Aν κάποιος πολίτης προσπαθήσει να καταλάβει τι ακριβώς συμφωνήθηκε στο Eurogroup θα δυσκολευτεί λίγο. Και δεν ευθύνεται ο ίδιος γι' αυτό. Ο τρόπος που η πλειονότητα των μέσων ενημέρωσης παρουσιάζει τη συμφωνία και όσα θ' ακολουθήσουν, δεν είναι ένας. Η αλήθεια δεν είναι μια, είναι περισσότερες. Παρότι μιλάμε για γεγονότα, για συγκεκριμένα γεγονότα που καταγράφονται και σε ένα χαρτί μάλιστα.

Τα γεγονότα παρουσιάζονται μεν, αλλά η ερμηνεία τους ποικίλλει. Και επειδή ο πολίτης δεν έχει πολλές φορές τις γνώσεις (πρόκειται για ειδικά θέματα) και τη διάθεση να πληροφορηθεί για κάτι μελετώντας όρους και λέξεις που δεν περιέχονται στην καθημερινότητά του, αρκείται στην ερμηνεία που δίνουν τα μέσα. Και εκεί, στην κυριολεξία σαστίζει.

Στη σύγχυση αυτή, δεν παίζει καθοριστικό ρόλο μόνο η πλειονότητα των μέσων. Αλλά και το πολιτικό προσωπικό που χρησιμοποιεί τα γεγονότα αυτά για δικά του οφέλη. Η συμφωνία του Eurogroup ερμηνεύεται ως πολύ καλή έως πολύ κακή. Η μετατροπή των όρων «τρόικα» και «μνημόνιο» σε «θεσμούς» και «συμφωνία», δίνει το «δικαίωμα» για εκατέρωθεν ερμηνείες. Η ασάφεια του περιεχομένου της λέξης «μεταρρυθμίσεις» δίνει ένα ανάλογο δικαίωμα. Μεταρρυθμίσεις είναι και η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, μεταρρυθμίσεις είναι και οι ιδιωτικοποιήσεις.

Η ερμηνεία που δίνουν στη συμφωνία τα μέσα που πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ (ξαφνικά, αλλά όχι αναιτιολόγητα αυτά έχουν πολλαπλασιαστεί!), έχει φυσικά θετική ανάγνωση. Ο πολίτης που στήριξε τον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές, τη δέχεται με έναν θετικό τρόπο. Έτσι, όχι απλά νιώθει ν’ αυτοδικαιώνεται, αλλά οπλίζεται και με επιχειρήματα με τα οποία θα απαντήσει στον πολιτικό του αντίπαλο στο πεδίο των μικρών εμφύλιων που κατά βάση πραγματοποιούνται όχι πια στα καφενεία, αλλά στο διαδίκτυο.
Ο ίδιος πολίτης ωστόσο αρχίζει να το ξανασκέφτεται, όταν διαπιστώνει πως υπάρχουν και δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ που διαβάζουν εντελώς διαφορετικά τη συμφωνία απ’ ό,τι η ηγεσία του κόμματος. Φαντάζομαι τα εναλλασσόμενα συναισθήματα ενός φιλικά προσκείμενου στον ΣΥΡΙΖΑ πολίτη, ο οποίος αρκείται στη θετική ανάγνωση της συμφωνίας από την ηγεσία, αλλά γρήγορα διαπιστώνει πως υπάρχει και μια δεύτερη ανάγνωση εντελώς διαφορετική, από επιφανή στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ (π.χ. Μανώλης Γλέζος). Μοιάζει, σαν η συμφωνία του Eurogroup, να μην είναι μια, αλλά πολλές.

Αυτό είναι απλά ένα παράδειγμα από τη μια πλευρά. Βρίσκεις εύκολα και αντίστροφα παραδείγματα. Το ζητούμενο δεν είναι να παραθέσουμε παραδείγματα. Αλλά, να αναζητηθεί η αλήθεια. Και η παράθεση της αλήθειας συνδέεται απόλυτα με τον τρόπο λειτουργίας των ΜΜΕ και τις δομικές τους αδυναμίες και κατ' επέκταση με την ίδια την ποιότητα της δημοκρατίας. Όταν τα μέσα διαμορφώνουν συνειδήσεις, λογικές και τρόπο σκέψης, όλα αυτά μεταφέρονται και στην κάλπη.
Προφανώς και όλα τα μέσα και όλοι οι δημοσιογράφοι δεν είναι ίδιοι. Προφανώς και υπάρχουν μέσα και δημοσιογράφοι που δεν έχουν λόγους παραποίησης της αλήθειας. Ωστόσο, οι πολίτες δεν έχουν ούτε τη δυνατότητα, ούτε σοβαρούς λόγους για να ψάχνουν με το μικροσκόπιο ποιος θα τους πει την αλήθεια. Είναι θέμα των ίδιων μέσων αλλά και της πολιτείας να το κάνουν. Τα μέσα που δεν έχουν εξαρτήσεις οφείλουν να επιμείνουν σ αυτό, έστω και αν στοχοποιούνται από πολιτικές εξουσίες και κόμματα. Άλλωστε, η δημοσιογραφία (θα) έπρεπε πάντα να βρίσκεται απέναντι από κάθε λογής εξουσίες.

Η πολιτεία έχει υποχρέωση, πια, να ξεκαθαρίσει το δυσώδες τοπίο, όπου εξαρτώμενα από οικονομικά συμφέροντα και τραπεζικά δάνεια μέσα ενημέρωσης, ερμηνεύουν όσα συμβαίνουν με βάση τις ιδιοτελείς σκοπιμότητές τους. Αν η κυβέρνηση μιμηθεί τους προηγούμενους και δεν βάλει μια τάξη στο (τηλεοπτικό κυρίως) τοπίο, αλλά γοητευτεί από την ξαφνική προσέγγιση πολλών μέσων προς αυτή, αργά ή γρήγορα θα το πληρώσει. Όπως συνέβη με την προηγούμενη κυβέρνηση την οποία ενώ στήριζαν με φανατισμό πολλά ισχυρά μέσα, διαπίστωσε πως αυτά άρχισαν να στρέφονται εναντίον της, όταν έβλεπαν πως το παιχνίδι είναι χαμένο γι' αυτή και θα αλλάξει ο ένοικος του Μαξίμου…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News