«Η πολιτική ηγεσία της χώρας, με εξαίρεση το ΚΚΕ, συμφώνησε ότι η Ελλάδα θα αναγνωρίσει το ανεξάρτητο κράτος των Σκοπίων μόνο εάν τηρηθούν και οι τρεις όροι που έθεσε η ΕΟΚ στις 16 Δεκεμβρίου του 1991, με την αυτονόητη διευκρίνιση ότι στο όνομα του κράτους αυτού δεν υπάρχει η λέξη Μακεδονία».

Αυτή ήταν η ανακοίνωση που εξέδωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, μετά την ιστορική σύσκεψη πολιτικών αρχηγών που πραγματοποιήθηκε στις 13 Απριλίου του 1992, ώστε να βρεθεί μία κοινή γραμμή στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων.

Στη σύσκεψη είχαν λάβει μέρος ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέας Παπανδρέου, η πρόεδρος του ΣΥΝ Μαρία Δαμανάκη και η γγ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα.

Πέρασαν 25 χρόνια και για πρώτη φορά, μέσα από ρεπορτάζ της Καθημερινής της Κυριακής, μαθαίνουμε τι ακριβώς συνέβη στο Προεδρικό Μέγαρο, καθώς τα πρακτικά της σύσκεψης είχαν κριθεί απόρρητα.

Ενθερμος υποστηρικτής της πρότασης του Αντώνη Σαμαρά αναδείχθηκε ο… αρχηγός της αντιπολίτευσης

Η σύσκεψη άρχισε με έναν σύντομο πρόλογο του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στη συνέχεια ανέλαβε ο τότε υπουργός Εξωτερικών, Αντώνης Σαμαράς, να ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς για τη λύση που προωθούσε ο τότε πορτογάλος υπουργός Εξωτερικών Ζοάο Πινέιρο, δηλαδή την πρόταση για το όνομα «Νέα Μακεδονία».

Ο κ. Σαμαράς παρουσίασε επτά αντιπροτάσεις με μία βασική διατύπωση: Να αποκλειστεί ο όρος «Μακεδονία» από οποιαδήποτε χρήση και να απειλήσει η ελληνική κυβέρνηση ότι θα έθετε βέτο στην αναγνώριση της νέας, τότε, χώρας, από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Μάλιστα πρότεινε ως μέτρο ακόμη και το κλείσιμο των συνόρων με την ΠΓΔΜ.

Τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε να μάθει αν οι θέσεις αυτές ήταν προσωπικές θέσεις του κ. Σαμαρά ή αν εξέφραζαν τη γραμμή της κυβέρνησης. Η απάντηση που έδωσε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν αρνητική. Ζήτησε από τον τότε υπουργό να αποχωρήσει από τη σύσκεψη ώστε να συνεχιστεί αυτή σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών…

Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, η πρόταση για το κλείσιμο των συνόρων απορρίφθηκε από όλους τους πολιτικούς αρχηγούς εκτός από έναν. Ενθερμος υποστηρικτής της πρότασης του Αντώνη Σαμαρά αναδείχθηκε ο… αρχηγός της αντιπολίτευσης.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου υποστήριξε ότι χωρίς το άμεσο κλείσιμο συνόρων, αλλά και την απόσυρση προξένου που υπήρχε στη χώρα, το μήνυμα της Αθήνας προς τα Σκόπια και τους εταίρους θα ήταν αδύναμο. Μάλιστα, για να καταρίψει το επιχείρημα της  Αλέκας Παπαρήγα η οποία επέμενε ότι δεν πρέπει να συνδέεται το ζήτημα της ονομασίας με την εθνική ασφάλεια, υποστήριξε ότι βρισκόταν σε εξέλιξη ένα διεθνές σχέδιο μίας «Μεγάλης Μακεδονίας».

Ο τότε Πρωθυπουργός πρότεινε την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» ή «Μακεδονία του Βαρδάρη»

Ο ίδιος εξέφραζε και την ανησυχία του σχετικά με την Τουρκία ενώ συχνά παρέπεμπε στις μαζικές διαδηλώσεις που σημειώνονταν σε όλη τη χώρα. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά η εφημερίδα, «ήταν σαφές στους παρόντες ότι ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ λάμβανε σοβαρά υπόψιν τις διαδηλώσεις ως στοιχείο πολιτικού παιγνίου στο εσωτερικό της Ελλάδας». Την ίδια ώρα, σημειώνεται ότι ακόμη και η γγ του ΚΚΕ είχε διαχωρίσει τη θέση της από τα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό, χαρακτηρίζοντάς τα οργανωμένα από παράλληλους κομματικούς κύκλους…

Η ανάλυση του Ανδρέα Παπανδρέου δεν άρεσε ούτε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για την επίδειξη σκληρής στάση φοβούμενος την απομόνωση της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Και κάθε φορά που κλιμακωνόταν η αντιπαράθεση –ιδιαίτερη ψυχρότητα παρατηρήθηκε ανάμεσα στη Δαμανάκη και την Παπαρήγα- παρενέβαινε και υπενθύμιζε ότι η σύσκεψη πρέπει να καταλήξει σε μία κοινή γραμμή ώστε «να μην γελοιοποιηθεί η χώρα».

Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης απέρριψε την πρόταση για το κλείσιμο των συνόρων, τονίζοντας τις επιπτώσεις που θα είχε αυτό στις εξαγωγές της χώρας και επισημαίνοντας την ανάγκη να προωθηθεί μία αντιπρόταση που θα λειτουργούσε ως βαλβίδα εκτόνωσης. Μάλιστα, σύμφωνα με διαφορετικές πηγές που επικαλείται η εφημερίδα, ο τότε πρωθυπουργός πρότεινε την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» ή «Μακεδονία του Βαρδάρη».

Σε κάθε περίπτωση, ήταν εμφανές ότι δεν ήταν βέβαιος για τις πραγματικές προθέσεις του αρχηγού της αντιπολίτευσης και για το τι θα έκανε μετά τη σύσκεψη. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης γνώριζε ότι, αν μετά τη σύσκεψη ο Ανδρέας Παπανδρέου υποστήριζε ανοιχτά το κλείσιμο των συνόρων, δηλαδή την ίδια πρόταση του κ. Σαμαρά, τότε το ευρύ κοινό θα αντιλαμβανόταν σύμπλευση του υπουργού με την αντιπολίτευση. Με αυτό το σκεπτικό αποφάσισε, και ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, την καρατόμηση του υπουργού, τονίζοντας, χαρακτηριστικά, ότι αυτός ακολουθούσε «πολιτική που θυμίζει τον χορό του Ζαλόγγου».

Η σύσκεψη ολοκληρώθηκε με μία συμφωνία ανάμεσα σε Καραμανλή, Μητσοτάκη και Παπανδρέου για τη διατύπωση της θέσης ότι η Ελλάδ δεν μπορεί να δεχθεί τον όρο Μακεδονία στην ονομασία της νέας χώρας. Και τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανακοίνωσε στους πολιτικούς αρχηγούς ότι είχε ήδη ετοιμάσει ένα προσχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος, το οποίο είχε επιμεληθεί ο εξ απορρήτων του, Πέτρος Μολυβιάτης. Και έτσι δημοσιεύτηκε η παραπάνω ανακοίνωση…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News