Τα σοβαρά επεισόδια που προκάλεσε η εκτέλεση του σιίτη κληρικού Νιμρ Μπάκερ αλ-Νιμρ είναι άλλο ένα μέρος της μακράς διαμάχης ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και το Ιράν, που εκπροσωπούν στην ευρύτερη περιοχή το σουνιτικό και το σιιτικό Ισλάμ, διαμάχη η οποία απειλεί να ανατρέψει τη μονίμως εύθραυστη ισορροπία στη Μέση Ανατολή.

Εν μέσω ανησυχιών ότι η κίνηση της Σαουδικής Αραβίας θα φέρει περισσότερα προβλήματα στην περιοχή, η χώρα βρίσκεται πιεσμένη και διπλωματικά, αλλά και οικονομικά μετά τις πρόσφατες παραδοχές εκ μέρους της ότι το έλλειμμα έχει αυξηθεί λόγω και των χαμηλών τιμών στο πετρέλαιο και άρα χρειάζονται μέτρα λιτότητας.

Η μοίρα του Νιμρ, σημειώνει ο Guardian, ήταν συνδεδεμένη με την ευρύτερη γεωπολιτική διαμάχη στην περιοχή με την Σαουδική Αραβία να εκπροσωπεί τα σουνιτικά συμφέροντα και το Ιράν τα σιιτικά. Η Τεχεράνη είχε προειδοποιήσει επανειλημμένα ώστε να αποτραπεί η εκτέλεση και είχε προειδοποιήσει για το βαρύ τίμημα που θα πλήρωνε η Σαουδική Αραβία αν αποτολμούσε το βήμα αυτό.

Τα ξένα μέσα επισημαίνουν ότι θα πρέπει να περιμένουμε από την Τεχεράνη να σηκώσει το γάντι της πρόκλησης από την πλευρά της Σαουδικής Αραβίας. Σε ένα πρώτο επίπεδο θα επιδιώξει να κινηθεί διπλωματικά και να εντείνει την προπαγάνδα κατά του σαουδαραβικού καθεστώτος. Ακόμα περισσότερο να υποθάλψει (και πιθανόν να εξοπλίσει) και σίιτες στις ανατολικές περιοχές της Σαουδικής Αραβίας από όπου και ο Νιμρ. Οι πιέσεις από την τιμή του πετρελαίου, οι εσωτερικές έριδες στο βασίλειο των Σαούντ λόγω της θεωρούμενης αδυναμίας του βασιλιά Σαλμάν είναι πιθανό με τη σειρά τους να αυξήσουν την ένταση στη Σαουδική Αραβία, προσθέτει ο Guardian.

https://www.youtube.com/watch?v=dmYxezP3g-U

Εκκλήσεις για ηρεμία, ανησυχία για τις συνέπειες

Διαδηλωτές έριξαν αργά το Σάββατο βόμβες μολότοφ εναντίον της πρεσβείας της Σαουδικής Αραβίας στην Τεχεράνη. Ενα μέρος του κτιρίου έπιασε φωτιά η οποία κατέστρεψε το εσωτερικό του. Σε αναρτήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης φαίνονται μάλιστα και διαδηλωτές μέσα στο κτίριο να το βανδαλίζουν. Τελικά η αστυνομία απώθησε τους διαδηλωτές και η φωτιά έσβησε με τη βοήθεια της πυροσβεστικής. Περί τα 40 άτομα ταυτοποιήθηκαν και συνελήφθησαν μετά την επίθεση εναντίον της πρεσβείας, αναφέρουν τα ιρανικά μέσα.

Διαδηλωτές επιτέθηκαν και έβαλαν φωτιά και στο σαουδαραβικό προξενείο στο Μασχάντ, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράν. Συνέχεια θα δοθεί με νέες διαδηλώσεις που είναι προγραμματισμένες για το απόγευμα της Κυριακής στο Ιράν αλλά και στο Λίβανο, δύο χώρες όπου θα επικεντρωθούν οι διαμαρτυρίες.

