Ας υποθέσουμε ότι κάποια στιγμή, σου δοθεί η δυνατότητα της πολλαπλής πραγματικότητας, του παράλληλου σύμπαντος, της μετάβασης από τον ένα χώρο στον άλλον. Ας δεχτούμε ότι κάποτε, το καταναλωτικό σύστημα ή μια απόλυτα σουρεαλιστική «λαϊκιστική» δύναμη, σου επέτρεπε να αλλάζεις πεδίο με την παραμικρή δυσκολία. Μιλάω για έναν κόσμο που με μερικά κλικ προγραμματισμού, θα άλλαζες χώρα, δουλειά, θα καταργούσες τον εργοδότη σου, θα σκότωνες χωρίς συνέπειες τον μισητό σου ανταγωνιστή, θα άλλαζες γυναίκα, ερωμένη και, γιατί όχι, τον ίδιο σου τον εαυτό. Ας πούμε, ακόμα, πως θα διέγραφες τις άσχημες εμπειρίες σου και θα τις αντικαθιστούσες μόνο με υπέροχες αναμνήσεις.

Στην ταινία «Her» o Joaquin Phoenix, απογοητευμένος από τον χωρισμό του ερωτεύεται τρελά «μία» OS (Operating System). Zει ένα απίστευτο διαδικτυακό πάθος μαζί της, ώσπου ανακαλύπτει ότι η Os «βιώνει» έναν παρόμοιο έρωτα ταυτόχρονα με εκατοντάδες άλλους «εραστές».. Η σχέση τους τελειώνει άδοξα κι εκείνος «επανέρχεται» πληγωμένος για άλλη μια φορά.

Όσο έβλεπα την ταινία, μάζεψα γύρω μου άπειρο κόσμο. Πρώτος ήρθε ο Παρμενίδης (ο πιο αδικημένος για χάρη του Πλάτωνα), ύστερα ο Αριστοτέλης, ο Επίκουρος, ο Σοπενχάουερ, ο Καζαντζάκης, ο Καβάφης, ο Χιουμ, ο Γουόρχολ και στο τέλος στρογγυλοκάθισε ο Πλάτωνας με το αλαζονικό του ύφος. Όλοι αυτοί πάσχισαν να συμμαζέψουν τον άνθρωπο μέσα σ' έναν συμβατικό κόσμο και να του δώσουν κάποια επίφαση των ορίων του. Οι υποσχέσεις όμως του «ηλεκτρονικού κόσμου» μοιάζουν να σπάνε τις δεσμεύσεις που κάθε ταυτότητα έχει ανάγκη να κρατηθεί. Τι θα επικρατήσει άραγε στο μέλλον; Εικονικές ερωτικές σχέσεις μόλις τρώμε την πρώτη χυλόπιτα ή μήπως εικονικές κοινότητες στο facebook μόλις διαπιστώσουμε τη δυσκολία της συμμετοχικότητας σε πραγματικές συνθήκες;

Τι θα συμβεί αν οι μεγάλες υποσχέσεις της τεχνολογικής αγοράς καταργήσουν εντελώς τον κύκλο της πραγματικότητας, δημιουργώντας συνεχώς επάλληλους κύκλους νέων συνθηκών απόδρασης; Αυτή τη στιγμή έχουμε ήδη μπροστά μας δείγματα στοιχειοθέτησης ιδεαλιστικών καταστάσεων. Σε όλους τους χώρους. Γνώσεις, σχέσεις και πολιτική αναπτύσσονται σε δίκτυα ασώματης επικοινωνίας και ανταλλαγής εικονικών εμπειριών. «Ανταξίες», όπως ναρκισσισμός, επίφαση αποδοχής («Παίρνω like, άρα υπάρχω». Πόσα “like” παίρνεις όταν βρίσκεσαι σε έναν πραγματικό χώρο επικοινωνίας;), γνωστοποίηση θέσης (άνθρωποι αναμεταδίδουν κάθε στιγμή τις μετακινήσεις τους σε εστιατόρια και τοποθεσίες) και υποκατάσταση πολιτικής μέσα από την εκτόνωση σε ηλεκτρονικές συζητήσεις (αυτό το κόλπο των εξουσιών δεν το έχουμε καταλάβει ακόμα. Αρκεί να σκεφτούμε πως στο δρόμο για διεκδικήσεις βρίσκονται μόνο μειοψηφίες συμφερόντων ενώ οι πραγματικά αγανακτισμένοι ξεδίνουν πλέον στο facebook…).

Είναι πράγματι τραγικό. Εδώ και δύο αιώνες, η ανθρωπότητα να προσπαθεί με οδηγό τον υλισμό του Αριστοτέλη, να βάλει σε τάξη τα πράγματα και τελικά να κερδίζει πάλι ο Πλάτωνας! Γιατί αυτό θα συμβεί. Όχι μόνο πάμε να εξιδανικεύσουμε τις «ιδέες» αλλά να τις μεταπλάσουμε σε μια βολική πραγματικότητα, χωρίς κόπο και αγώνα. Χωρίς σώμα, αισθήσεις, χρώματα και αγωνίες. Πιθανότατα, μέσα από μια πλήρη άρνηση της φύσης αλλά από την αποδοχή ενός άκρατου ιδεαλισμού. Αυτός είναι που θα φουντώσει την αναπηρία μέσα μας και θα καταργήσει κάθε  προσπάθεια για βελτίωση της φυσικής μας θέσης μέσα στον χώρο.

Ας μη γελιόμαστε. Ο κόσμος μας μπορεί να είναι πλατωνικός (φθαρτότητα της ύλης, αιωνιότητα των ιδεών), αλλά το χρέος μας είναι να τον ζήσουμε αριστοτελικά. Δεν έχει νόημα να ανοίξουμε μόνοι μας το κουκούλι της κάμπιας. Αν η πεταλούδα δεν δυναμώσει τα φτερά της στην προσπάθεια, δεν θα μπορέσει να πετάξει ποτέ…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News