Ένα από τα πολιτικά moto των τελευταίων ετών είναι και η προσέλκυση νέων επενδύσεων (τάχα μου, τάχα μου), διότι «αυτές είναι που θα βοηθήσουν στη ανάπτυξη, θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, θα προσφέρουν στο εθνικό ΑΕΠ» κι άλλα τέτοια κλισέ… Αυτά τα ακούμε από τους Έλληνες πολιτικούς που απλά θέλουν, όπως είναι λογικό, να δημιουργήσουν και να συντηρήσουν την ελπίδα μίας καλύτερης μέρας. Οι αριθμοί που από την άλλη πλευρά «δεν λένε ψέματα», άλλα λένε. Πριν λίγες ημέρες δημοσιεύτηκε η έκθεση παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας του World Economic Forum, Global Competitiveness Report 2015-2016, στην οποία Ελλάδα κατέλαβε την 81η θέση μεταξύ 144 χωρών, ενώ ένα χρόνο νωρίτερα βρισκόταν στην 91η θέση της σχετικής κατάταξης. Μάλιστα, η ελληνική οικονομία αξιολογείται ως η λιγότερο ανταγωνιστική μεταξύ των θεωρούμενων ως προηγμένων οικονομιών του πλανήτη. Και αυτό είναι λογικό εάν διαβάσει κάποιος τη παρακάτω πραγματική ιστορία.

Μια αλλοδαπή εταιρία αραβικών συμφερόντων αποφάσισε να εξαγοράσει ένα τμήμα μίας ελληνικής εταιρίας. Προκειμένου να υλοποιήσει το σχέδιό της αποφάσισε να συστήσει μία ελληνική ανώνυμη εταιρία μέσω μίας υπηρεσίας μίας στάσης, ήτοι μίας συμβολαιογράφου. Όπως ήταν φυσικό, επίσης, αποφάσισε το διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας να απαρτίζεται από πρόσωπα τα οποία δεν ήταν Έλληνες, ούτε Ευρωπαίοι, άλλα «τριτοχωρήτες» (η λέξη ακούστηκε πρώτη φορά σε εφορία).

Πρώτο στάδιο υλοποίησης της εν λόγω απόφασης ήταν η έκδοση ΑΦΜ για τα μέλη αυτά στη ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού. Σύμφωνα με την αντίστοιχη διαδικασία ο αιτών δύναται να συντάξει και να υπογράψει ενώπιον του αρμοδίου πρόξενου ένα πληρεξούσιο με το οποίο θα ορίσει Έλληνα φορολογικό εκπρόσωπο. Με αυτές τις οδηγίες και με το ίδιο έτοιμο κείμενο προσέρχονται τα εν δυνάμει μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου σε δύο ελληνικά προξενεία τα οποία είχαν διαφορετική αντιμετώπιση. Ο ένας υπογράφει το πληρεξούσιο και αποστέλλει το έγγραφο. Ο άλλος ακούει την απάντηση ότι δεν νομιμοποιείται το προξενείο να προβαίνει σε συμβολαιογραφικές πράξεις σε μη Έλληνες πολίτες. Όπως είναι φυσικό, μάταια, ο δικηγόρος προσπάθησε να πείσει για το ανάποδο όταν μάλιστα είχε ήδη υπογραφεί πληρεξούσιο σε άλλη ελληνική προξενική αρχή. Τελικά, ο δεύτερος αναγκάζεται να υπογράψει πληρεξούσιο σε τοπικό συμβολαιογράφο, να το θεωρήσει από αντίστοιχο προξενείο και μετά επίσημα να μεταφράσει το κείμενο στα ελληνικά.

Σύμφωνα με την μέχρι τον Ιούλιο 2015 σχετική νομοθεσία, μέλη διοικητικών συμβουλίων ή ανώτερα στελέχη εταιριών είχαν το δικαίωμα να εκδώσουν άδεια παραμονής ειδικού τύπου. Η ρύθμιση αυτή είχε από μόνη της την εξής ανακολουθία: για να τοποθετηθεί κάποιος μέλος διοικητικού συμβουλίου ήταν υποχρεωτικό να έχει ήδη άδεια παραμονής, αλλά αυτό ήταν ανέφικτο εάν η εταιρία δεν είχε ήδη συσταθεί. Οπότε, στη πράξη πρώτα δημιουργούνταν η εταιρία προκειμένου ένας πολίτης τρίτης χώρας να τοποθετηθεί στο διοικητικό συμβούλιο μίας εταιρίας και την επομένη μέρα υποβάλλονταν η αίτηση για την έκδοση της αντίστοιχης άδειας παραμονής. Στη περίπτωσή μας τώρα η εταιρία συστήθηκε στα τέλη Ιουλίου. Την ίδια περίοδο η νομοθεσία περί ιθαγένειας και κατά συνέπεια η διαδικασία έκδοσης των αδειών παραμονής άλλαξε. Πλέον, οι αντίστοιχες άδειες παρέχονταν σε στελέχη επιχειρήσεων, οι οποίες θα απασχολούσαν τουλάχιστον 25 άτομα. Κανένας όμως δεν εξήγησε πως θα μπορούσε να απασχολούσε μία εταιρία κατά την έναρξη της 25 άτομα και κυρίως πως κάποιος «τριτοχωρήτης» ο οποίος τοποθετήθηκε σε μία θέση διοικητικού συμβουλίου νεοσυσταθείσας εταιρίας θα λάμβανε εν τέλει άδεια διαμονής. Αποτέλεσμα ήταν όλες οι αρμόδιες αρχές (από το Υπουργείο Εσωτερικών μέχρι και τα κατά τόπους προξενεία) να δηλώνουν πλήρη άγνοια για το πώς θα εφαρμοστεί στη πράξη η νέα ρύθμιση. Μάλιστα, οι «αιτούντες» άκουσαν ακόμη και το «αφήστε τα χαρτιά σας με το προηγούμενο καθεστώς κι εμείς θα τα πάρουμε», χωρίς βέβαια να εξηγήσουν ότι μία τέτοια αίτηση θα απορριφθεί πλέον. Οπότε αρχές Αυγούστου λαμβάνεται η απόφαση από τους μετόχους να αλλάξουν το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρίας.