Μετά την εκτέλεση το Ιράν και άλλοι σιίτες έσπευσαν να καταδικάσουν την κίνηση της Σαουδικής Αραβίας με σκληρές και επιθετικές σε κάποιες περιπτώσεις εκφράσεις, όπως και να συστήσουν στις εμπλεκόμενες πλευρές ηρεμία.

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ επιτέθηκε στη Σαουδική Αραβία και το Σάββατο και την Κυριακή, λέγοντας μάλιστα ότι οι σαουδάραβες πολιτικοί θα αντιμετωπίσουν την θεϊκή τιμωρία για την εκτέλεση. Η Σαουδική Αραβία απάντησε καλώντας τον πρέσβη της Τεχεράνης για εξηγήσεις ενώ διαμαρτυρήθηκε για την «κατάφωρη ανάμειξη στις υποθέσεις του βασιλείου». Πέρασε μάλιστα και στην αντεπίθεση κατηγορώντας το Ιράν ότι και αυτό πραγματοποιεί εκτελέσεις «χωρίς σαφές νομικό πλαίσιο», οπότε είναι «η τελευταία χώρα που μπορεί να κατηγορεί άλλους ότι υποστηρίζουν την τρομοκρατία».

Διαδήλωση σιιτών πραγματοποιήθηκε μετά την εκτέλεση και στην πόλη Κατίφ (στα ανατολικά της Σαουδικής Αραβίας) όπου μένει μέρος της μειονότητας. Επιπλέον, διαδηλώσεις έγιναν στην Κερμπάλα του Ιράκ, ενώ καταδικαστική υπήρξε η Χεζμπολάχ.

Κήρυκας της μη βίαιης αντίστασης στο σουνιτικό καθεστώς, ο Αλ-Νιμρ συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο με την κατηγορία της τρομοκρατίας

Προειδοποιήσεις ότι η εκτέλεση του σιίτη κληρικού θα έχει συνέπειες για την περιοχή σε ό,τι αφορά την αύξηση της έντασης μέσα και έξω από τη Σαουδική Αραβία απηύθυναν η Ουάσινγκτον και η ΕΕ. Οι κοινοτικές εντάσεις μπορεί να ενταθούν «σε μια περίοδο που επείγει να κατευνασθούν», επισήμανε η Ουάσιγκτον ενώ στο ίδιο πλαίσιο ήταν και η αντίδραση της ΕΕ που εκτιμά ότι «θα πυροδοτήσει ακόμη λίγο περισσότερο τις θρησκευτικές εντάσεις που ήδη προκαλούν πολλές ζημιές στην περιοχή».

Από την πλευρά του, «βαθιά απογοητευμένος» από την εκτέλεση του κληρικού και 46 άλλων προσώπων δηλώνει και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Γκι-Μουν, ο οποίος απηύθυνε έκκληση για ηρεμία και αυτοσυγκράτηση.

Ποιος ήταν ο Νιμρ αλ-Νιμρ

Ο σεΐχης Νιμρ αλ-Νιμρ, 56 ετών, ήταν σφοδρός επικριτής της σουνιτικής δυναστείας των αλ-Σαούντ. Βρισκόταν στην πρωτοπορία του κινήματος αμφισβήτησης που ξέσπασε στην ανατολική Σαουδική Αραβία μετά τις κινητοποιήσεις της Αραβικής Ανοιξης.

Είχε γεννηθεί το 1960 και, αφού ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μετέβη στο Ιράν και τη Συρία για θεολογικές σπουδές. Επέστρεψε στη Σαουδική Αραβία το 1994 και από τότε έγινε μόνιμος στόχος των Αρχών που τον καλούσαν για ανακρίσεις ή τον παρενοχλούσαν με διάφορους τρόπους.

