυψη είναι της Washington Post, που δημοσιεύει φωτογραφίες με παιδιά που περιμένουν στη σειρά να αγοράσουν ποπ κορν, οικογένειες που χαλαρώνουν σε ανθισμένα πάρκα, φοιτήτριες που κουβεντιάζουν έξω από το πανεπιστήμιο.

Οι άνθρωποι σε αυτήν την περιοχή της πόλης ζουν σαν να μην έχει συμβεί τίποτε. Εργάζονται, ερωτεύονται, πάνε στον κινηματογράφο για να δουν τις τελευταίες επιτυχίες του Χόλιγουντ. Το μόνο που τους θυμίζει ότι σε λίγα χιλιόμετρα απόσταση η πόλη έχει βυθιστεί στο χάος είναι οι συχνές διακοπές ρεύματος. «Πάντως είναι δύσκολο να ζεις εδώ, η ζωή δεν είναι φυσιολογική», λέει στην WP ο 31χρονος Ραφί Μπαλαμπάν. Η σύζυγός του είχε προσπαθήσει να τον πείσει να μεταναστεύσουν στην Ευρώπη.

Στο Χαλέπι η επανάσταση έφτασε αργά – ένα χρόνο αφότου είχε ξεσπάσει στην υπόλοιπη χώρα. Εγιναν συγκρούσεις και πραγματοποιήθηκαν συλλήψεις στο πανεπιστήμιο για να ακολουθήσει μια φαινομενική ηρεμία. Πριν από ένα μήνα, ωστόσο, μια βόμβα διασποράς χτύπησε την φοιτητική εστία όπου φιλοξενούνται 35.000 Σύροι, οι οποίοι διέφυγαν από τις περιοχές που ελέγχουν οι αντάρτες. Κι έπειτα είναι οι επιθέσεις αυτοκτονίας, τα παγιδευμένα αυτοκίνητα. Η 19χρονη φοιτήτρια Σουζάν αλ Αλαουί λέει ότι η σκέψη της ταξιδεύει συχνά σε αυτά που συμβαίνουν στην άλλη άκρη της πόλης. Και μάλλον δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Η οικογένειά της είναι από τη συνοικία Αλ Σαάρ απ’ όπου διέφυγε πριν από τέσσερα χρόνια. «Δεν μπορείτε να φανταστείτε πώς είναι εκεί. Εδώ είναι χίλιες φορές καλύτερα» λέει.