Ο Γερμανός με ελληνικές και ανατολικοευρωπαϊκές ρίζες, Stefan Hantel, που στην Ελλάδα τον ξέρουμε με το καλλιτεχνικό όνομα, Shantel, και είχε γνωρίσει μεγάλη επιτυχία με το τραγούδι του «Disco Partizani», συνεργάστηκε στο νέο του δίσκο με την Αρετή Κετιμέ, και συγκεκριμένα στο τραγούδι EastWest. Ο ίδιος εξηγώντας τι τον ώθησε να δημιουργήσει την νέα του δισκογραφική δουλειά είπε: «Όλοι μιλάνε για την Ελλάδα- τα πολιτικά κόμματα, τα ΜΜΕ αλλά και καθημερινά σε καφέ και μπαρ, οι συζητήσεις οργιάζουν, όλοι έχουν κάτι να πουν. Μιλάει όμως κάποιος με τους Έλληνες; Ακούει κάποιος τι έχουν οι ίδιοι να πουν; Το Οι Έλληνες, είναι ένας χαρακτηρισμός που χρησιμοποιείται με ευκολία, χωρίς πολύ σκέψη και κουβαλά στερεότυπα και προκαταλήψεις κι επιφέρει συγκαταβατικές συμβουλές. Η συμπεριφορά αυτή όμως, κουνάει άραγε το δάχτυλο σε αυτούς που είναι όντως υπεύθυνοι για την οικονομική κακοδιαχείριση, τον νεποτισμό και την ευνοιοκρατία; Ή απλά τσουβαλιάζει ένα ολόκληρο έθνος σε συλλογική ενοχή; Η πιστωτική κρίση που θέτει σε κίνδυνο όλους μας, μαζί και τις αξίες μας, έχει χτυπήσει πιο σκληρά τη νεότερη γενιά. Κι όμως, οι νέοι της Νότιας Ευρώπης που αντιμετωπίζουν ένα μέλλον κλεμμένο και προδομένο, δεν υπάρχουν καν στα επικρατούντα ΜΜΕ, παρά μονάχα σαν στατιστική –«η ανεργία των νέων». Δεν έχουν φωνή, πρόσωπο, δύναμη». Δείτε τι μας είπε ο ίδιος.
Τι σας ενέπνευσε και δημιουργήσατε το τραγούδι EastWest;
Shantel: Η γενική ιδέα να δημιουργήσω καλή μουσική. Και όταν συνέθεσα την μελωδία, ήθελα από πάντα, να συνδυάσω κάτι αρχαίο και παραδοσιακό, κάτι που να πηγάζει από τις «ρίζες» της παράδοσης με μοντέρνα στοιχεία. Μου αρέσει πολύ να δημιουργώ «υβριδικά μπάσταρδα» με διαφορετικά όργανα. Και φυσικά, όταν γνώρισα για πρώτη φορά την Αρετή (Κετιμέ), η προσέγγιση μου, ας πούμε, ήταν ότι έχουμε κάτι που μπορεί να γίνει καλό και για τις δύο μεριές. Κάτι που θυμίζει το τις ρίζες μας. Εκείνη προέρχεται από το παραδοσιακό τραγούδι και εγώ από την club μουσική. Και για εμένα η παραδοσιακή μουσική είναι σαν σχολείο. Διαβάζω και ερευνώ.
Πώς γνωρίσατε την Αρετή Κετιμέ και πώς προέκυψε η συνεργασία;
Shantel: Σε όλα μου τα άλμπουμ τα τελευταία χρόνια προσπαθώ να συνδυάζω τραγούδια με ελληνικές επιρροές. Και πάντα πειραματίζομαι με αυτό το είδος μουσικής. Κάθε φορά που καλούσα Έλληνα τραγουδιστή ήταν πάντα κάποιος από την ομογένεια. Από κάποια ελληνική κοινότητα στο Βερολίνο ή στην Φρανκφούρτη. Αλλά αυτήν την φορά, όταν σκεφτόμουν το νέο μου δίσκο, «Viva Diaspora», που θα κυκλοφορήσει στα τέλη Μαΐου, ήθελα να πάω στην πηγή. Ήθελα να συνεργαστώ με Έλληνα καλλιτέχνη ίδιου επιπέδου. Έτσι ενώ έκανα μια συναυλία στην Αθήνα πέρυσι τον Μάρτιο, κάλεσα κάποιους τοπικούς μουσικούς. Η Αρετή ήρθε στο Gazzarte όπου έπαιζα με την μπάντα μου. Υπήρχε χημεία. Έχει το ίδιο πάθος και μιλήσαμε για την μουσική, για τις μελωδίες της Μικράς Ασίας. Με αυτήν την πλουραλιστική κοσμοπολίτικη κοινωνία του παρελθόντος. Όταν κατοικούσαν εκεί χριστιανοί, εβραίοι, μουσουλμάνοι, ακόμα και καθολικοί Ιταλοί. Αυτή την μίξη κουλτούρας την ακούς στην μουσική της εποχής. Υπάρχει πλούτος και μεράκι. Έτσι είδαμε ότι έχουμε το ίδιο πάθος, οπότε είπαμε να το δοκιμάσουμε.
