Πρόσφατα, σε μια συζήτηση που είχα με ένα φοιτητή Ιατρικής στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος συμμετέχει ενεργά σε πολλές εθελοντικές προσπάθειες και κινήσεις, μου εξηγούσε ότι πλέον ο κοινωνικός εθελοντισμός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας του σύγχρονου Έλληνα πολίτη. «Δεν θα πάμε μπροστά αλλιώς, δεν θα πάμε μπροστά αλλιώς αν δεν επιδιώκουμε την αλληλεγγύη, αν η αλληλεγγύη δεν γίνει κομμάτι της καθημερινότητάς μας», μου έλεγε με τη θέρμη των είκοσι χρόνων του. Πράγματι, ως σε ένα βαθμό δεν είχε άδικο.

Σε μια περίοδο όπου το κράτος δείχνει να απέχει σχεδόν από κάθε θεσμοθετημένη λειτουργία του, οι πολίτες επιχειρούν να συντηρήσουν τον κοινωνικό ιστό μέσω της ανιδιοτελούς προσφοράς. Με άλλα λόγια, βάζουν πλάτη για να γλιτώσουμε την οριστική αποσύνθεση. Ταυτόχρονα, μέσω των κοινωνικών δράσεων γνωρίζονται μεταξύ τους, αποκτούν σχέσεις και σφυρηλατούν εκ νέου δεσμούς, πιο ανθεκτικούς. Έχοντας στο μυαλό μου τα λόγια του φοιτητή, και σκεφτόμενος ότι ζούμε σε μια χώρα που η φιλοσοφία του «πάρε-δώσε» επικρατεί κατά κράτος του αντίστοιχου αγγλόφωνου «give and take» (δώσε-πάρε), πέτυχα στο facebook μια μικρή είδηση ότι η ανταλλακτική βιβλιοθήκη της «Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών» μετακομίζει στο βιβλιοπωλείο «Παπασωτηρίου» στην Πανεπιστημίου.

Μου προξένησε το ενδιαφέρον. Πρώτον, γιατί δεν είχα ιδέα τι είναι η ανταλλακτική βιβλιοθήκη και πως λειτουργεί. Δεύτερον, διότι όταν έμαθα ότι μπορείς οποιαδήποτε στιγμή να αφήσεις ένα βιβλίο και να πάρεις ένα άλλο, χάρηκα. Δυστυχώς, το βιβλίο σε περίοδο κρίσης για τους περισσότερους είναι πολυτέλεια. Ωστόσο, μέσω της ανακύκλωσης της γνώσης, αυτού του ιδιότυπου «θα σου δώκω, θα μου δώκεις», πολλοί άνθρωποι θα έχουν την ευκαιρία έστω και προσωρινά να ανανεώσουν τη βιβλιοθήκη τους, χωρίς να σπαταλήσουν ούτε ένα ευρώ. Τρίτον, επειδή η ανταλλακτική βιβλιοθήκη θα κάνει τη βόλτα της και βρισκόμενη στο κέντρο θα είναι προσβάσιμη σε πιο πολλούς. Τέταρτον, και κυριότερο, γιατί συνειδητοποίησα ότι για να συμμετέχεις ενεργά σε μια κοινωνική δράση δεν είναι υποχρεωτικό να κάνεις δωρεά ρούχων, τροφίμων και φαρμάκων. Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι, όπως το να ανταλλάξεις τα βιβλία σου.

Στην Ελλάδα του 2012, είναι ενθαρρυντικό να διαπιστώνεις ότι τα ανακλαστικά της κοινωνίας λειτουργούν. Λειτουργούν έστω κι έτσι. Με περιφερειακές προσπάθειες, που δεν λύνουν τα κοινωνικά προβλήματα, αλλά αποδεικνύουν ότι χτίζεται με γοργά βήματα μια καινούρια κουλτούρα, αυτή του κοινωνικού εθελοντισμού. Μακάρι να εκτοπίσει τη ριζωμένη νοοτροπία του «πάρε-δώσε». Προτείνω, όσοι αφήσετε το βιβλίο σας να γράψετε επώνυμα και μια χριστουγεννιάτικη ευχή. Γιορτές έρχονται.

Info: Ανταλλακτική βιβλιοθήκη: Βιβλιοπωλείο Παπασωτηρίου, Πανεπιστήμιου 37, ώρες λειτουργίας 09.00-21.00, Δευτέρα 10/12-Σάββατο 15/12.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News