Είχε συλληφθεί τον Ιούλιο του 2012 και καταδικάστηκε σε θάνατο τον Οκτώβριο του 2014 από δικαστήριο του Ριάντ για τρομοκρατία, προτροπή σε στάση κατά του καθεστώτος, ανυπακοή στον μονάρχη και κατοχή όπλων. Ενώ ήταν στη φυλακή πέθανε η γυναίκα του κάτι που ενίσχυσε ακόμα περισσότερο το κύμα συμπαράστασης υπέρ του. Η Διεθνής Αμνηστία είχε καταγγείλει την άδικη δίκη του αλ-Νιμρ ενώ είχε μιλήσει και για ένα ξεκαθάρισμα πολιτικών λογαριασμών «κάτω από τον αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας».

Ο Αλ-Νιμρ ήταν θείος του Αλί Μοχάμεντ αλ-Νιμρ, του έφηβου που συνελήφθη σε διαδήλωση και καταδικάστηκε σε θάνατο με σταύρωση, ενώ ήταν ακόμα ανήλικος. Η υπόθεση του νεαρού έχει προκαλέσει μάλιστα σφοδρές αντιδράσεις στη Βρετανία, με την αντιπολίτευση να επικρίνει τον πρωθυπουργό Κάμερον για το ότι σιωπά μπροστά στην επερχόμενη εκτέλεση για μην διαταράξει τις καλές σχέσεις της χώρας με τη Σαουδική Αραβία.

Η Σαουδική Αραβία καταστέλλει με βία όχι μόνο υπόπτους για σχέσεις την Αλ Κάιντα, αλλά και μέλη της σιιτικής κοινότητας, η οποία ουσιαστικά είναι μια καταπιεσμένη θρησκευτική μειονότητα

Το Σάββατο η Σαουδική Αραβία εκτέλεσε 47 άτομα (όλοι Σαουδάραβες, πλην ενός από την Αίγυπτο και ενός από το Τσαντ) που είχαν καταδικαστεί για αδικήματα που σχετίζονται με την τρομοκρατία. Ο Νιμρ αλ-Νιμρ ήταν στον κατάλογο των εκτελεσμένων σε πολλές πόλεις της χώρας μαζί με άλλους τρεις σιίτες, όπως και δεκάδες μέλη της Αλ-Κάιντα.

Μεταξύ των προσώπων που εκτελέστηκαν περιλαμβάνονται επίσης σουνίτες τζιχαντιστές καταδικασμένοι για επιθέσεις το 2003 και το 2004, την ευθύνη για τις οποίες είχε αναλάβει η Αλ Κάιντα. Ανάμεσά τους είναι ο Φάρες αλ-Σουβάιλ, που τα σαουδαραβικά μέσα ενημέρωσης έχουν παρουσιάσει ως θρησκευτικό ηγέτη της Αλ-Κάιντα στη Σαουδική Αραβία και ο οποίος συνελήφθη τον Αύγουστο του 2004.

Η εκτέλεση, όπως γράφει η Guardian, πιθανόν αποφασίστηκε σκόπιμα να γίνει κοντά στην Πρωτοχρονιά όταν το ειδησεογραφικό ενδιαφέρον της Δύσης είναι σχετικά μειωμένο.

Μία από τις άτυπες πρωταθλήτριες στη λίστα των χωρών με τον υψηλότερο αριθμό εκτελέσεων το χρόνο (157 μόνο για το 2015), η Σαουδική Αραβία έχει επιδείξει μια εξαιρετικά σκληρή πολιτική απέναντι και στα μέλη της Αλ Κάιντα. Εχουν ιδρυθεί ακόμα και ειδικά δικαστήρια για να δικάσουν άτομα που εμπλέκονται στο κύμα επιθέσεων του 2003, το οποίο προκάλεσε γύρω στους 150 θανάτους.

Την ίδια ώρα έχει να παρουσιάσει δείγματα θρησκευτικής και πολιτικής καταπίεσης κατά της κατ’ ουσίαν θρησκευτικής μειονότητας των σιιτών στη χώρα. Το σουνιτικό βασίλειο τους αντιμετωπίζει λίγο ως πολύ ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας και αρνείται να ικανοποιήσει αιτήματα που σχετίζονται με την άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων και την ισότητα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News