«Η γη είναι στρογγυλή, ο ουρανός είναι μπλε και τα εμβόλια λειτουργούν. Ας προστατέψουμε τα παιδιά μας». Αυτό έγραψε στο twitter, η υποψήφια πρόεδρος των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον. Ομως, δεν συμφωνούν όλοι μαζί της.

Τα ερωτήματα που βασανίζουν τους γονείς πολλά: Σώζουν ζωές ή προκαλούν αυτισμό; Το μητρικό γάλα δεν είναι αρκετά ισχυρό για να προστατεύσει το μωρό μου; Οι εμβολιασμοί είναι μια επιχείρηση που στηρίζεται στον φόβο ή το αντιεμβολιαστικό κίνημα είναι… σπείρα τρομοκρατίας;

Ο πόλεμος που έχει ξεσπάσει για την ασφάλεια των εμβολίων μπορεί να μην είναι νέος, ο ιός της αμφισβήτησης όμως φαίνεται να γίνεται ισχυρότερος, διχάζοντας τους γονείς.

Ειδικά την τελευταία δεκαετία το αντιεμβολιαστικό κίνημα κερδίζει έδαφος στις ανεπτυγμένες χώρες -στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, την Ιαπωνία- που συνεπάγεται μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης σε αρκετές περιοχές.

Ας πάρουμε το παράδειγμα της Αυστραλίας: Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 40.000 παιδιά κάτω των επτά ετών δεν έχουν εμβολιαστεί, αριθμός κατά 24.000 μεγαλύτερος σε σχέση με την περασμένη δεκαετία.

«Χωρίς ένεση δεν έχει πληρωμή» απαντά η κυβέρνηση της Αυστραλίας. Η απόφαση είναι αυστηρή, αφού από το νέο έτος θα διακοπεί η χορήγηση επιδομάτων αλλά και οι φορολογικές απαλλαγές σε όσους γονείς δεν εμβολιάζουν τα παιδιά τους. Η οικονομική απώλεια για τους αυστραλούς αρνητές ανέρχεται στα 10.000 δολάρια Αυστραλίας, ετησίως.

Στη Βρετανία πάλι, από το 2007 γιγαντώνεται σταδιακά το δίκτυο των γονέων που υποστηρίζουν την «φυσική ανοσία» ως εναλλακτική των εμβολιασμών. Οπως και άλλες αντίστοιχες οργανώσεις, δίνει το χώρο στους γονείς να εκφράσουν τις αμφιβολίες τους, «απελευθερωμένοι από το πατρονάρισμα των δημόσιων συστημάτων υγείας», όπως οι ίδιοι λένε.

Μείωση μέχρι 15% στην Ελλάδα

Οι έλληνες γονείς δεν αποτελούν εξαίρεση; Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας Ανδρέα Κωνσταντόπουλο, το ποσοστό των γονέων που ακολουθεί το Εθνικό Εμβολιαστικό Πρόγραμμα έχει μειωθεί  τα τελευταία χρόνια κατά 10-15%.

Και ενώ θα περίμενε να βρει κανείς την αιτία της εμβολιαστικής… ατονίας στην οικονομική κρίση και στις επιρροές της παγκόσμιας εμβολιοφοβίας, στην πραγματικότητα η πανδημία της γρίπης το 2009 και οι αντικρουόμενες απόψεις για το πανδημικό εμβόλιο προκάλεσε ένα κύμα γενικής απροθυμίας από την πλευρά των ελλήνων γονέων να εμβολιάσουν τα παιδιά τους.

Οι ελευθεροεπαγγελματίες παιδίατροι που εκτελούν τα 2/3 των εμβολιασμών στη χώρα μας, σημειώνουν ότι το αντιεμβολιαστικό κίνημα δεν έχει προφίλ: Είναι ένα κοινωνικό, εκπαιδευτικό, οικονομικό «μωσαϊκό».

«Αξιοσημείωτη μερίδα γονέων εκφράζει αντιρρήσεις ακόμη και για τα πλέον κοινά εμβόλια.  Ο φόβος τους για τυχόν παρενέργειες πηγάζει από τις ψευδείς και κατά κανόνα ανώνυμες δημοσιεύσεις που αναρτώνται στο Διαδίκτυο», διευκρινίζει ο πρόεδρος της Ενωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής, Κωνσταντίνος Νταλούκας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ουσιαστικής και συστηματικής ενημέρωσης των γονέων από την πλευρά της Πολιτείας.

Ο ίδιος, όντας σε ανοιχτή επικοινωνία με τα μέλη της Ενωσης, σημειώνει ότι στην πλειονότητας τους οι γονείς  εμβολιάζουν το παιδί τους, αλλά αφού έχει προηγηθεί εκτενής διάλογος με τους ίδιους να εκφράζουν σοβαρές αντιρρήσεις. «Το πιο ενοχοποιημένο εμβόλιο, για μεγάλη μερίδα κηδεμόνων, είναι το τριπλό για ερυθρά, ιλαρά, παρωτίτιδα, γνωστό ως MMR. Πολλοί με ρωτάνε εάν είναι απαραίτητο, ενώ άλλοι ζητούν να το καθυστερήσουμε», προσθέτει ο κ. Νταλούκας.