Έχετε βρει την «ιστορία» σας; Εννοώ πότε αισθανθήκατε την ανάγκη να μετακινηθείτε από το να είστε ένας Club Dj σε μια ζωντανή μπάντα;
Shantel: Για να πω την αλήθεια, δεν σταμάτησα ποτέ να είμαι DJ και μουσικός. Αισθάνομαι προικισμένος που μπορώ να κάνω και τα δύο. Το θέμα με το να είσαι Dj, και μη με παρεξηγήσετε, το λατρεύω, ήταν κάπως σαν εκπαίδευση. Ξεκίνησα με εκείνα τα παράνομα πάρτι στο Βερολίνο. Αλλά ως DJ είσαι περιορισμένος. Είναι μια διαφορετική πλατφόρμα. Και την δεκαετία του 90 το να ήσουν μουσικός σε μια μπάντα ήταν ότι πιο «ξενέρωτο» υπήρχε. Υπήρχε αυτό το χαζό στερεότυπο του ροκ. Ήταν αξιολύπητο. Αλλά με την επιτυχία του Disco Partizani και το Book of inner Club, η διασκέδαση που έβγαλε με έκανε να σκεφτώ ότι πρέπει να το δοκιμάσουμε ξανά. Αλλά διαφορετικά. Όχι με πολλά σόλο και φανφάρες προσπαθώντας να προωθήσω τον εαυτό μου και άλλες τέτοιες βλακείες. Ήταν περισσότερο στο αν μπορούμε να βρούμε το πνεύμα της κουλτούρας της ηλεκτρονικής μουσικής και του συνδυασμού της με άλλα είδη. Μπορούμε να κινηθούμε σε αυτό το πνεύμα; Και τελικά τα καταφέραμε. Και το κάναμε με ένα δρώμενο. Παίζαμε με την μπάντα στο Ρίο ντε Τζανέριο και εμφανιζόμασταν μετά τους Beastie Boys και πριν τους Daft Punk. Οπότε όλοι στο κοινό ήταν σοκαρισμένοι. Ποιοι είναι αυτοί οι περίεργοι Ευρωπαίοι με αυτήν την παράξενη ανατολίτικη ο,τιδήποτε ντίσκο – πανκ – ροκ μουσική; Αλλά μετά ερχόντουσαν και έλεγαν «ουάου», «είναι διαφορετικό». Έτσι αισθανθήκαμε ότι ήμασταν στον σωστό δρόμο. Αλλά πάντα μαθαίνουμε με το να το επιχειρούμε νέα πράγματα. Δεν υπάρχει κουμπί επιτυχίας.
