Θα πάμε σε πόλεμο ευρείας κλίμακας στη Μέση Ανατολή; Αυτό είναι πλέον το ερώτημα, μετά την άνευ προηγουμένου επίθεση που εξαπέλυσε τη νύχτα της 13ης Απριλίου το Ιράν εναντίον του Ισραήλ, σε αντίποινα για τον ισραηλινό βομβαρδισμό του ιρανικού προξενείου στη Δαμασκό την 1η Απριλίου: η Τεχεράνη εξαπέλυσε πάνω από 300 drones αυτοκτονίας (τηλεκατευθυνόμενα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα φορτωμένα εκρηκτικά), πυραύλους κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους εναντίον στόχων στο Ισραήλ — το 99% αυτών αναχαιτίστηκε, ανέφερε ο ισραηλινός στρατός, κάνοντας λόγο για ήσσονος σημασίας πλήγματα. Και τώρα γίνονται προσπάθειες, ώστε να πειστεί ο Μπενιαμίν Νετανιάχου να μην ανταποδώσει με ένα χτύπημα κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν.

Μέσα σε μία βραδιά το Ισραήλ βρέθηκε απέναντι σε μια γενικευμένη επίθεση της Τεχεράνης και των συμμάχων της. Και άντεξε. Παράλληλα με τις εκατοντάδες εκτοξεύσεις ιρανικών drones και πυραύλων (το CNN έκανε λόγο για 170 drones, περισσότερους από 30 πυραύλους κρουζ και 120 βαλλιστικούς πυραύλους που αναχαιτίστηκαν από την ισραηλινή αεράμυνα και τους Αμερικανούς), οι Χούθι της Υεμένης και η λιβανική Χεζμπολάχ, εξαπέλυσαν επίσης επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ, με τους πρώτους να απογειώνουν drones και τη δεύτερη να προχωρά στην εκτόξευση δύο ομοβροντιών εναντίον των κατεχόμενων υψιπέδων του Γκολάν.

This is what a 99% interception rate looks like. Operational footage from the Aerial Defense System protecting the Israeli airspace: pic.twitter.com/eAwcUPUDw2

— Israel Defense Forces (@IDF) April 14, 2024

Εντός της ημέρας αναμένεται να συνεδριάσει εκτάκτως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο Γενικός Γραμματέας του οποίου Αντόνιο Γκουτέρες καταδίκασε τη «σοβαρή κλιμάκωση». Επίσης εντός της ημέρας, οι ηγέτες της G7 αναμένεται να συζητήσουν το ζήτημα και να συντονίσουν την «ενιαία διπλωματική αντίδραση» στην «αναίσχυντη» επίθεση του Ιράν, όπως ανέφερε ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο στρατός του οποίου διεξάγει πόλεμο εναντίον της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία έχει υποστεί τεράστιες καταστροφές από την 7η Οκτωβρίου, συζήτησε τηλεφωνικά με τον πρόεδρο Μπάιντεν έπειτα από συνεδρίαση του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου του, ανακοίνωσαν οι υπηρεσίες του.

Ο Τζο Μπάιντεν επανέλαβε στη συνομιλία αυτή την «ακλόνητη» υποστήριξη των ΗΠΑ στο Ισραήλ, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.

Ωστόσο, σύμφωνα με πηγή του ειδησεογραφικού ιστότοπου Axios, ο Τζο Μπάιντεν προσπάθησε επίσης να αποθαρρύνει ενδεχόμενη ισραηλινή αντεπίθεση στο Ιράν.

Ανακοινώνοντας περί τις 03:30 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) της Κυριακής πως η ιρανική επίθεση βρισκόταν ακόμα σε εξέλιξη, ο ισραηλινός στρατός ανέφερε πως το Ιράν «εξαπέλυσε τεράστιο σμήνος 200 φονικών drones, βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ» η  «συντριπτική πλειονότητα» των οποίων αναχαιτίστηκε και καταστράφηκε.

«Ορισμένος αριθμός ιρανικών πυραύλων κατέπεσε στο ισραηλινό έδαφος, προκαλώντας ήσσονες ζημιές σε στρατιωτική βάση αλλά χωρίς να προκαλέσει θύματα», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.

Από την πλευρά του, το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA υποστήριξε πως «υπέστη σοβαρές ζημιές» η «μεγαλύτερη αεροπορική βάση της Νεγκέβ», στο νότιο Ισραήλ.

