Τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, είναι οι δυο μεγαλύτερες θρησκευτικές γιορτές των χριστιανών με την πρώτη να κυριαρχεί στη Δύση και τη δεύτερη στην Ανατολή. Η έλευση του Χριστού, γεννά τρυφερά συναισθήματα και αισιοδοξία στα παγωμένα και χιονισμένα τοπία με τις ατέλειωτες νύχτες στον Βορρά, αισιοδοξία πως οι μέρες θα μεγαλώσουν, τα χιόνια θα λιώσουν και η φύση θα (ξανα) γεννηθεί και θα ανθίσει.

Σε αντίθεση, στην Ανατολή το θείο δράμα με τον θάνατο του Χριστού και την ανάστασή του, έχει όλα τα στοιχεία μιας τραγωδίας με βαθιές ρίζες στον αρχαίο μύθο του Διόνυσου στη Θράκη και την αναγέννηση της φύσης.

Στην ουσία πρόκειται και στις δύο περιπτώσεις για τον αέναο κύκλο της φύσης, ιδωμένο τρυφερά και χωρίς δράματα στην πρώτη περίπτωση (η ταπεινή φάτνη με τον Ιησού και τα ζώα να του κρατούν ζεστασιά με τις ανάσες τους,  το αστέρι της Βηθλεέμ να δείχνει το δρόμο στους μάγους με τα δώρα), με (πολύ) δράμα και τραγικότητα στη δεύτερη (ο δρόμος του μαρτυρίου μέσα από την Ιερουσαλήμ με τις 14 στάσεις, η σταύρωση στον Γολγοθά, και τέλος η ανάσταση).

Τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση τα Χριστούγεννα αποτέλεσαν αντικείμενο μουσικής έκφρασης. Η ανατολική Eκκλησία έχοντας χαρακτήρα πιο μυστικιστικό, περιορίστηκε κυρίως στην ανάπτυξη εκκλησιαστικών ύμνων, δηλαδή ύμνων που προορίζονται να ακουστούν στα πλαίσια της θείας λειτουργίας. Λαμπρά παραδείγματα αυτής της μουσικής  είναι οι καταβασίες του Κανόνα των Χριστουγέννων σε ποίηση του Κοσμά του Αιτωλού

 

καθώς και τα μεγαλυνάρια Χριστουγέννων σε Α Ήχο.

Υπέροχα και τα δύο.

Σε αντίθεση, στη Δύση, πέρα από τους εκκλησιαστικούς ύμνους, αναπτύχθηκε και  σημαντική θρησκευτική μουσική, δηλαδή μουσική γραμμένη από επώνυμους συνθέτες, προορισμένη να παίζεται είτε εντός είτε και εκτός εκκλησίας, από μεγάλες ορχήστρες, μονωδούς, και χορωδία. Κορυφαία δείγμα το μεγαλειώδες ορατόριο των Χριστουγέννων του J.S. Bach.

Και βέβαια η πληθώρα των χριστουγεννιάτικων τραγουδιών όπως η «Άγια Νύχτα» και τόσα άλλα που συγκινούν μικρούς και μεγάλους.

Χρόνια πολλά σε όλες και όλους!

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News