Υπεύθυνη δήλωση

Οπως προκύπτει από στοιχεία μελέτης που δημοσιεύτηκε το 2015 στην «Βρετανική Επιθεώρηση Ιατρικής και Ιατρικής Έρευνας» (British Journal of Medicine & Medical Research) ο φόβος «για τις δυσμενείς επιπτώσεις» του εμβολιασμού είναι η κύρια αιτία (83,8%) άρνησης των ελλήνων  γονέων, ακολουθούμενη από την χρήση της εναλλακτικής ιατρικής (46,4%).

Έτσι, εξηγείται και η πρωτοβουλία των ελευθεροεπαγγελματιών παιδιάτρων της Αττικής να ζητούν (προαιρετικά) από τους γονείς τη συμπλήρωση υπεύθυνης δήλωσης, στην περίπτωση που αρνούνται να εμβολιάσουν το παιδί τους. Στόχος, όπως τονίζουν, είναι να θέσουν τους κηδεμόνες προ των ευθυνών τους, δίνοντας τους παράλληλα την ευκαιρία για μία δεύτερη σκέψη.

Μεταξύ άλλων οι γονείς καλούνται να υπογράψουν ότι: «Γνωρίζουμε ότι μη ακολουθώντας τις συστάσεις εμβολιασμού μπορεί να θέσουμε σε κίνδυνο τη ζωή του παιδιού μας και άλλων με τους οποίους το παιδί μας μπορεί να έρθει σε επαφή».

Η μαύρη σελίδα στην ιστορία των εμβολίων

Τα περισσότερα πυρά τα συγκεντρώνει το εμβόλιο MMR, καθώς συνδέεται με την εκδήλωση του αυτισμού. Η ιστορία πηγαίνει πίσω στο 1998, όταν στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση Lancet δημοσιεύτηκε σχετική έρευνα. Συγγραφέας της μελέτης ήταν ο βρετανός γαστρεντερολόγος Αντριου Γουέικφιλντ, ο οποίος προσπάθησε να συνδέσει το τριπλό εμβόλιο ιλαράς/παρωτίτιδας/ερυθράς με τον αυτισμό.

Η έρευνα είχε βασιστεί σε 12 μόνον παιδιά. Αργότερα ένα άλλο μέλος της επιστημονικής ομάδας αποκάλυψε ότι τα στοιχεία ήταν «μαγειρεμένα» και ότι ο επικεφαλής είχε χρηματοδοτηθεί από τρίτους. Ξέσπασε σκάνδαλο, ο Αντριου Γουέικφιλντ έχασε την ιατρική του άδεια και το «Lancet» απέσυρε οριστικά το 2010 την δημοσίευση.

Ομως, το κακό είχε ήδη γίνει…

Η επιστημονική κοινότητα επιμένει ότι τα εμβόλια αποτρέπουν περίπου 2 έως 3 εκατομμύρια θανάτους, χαρίζουν 386 εκατομμύρια έτη ζωής ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο, και αποτρέπουν αναπηρίες σε 750.000 παιδιά. Στο Internet, εκεί όπου «φουντώνει» το αντιεμβολιαστικό κίνημα, τα εμβόλια σχετίζονται με σειρά νοσημάτων – σκλήρυνση κατά πλάκας, τετραπληγία, νοητική υστέρηση, καρκίνο, διαβήτη…

Οι ειδικοί εντοπίζουν την ρίζα του κινήματος των αρνητών στην εξάλειψη των λοιμωδών νοσημάτων λόγω μαζικών εμβολιασμών. Κάπως έτσι -όπως εξηγούν- τα εμβόλια μετατράπηκαν σε θύματα της ίδιας της ωφέλειάς τους, καθώς έχουν σβήσει από τις μνήμες την απειλή μιας πανδημίας.

Οι ίδιοι επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία ότι για τα περισσότερα εμβόλια υπάρχει μόλις 1% πιθανότητα εμφάνισης ανεπιθύμητων παρενεργειών και ακόμη πιο ελάχιστες πιθανότητες η παρενέργεια αυτή να είναι σοβαρή.

Ομως, για εκείνους τους γονείς που έχουν δεύτερες σκέψεις, το μικρό ποσοστό δεν διαγράφει τον κίνδυνο. Κι αν συμβεί κάτι στο παιδί τους, εκείνοι θα πρέπει να ζήσουν με τις ενοχές τους.

Επιστροφή ξεχασμένων ασθενειών

Στο μεταξύ, ο ελλιπής εμβολιασμός… ξυπνά ξεχασμένες ασθένειες. Το 2014 εκδηλώθηκε στην Καλιφόρνια μίνι επιδημία κοκκύτη, νόσος που είχε να διαγνωσθεί επί δεκαετίες. Στο αντιεμβολιαστικό  κίνημα αποδίδουν οι επιστήμονες και την επιδημία ιλαράς που ξέσπασε στις αρχές του 2015 στην Αμερική.

Στη Μελβούρνη πάλι, πρόσφατα καταγράφηκαν 80 κρούσματα ανεμοβλογιάς σε σχολείο που υποστήριζε ανοικτά το δικαίωμα των γονέων να μην εμβολιάζουν τα παιδιά τους, γεγονός που αναζωπύρωσε τον διάλογο…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News