Ο έρωτας δεν είναι προνόμιο της νεότητας. Μπορεί να φαίνεται αυτονόητο, αλλά η νεολαγνεία που επικρατεί–συχνά για λόγους καταναλωτικούς–στις κοινωνίες της Δύσης, επιβάλει το γυναικείο σώμα που βρίσκεται στο επίκεντρο των καλών τεχνών, των ΜΜΕ και της λογοτεχνίας, να είναι νέο, όμορφο, αψεγάδιαστο.

Σπάνια οι σύγχρονοι πεζογράφοι επιλέγουν ως κεντρική ηρωίδα ενός μυθιστορήματος μία γυναίκα προχωρημένης μέσης ηλικίας. Ο Θόδωρος Γρηγοριάδης το τόλμησε με μεγάλη επιτυχία. Το πορτρέτο της κεντρικής ηρωίδας, που έχει περάσει τα πενήντα, είναι απόλυτα ρεαλιστικό, αναδεικνύοντας όψεις της γυναικείας ταυτότητας–όπως η σεξουαλικότητα και ο πόθος για έναν νεότερο ερωτικό σύντροφο–που εξακολουθούν να θεωρούνται ταμπού.

Ο Γρηγοριάδης τοποθετεί την ηρωίδα του στη σημερινή Αθήνα της φτώχειας, της ανεργίας και της μιζέριας, σε μία από τις πιο υποβαθμισμένες συνοικίες της πόλης, να περιβάλλεται από ανθρώπους που η κρίση έχει φέρει κοντά στην ψυχική και οικονομική εξαθλίωση. Η ίδια η κρίση, ωστόσο, λειτουργεί ως φόντο της ιστορίας, και δεν επικαλύπτει την εξέλιξη της πλοκής, τη διερεύνηση των αισθημάτων, τη σκιαγράφηση των κεντρικών χαρακτήρων και των δορυφόρων τους.

Η Έλλη ερωτεύεται έναν τριαντάχρονο, παντρεμένο, και πατέρα μιας μικρής κόρης. Πρόκειται για μία σχέση που εξελίσσεται παρά τα εμπόδια ή ίσως και εξαιτίας τους, ένας έρωτας που λειτουργεί ως αντίδοτο στην κρίση και στις δυσκολίες της καθημερινότητας. Η ηρωίδα διαφυλάττει τη σχέση κρατώντας τη μυστική από το συγγενικό και φιλικό περιβάλλον της, όχι μόνο επειδή ο εραστής της έχει οικογένεια, αλλά κυρίως για να μην την ευτελίσει με απερίσκεπτα λόγια, να μη δώσει σε κανέναν το δικαίωμα να υποβιβάσει με σκέψεις φοβικές τη σημασία του βιώματός της.

Η στοχαστικότητα που χαρακτηρίζει την ιστορία, η ισορροπημένη, διαποτισμένη από κατανόηση και συμπόνια για όλους τους ήρωες ματιά του συγγραφέα, αποφεύγει την ωραιοποίηση της κατάστασης αλλά και την ενοχοποίηση των κεντρικών ηρώων για τις επιλογές τους, ακόμα κι όταν αυτές μοιάζουν ακραίες.

Οι λογοτεχνικοί χαρακτήρες, όπως και οι καταστάσεις που ζουν, έχουν αποδοθεί με πειστικότητα, οι διάλογοι είναι αληθινοί κι ανεπιτήδευτοι–ως αναγνώστης έχεις την αίσθηση ότι η διεισδυτική πένα του Θόδωρου Γρηγοριάδη αβίαστα περιγράφει μία ιστορία της οποίας υπήρξε μάρτυρας. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό της καλής λογοτεχνίας: να δίνει την εντύπωση ότι ένα καλοδουλεμένο κείμενο γράφτηκε με μιαν ανάσα. Έτσι ακριβώς όπως διαβάζεται Το Μυστικό της Έλλης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News