Οδηγώντας στη Βουλιαγμένης μετά από ένα δίωρο συζητώντας με το Μανώλη Φάμελλο στο σπίτι του, πίνοντας τσάι και τρώγοντας καραμέλες που βοηθούν στην πνευματική διαύγεια, σκέφτομαι πως μάλλον έκαναν τη δουλειά τους, αλλιώς θα αδυνατούσα να βάλω σε τάξη το νόημα όσων κουβεντιάσαμε, εκτός μουσικής κυρίως.

Έτσι κι αλλιώς η μουσική του Μανώλη Φάμελλου, τα τραγούδια του, οι συνεργασίες αλλά και η μουσική του προσωπικότητα μετά από είκοσι σχεδόν χρόνια στη δισκογραφία είναι γνώριμη στο κοινό που αγαπά την ελληνική μουσική. Αν όπως λέει, κάποιος του έκανε στα δεκαοκτώ του χρόνια την προβολή του μέλλοντος, θα ενθουσιαζόταν. Μια τέτοια προβολή ωστόσο, θα ήταν αποκαρδιωτική για τους νεότερούς τραγουδοποιούς για τους οποίους ανησυχεί, αφού «θα γίνεται ολοένα και δυσκολότερη στο μέλλον μια σταθερή βιοποριστική σχέση με τη μουσική». Κι αυτό όπως εξηγεί, οφείλεται στην κρίση της μουσικής βιομηχανίας, την εξαΰλωση της δισκογραφίας λόγω του διαδικτύου αλλά και τη ρευστοποίηση της σκηνής και του ενδιαφέροντος του κόσμου.

Οι δυσοίωνες προβολές του μέλλοντος βέβαια, αφορούν και τους μεγαλύτερους σε ηλικία κι όχι μόνο, καλλιτέχνες όπως είναι ο ίδιος, οι οποίοι αντί να εικάζουν ποια θα είναι η διάδοχη κατάσταση στη μουσική, αρκεί να είναι ανοικτοί και προετοιμασμένοι να δουν αυτό που έρχεται, για να το κατανοήσουν και να το διαχειριστούν. Κι αφού η κουβέντα έφτασε στους καλλιτέχνες, ζητώ να σχολιάσει τα κλισέ «περί ιδιαιτερότητας των καλλιτεχνών» και πως αυτά διατυμπανίζονται από πολλούς από τους συναδέλφους του. Αν και προτιμά να μη μιλά εξ ονόματος τους, θεωρεί ότι κι οι ίδιοι ενοχλούνται όταν ακούν τέτοιες γενικεύσεις. Το σίγουρο είναι ότι ιδιαίτερα οι μουσικοί που εκ των πραγμάτων καταπιάνονται με το άυλο, «την έχουν άσχημα» όπως λέει γελώντας. «Είναι αφηρημένοι ως προσωπικότητες για αυτό έχουν την ανάγκη στον αντίποδα, να αγκαλιάζονται με την ύλη, να γίνονται πιο νάρκισσοι και ιδιοτελείς, πιο άπληστοι». Δεν έχω ακούσει πιο εύστοχη διατύπωση και ταυτόχρονα σκληρότερη αυτοκριτική από καλλιτέχνη. Για αυτό και τον ρωτώ πώς τα πάει με τις ισορροπίες.

Ως τελειόφοιτος των Οικονομικών Επιστημών, τις παρομοιάζει με την οικονομία λέγοντας πως «η ισορροπία είναι σαν τον προϋπολογισμό. Αν θέλεις να είναι αναπτυξιακός, πρέπει να είναι ελλειμματικός, οπότε πρέπει να ξοδεύουμε περισσότερο από όσο έχουμε αν και τα ενεργειακά αποθέματα του ανθρώπου δε λειτουργούν ακριβώς έτσι». Το στοίχημα, συνεχίζει, δεν είναι η ισορροπία αλλά «μια δυναμική ανισορροπία που τείνει στην ισορροπία χωρίς ποτέ να την κατακτά».

Ακολουθεί μια μακροσκελής συζήτηση για τη Θεσσαλονίκη όπου μεγάλωσε και την απόφαση του να μετακομίσει πριν έντεκα χρόνια στην Αθήνα, η οποία προήλθε από το γεγονός ότι για εκείνον «είχαν εξαντληθεί όλες οι διασταυρώσεις στη Θεσσαλονίκη». Αυτό δε σημαίνει ότι δεν κουβαλά μαζί του τον ανατολίτικο αέρα της πόλης. «Τη μοιρολατρία, την οκνηρία, την αυταρέσκεια τη βλέπω και στον εαυτό μου. Από αυτό κατάγομαι, είμαι υβρίδιο αυτού του πράγματος». Δεν πιστεύει όμως ότι πρέπει να αποτινάσσεις όλα όσα νιώθεις ενοχλητικά. Το ζήτημα για εκείνον είναι η σύνθεση, όχι η ρήξη.

Λίγο πριν τον αποχαιρετήσω τον ρωτώ για τους φίλους του. Έχει φίλους από το σχολείο, τον χώρο της μουσικής, τον κυβερνοχώρο αλλά και από το διάστημα όπως μου λέει. «Αυτοί είναι οι άνθρωποι που έχουν φύγει κι αυτοί που θα έρθουν και είναι κλεισμένοι στο χρόνο τους. Δε ξέρω αν υπάρχει αιωνιότητα». «Θα το κοιτάξω και θα σου πω», συμπληρώνει γελώντας.

Μανώλη, περιμένω ακόμη την απάντηση…

*Την ερχόμενη Παρασκευή 23 Απριλίου και το Σάββατο 24 Απριλίου, ο Μανώλης Φάμελλος θα εμφανιστεί στη σκηνή «Δίπλα στο ποτάμι», μαζί με το Νίκο Πορτοκάλογλου και το Νίκο Ζιώγαλα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News