Πώς είναι να ταξιδεύετε σε όλον τον κόσμο με την μουσική σας;
Shantel: Είναι υπέροχο. Είναι μια νέα εμπειρία κάθε φορά. Είμαστε τυχεροί που μπορούμε να το κάνουμε. Παίζουμε παντού σε ανατολή και δύση. Έχουμε πάει στις ΗΠΑ, στο Μεξικό, και το πιο σημαντικό πράγμα για εμένα είναι σε ότι έχουμε κάνει ανά τα χρόνια έχουμε ένα πολύ ανοιχτό κοινό. Δηλαδή ο κόσμος που έρχεται στις συναυλίες, ακόμα και αν δεν μας ξέρουν όπως για παράδειγμα στο Μεξικό που μπορείς να είσαι σίγουρος ότι δεν σε ξέρουν, προέρχεται από τόσα διαφορετικά είδη μουσικής. Νιώθω ότι βοηθάμε στην εξάπλωση ενός κοσμοπολίτικου πνεύματος. Δεν αντιπροσωπεύουμε μια γεωπολιτική περιοχή, δεν είμαστε ένα βαλκανικό κλισέ. Είμαστε μια ευρωπαϊκή μπάντα και η Ευρώπη είναι μια μπερδεμένη έννοια, σε επίπεδο κουλτούρας τουλάχιστον. Γιατί κανένας δεν ξέρει τι συμβαίνει στην Ευρώπη. Τόσο οικονομικά όσο και πνευματικά. Και από την άλλη μεριά έχουμε μία αγγλοαμερικανική ποπ κουλτούρα ως κορμό. Αν ανοίξεις το ραδιόφωνο σου, ακούς συγκεκριμένα αγγλοαμερικανικά στερεότυπα. Τα οποία φυσικά δεν είναι άσχημα, και τα λατρεύω όπως καθένας μας αλλά θεωρούμε ότι αντιπροσωπεύουμε την Ευρώπη και δείχνουμε ένα διαφορετικό πρόσωπό της. Για παράδειγμα όταν μαθαίνει ο κόσμος πως έχουμε την βάση μας στην Γερμανία, μας λένε: «Τι; Από την Γερμανία; Απίστευτο!». Τους έρχονται στο μυαλό συγκροτήματα όπως οι Ramstein, οι Scropions κ.τ.λ. Αλλά ο σκοπός μας είναι να διαδώσουμε την πλουραλιστική κοσμοπολίτικη ιδέα μας. Ανακατεύουμε τις μελωδίες, τις γλώσσες. Έχουμε πάρα πολλούς θαυμαστές σε Τουρκία και Γερμανία, για παράδειγμα. Κάθε κουλτούρα, κάθε διαφορετικό έθνος βρίσκει κάτι το κοινό στην μουσική μας. Και αυτό είναι καλό. Ειδικά αυτήν την εποχή που αντιμετωπίζουμε το νέο εθνικιστικό παραλήρημα και το αντιδημοκρατικό πνεύμα.
Πάνω σε αυτό. Η Ευρώπη φαίνεται να κάνει μια σκοτεινή στροφή στις πολιτικές της ειδικά σε εθνικά θέματα. Είναι όντως πρόβλημα η μετανάστευση ή η δυσκολία να μάθουμε να ζούμε όλοι μαζί;
Shantel: Γενικά αν δεις τις στατιστικές, στην ουσία τα πράγματα δεν αλλάζουν στ’ αλήθεια. Η μετανάστευση προς την ηπειρωτική Ευρώπη δεν διαφέρει τόσο πολύ από ότι τα προηγούμενα χρόνια. Αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο προωθούνται αυτά τα θέματα σε συσχέτιση με τα οικονομικά προβλήματα μέσω της πολιτικής. Οι χώρες που μπήκαν στην ένωση τα τελευταία χρόνια, και μιλάω για χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, στην αρχή ήταν χαρούμενες που έδιωξαν τον ζυγό της μετά σοβιετικής εποχής. Με αποτέλεσμα να έχουν δημοκρατία και να γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά πολύ γρήγορα κατάλαβαν ότι είναι μια σκληρή νεοφιλελεύθερη νεοκαπιταλιστική αγορά. Για παράδειγμα στην Ρουμανία, Πολωνία και Βουλγαρία, επηρέασε πολύ τις τοπικές κοινωνίες. Αυτό τους οδήγησε να ψηφίζουν άκρα δεξιά και αντισημιτικά κόμματα και ηγέτες που ρέπουν προς τον φασισμό. Δείτε την Γαλλία. Τα προβλήματα θα εμφανιστούν αρκετά γρήγορα και είναι αστείο αλλά η Ελλάδα και η Γαλλία έχουν τόσα πολλά κοινά. Στις επόμενες εκλογές το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν θα έχει πολύ μεγάλη δύναμη. Κάτι που συνέβη και σε σας.
Επιστρέφω στην μουσική. Έχει τελειώσει η εποχή των μεγάλων δισκογραφικών εταιρειών; Έχετε την δική σας εταιρεία. Τι σας έκανε να κάνετε αυτό το βήμα;
Shantel: Ποτέ μου δεν ήθελα να έχω την δική μου δισκογραφική γιατί δεν ήθελα να περνάω την ώρα μου σε ένα γραφείο. Αλλά όταν ξεκινήσαμε με το «Book of inner Club» κανένας δεν ήθελε να το κάνει. (γέλια). Όταν έγραψα το πρώτο μου τραγούδι, κανένας δεν το ήθελε. Όλοι έλεγαν: «Για όνομα! Τι είναι αυτό;». Οπότε είπα στους συνεργάτες μου ότι εντάξει, δεν μας νοιάζει, θα το κάνουμε μόνοι μας. Μαζέψαμε λεφτά και δημιουργήσαμε την δική μας εταιρεία. Και είμαι πολύ χαρούμενος που πήραμε αυτό το ρίσκο γιατί έτσι δημιουργήσαμε ένα εντελώς ανεξάρτητο «οικοδόμημα». Και είμαστε πολύ αποδοτικοί στην δουλειά μας. Και δεν χρειάζεται να συμβιβαζόμαστε με βάση τα θέλω τρίτων. Τον πρώτο χρόνο σχεδόν χρεοκοπήσαμε αλλά τελικά όλα πήγαν καλά για εμάς.