Για το λόγο αυτό κάνει Γενική Συνέλευση η ελληνική εταιρία και τοποθετεί νέο Διοικητικό Συμβούλιο, ενώ το Διοικητικό Συμβούλιο συντάσσει πρακτικό συγκρότησης σε σώμα. Τα κείμενα αυτά τα πηγαίνει η εταιρία στο ΓΕΜΗ προς υποβολή, αλλά ενημερώνεται από το ΓΕΜΗ ότι πλέον η υποβολή αυτών των εγγράφων γίνεται μόνο ηλεκτρονικά μέσω εφαρμογής στην οποία το νομικό πρόσωπο χρησιμοποιεί τους κωδικούς TAXIS. Οπότε, στη περίπτωσή μας, η εταιρία επισκέπτεται το μητρώο της αρμόδια ΔΟΥ προκείμενου να λάβει κλειδάριθμό και να ενεργοποιήσει του κωδικούς TAXIS. Στο γκισέ η υπάλληλος τους αναφέρει ότι αφού ακόμη δεν έχουν υποβάλλει έγγραφα στην εφορία θα πρέπει πριν προβούν στην έκδοση κλειδαρίθμου να προβούν στη σύσταση φακέλου. Μεταξύ των εγγράφων των οποία ζητούνται είναι και οι άδειες παραμονής των αρχικών μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, το οποίο – όπως είπαμε – δεδομένου ότι πλέον δεν θα μπορούσε να λάβει άδεια παραμονής άλλαξε με απόφαση Γενικής Συνέλευσης, η οποία για να υποβληθεί στο ΓΕΜΗ χρειάζονταν οι κωδικοί TAXIS, οι οποίοι για να εκδοθούν απαιτούνταν κατά τη σύσταση φακέλου η προσκόμιση των σχετικών αδειών… Φαύλος κύκλος… Τελικά, το ΓΕΜΗ αφού έδειξε κατανόηση στις συνθήκες αυτές δέχτηκε να παραλάβει εξαιρετικά τα πρακτικά αλλαγής Διοικητικού Συμβουλίου προς δημοσίευση. Επίσης, και η εφορία κάμφθηκε και έδειξε προθυμία να προχωρήσει στη σύσταση φακέλου και στη παροχή κελιδαρίθμου μετά την δημοσίευση των νέων πρακτικών Διοικητικού Συμβουλίου. Ωστόσο, η εν λόγω δημοσίευση σύμφωνα με τη διαδικασία τελεί υπό την έγκριση από τη Περιφέρεια, η οποία Περιφέρεια αναμένεται να απαντήσει σε περίπου δύο μήνες.

Μέχρι τότε και σύμφωνα με την προηγούμενη ιστορία ούτε δήλωση ΦΠΑ δεν μπορεί να υποβληθεί… Κι όταν θα έρθουν τα πρόστιμα τι θα κάνει η εταιρία;

Και μέσα σε όλα αυτά τα σημεία δεν θα πρέπει να ξεχνούμε και το ρόλο των τραπεζών οι οποίες για να ανοίξουν ένα λογαριασμό σε μία νέα εταιρία χρειάζονται ένα και πλέον μήνα..

Όλα τα ανωτέρω περιγράφουν ένα σύστημα το οποίο μοναδικό στόχο έχει τελικά την αποφυγή επενδύσεων, χωρίς καν να συζητήσουμε την απουσία σταθερού, σαφούς και συγκεκριμένου φορολογικού συστήματος. Ποίος να έρθει και γιατί να έρθει κάποιος σε αυτή τη χώρα όταν ο δρόμος του επιχειρείν είναι γεμάτος αγκάθια;  

*Ο Επαμεινώνδας Λ. Στυλόπουλος είναι δικηγόρος, LL.M., ACIArb 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News