Πώς τα ακούσματά σας παίρνουν ζωή στη μουσική σας; Τι νομίζετε ότι κάνει την μουσική σας τόσο δημοφιλή σε τόσες διαφορετικές κουλτούρες; Το Disco Partizani ήταν ένα χορευτικό κομμάτι γεμάτο χαρά και χιούμορ. Το EastWest έχει και μια κρυμμένη μελαγχολία και βγάζει κάποια σοβαρότητα αλλά σε ταξιδεύει σε πολλά διαφορετικά μέρη. Τι άλλαξε σε σας;
Shantel: Πάντα αντιμετώπιζα, ας το πούμε, πρόβλημα από μικρός. Επηρεάστηκα από την μουσική που άκουγε η πλευρά της μητέρας μου. Ένας συνδυασμός ρουμανικής, εβραϊκής – ανατολικοευρωπαϊκής μουσικής. Και από τον πατέρα μου που είναι Ελληνογερμανός. Ως έφηβος μου ήταν πολύ δύσκολο να το αντιμετωπίσω. Στο σχολείο μου έλεγαν ότι δεν είσαι ένας από εμάς. Ότι είμαι διαφορετικός. Δεν ανήκα πουθενά. Πάντα αναρωτιόμουν ποια είναι η ταυτότητά μου. Πού να πάω να μείνω, ποια είναι η κατεύθυνσή μου. Η ενασχόλησή μου με την μουσική και την έρευνα στις παραδόσεις με βοήθησε να το ξεπεράσω. Τώρα ψάχνω τις ομοιότητες ανάμεσα στις κουλτούρες. Και αυτό νομίζω ότι το καταλαβαίνει και το κοινό μας. Τον σεβασμό που δείχνουμε στις παραδόσεις μετά από έρευνα αλλά και το πάντρεμά τους με αυθεντικό τρόπο. Και το κοινό καταλαβαίνει, αν είσαι σοβαρός σε αυτό που κάνεις.
Ποια είναι τα πλάνα σας για το μέλλον; Πότε θα σας ακούσουμε εδώ στην Ελλάδα;
Shantel: Στα τέλη Απριλίου θα παίξουμε για μια εβδομάδα στην Αθήνα.
Θα ήθελα να μοιραστείτε μαζί μας μια ξεχωριστή στιγμή σας. Κάτι που σας έχει μείνει στην μνήμη.
Shantel: Παίζαμε σε ένα φεστιβάλ και ήταν μια θαυμάσια βραδιά και κάπου στη μέση της συναυλίας ήρθε ο μάνατζερ της περιοδείας μας, κάναμε ένα μικρό διάλειμμα εκτός σκηνής, και με ρώτησε αν ξέρω, ποιοι με παρακολουθούν. Φυσικά δεν ήξερα. Με πληροφόρησε: «Σε παρακολουθούν από εκείνο το μπαλκόνι ο Quincy Jones, ο Prince και η Janelle Monáe. Θέλουν να έρθουν στα καμαρίνια μετά». Τον ρώτησα γιατί μου το λέει αυτό στην μέση της συναυλίας! Θα τα κάνω όλα μαντάρα τώρα. Είχα σοκαριστεί. Και περάσαμε καλά μετά στα καμαρίνια. Αλλά δεν περιμένεις ποτέ κάτι τέτοιο να σου συμβεί.
Πάρτε μια γεύση από το νέο του δίσκο με το παρακάτω βίντεο.
*Ο Αίαντας Αρτεμάκης γεννήθηκε το 1982 και είναι δημοσιογράφος και «κομπιουτεράς». Πουλάει κομπιουτεράκια στην Ομόνοια, με προτίμηση στα γιαπωνέζικα. Του αρέσει να διαβάζει και να ονειρεύεται μια γερή δημοκρατία. Παντρεύτηκε το 1989 τον καλό του φίλο, Amstramd 1512. Δυστυχώς από τότε, έχει αλλάξει πολλούς αγαπημένους. Τώρα συζεί με έναν Z800 HP.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News