Νωρίς το πρωί, σε νεότερη ανακοίνωση του αρχιπλοιάρχου Ντανιέλ Χαγκάρι, διευκρινίστηκε πως εκτοξεύθηκαν «πάνω από 300» drones και πύραυλοι και ότι καταρρίφθηκε το 99%. Ο αρχιπλοίαρχος, διαβεβαιώνοντας πως η επίθεση «απετράπη», τη χαρακτήρισε «πολύ σοβαρή» και πρόσθεσε πως «σπρώχνει την περιοχή προς κλιμάκωση».

Ενώ το Ιράν αξίωσε οι ΗΠΑ να παραμείνουν «στο περιθώριο» της σύγκρουσης, οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις βοήθησαν το Ισραήλ στην κατάρριψη «σχεδόν όλων» των drones και των πυραύλων, ανακοίνωσαν ο αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν και ο υπουργός Aμυνας της κυβέρνησής του Λόιντ Oστιν.

Ο επικεφαλής του αμερικανικού Πενταγώνου αξίωσε η Τεχεράνη να προχωρήσει σε αποκλιμάκωση, προσθέτοντας πως «δεν επιδιώκουμε πόλεμο με το Ιράν, αλλά δεν θα διστάσουμε να δράσουμε για να προστατεύσουμε τις δυνάμεις μας και να υποστηρίξουμε την άμυνα του Ισραήλ».

Η επίθεση του Ιράν έγινε σε ανταπόδοση για τον βομβαρδισμό της 1ης Απριλίου που κατέστρεψε το ιρανικό προξενείο της Δαμασκού στοιχίζοντας τη ζωή σε τουλάχιστον 16 ανθρώπους, ανάμεσά τους επτά μέλη των Φρουρών της Επανάστασης, συμπεριλαμβανομένων δυο υποστρατήγων της Δύναμης Κουντς του σώματος αυτού, η οποία είναι επιφορτισμένη με τις ιρανικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό. Η Ισλαμική Δημοκρατία επέρριψε την ευθύνη στο Ισραήλ που δεν το έχει επιβεβαιώσει, ούτε διαψεύσει.

Εκρήξεις στους αιθέρες

Λίγο πριν από τις 02:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), σειρά εκρήξεων πάγωσε τους κατοίκους της Ιερουσαλήμ. Ο ουρανός γέμισε πορτοκαλί και κίτρινα φώτα, με πολλούς πολίτες να μοιράζονται εικόνες στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης.

«Οι δρόμοι άδειασαν, όλος ο κόσμος έσπευσε να γυρίσει στο σπίτι του», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ελιγιάχου Μπαράκα, έμπορος στο κέντρο της πόλης.

Οι συγκλονιστικές εικόνες με την αναχαίτιση πυραύλων πάνω από τα Ιεροσόλυμα, ιερό τόπο τριών θρησκειών, κάνουν τον γύρο του διαδικτύου.

Στην πόλη ήχησαν οι σειρήνες της αεράμυνας, όπως και στη Νεγκέβ και σε άλλες ισραηλινές πόλεις.

Footage captures interceptions above the Knesset and throughout Jerusalem's skies.

📷 by Elhanan Goldberg via X pic.twitter.com/sbyw2d43Dq

— The Jerusalem Post (@Jerusalem_Post) April 13, 2024

Περίπου μια ώρα μετά την ανακοίνωση για τη διεξαγωγή της επιχείρησης, που βαφτίστηκε «Εντιμη Υπόσχεση», το επίσημο ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA μετέδωσε ότι εκτοξεύθηκε «πρώτο κύμα βαλλιστικών πυραύλων», με στόχους «βαθιά στο εσωτερικό των κατεχόμενων εδαφών» (σ.σ. του Ισραήλ).

«Η Πολεμική Αεροπορία της Αεροδιαστημικής Δύναμης του σώματος των Φρουρών της Επανάστασης εκτόξευσε δεκάδες πυραύλους και drones εναντίον συγκεκριμένων στόχων στο εσωτερικό των κατεχομένων εδαφών», ανέφερε η ιρανική κρατική τηλεόραση, επικαλούμενη το σώμα.

Ανακοινώνοντας την ιρανική επίθεση, λίγο μετά τις 23:00, ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού Χαγκάρι είπε πως «παρακολουθούμε στενά φονικά drones που εξαπολύθηκαν από το Ιράν και βρίσκονται εν πτήσει» προς το Ισραήλ. Καταδίκασε τη «σοβαρή κλιμάκωση», την «απευθείας επίθεση που εξαπολύθηκε από το ιρανικό έδαφος».

Ισραηλινός αξιωματούχος προειδοποίησε πως υπήρχε κίνδυνος να ακολουθήσουν και άλλα «κύματα drones».

Ωστόσο μερικές ώρες μετά το τέλος του συναγερμού, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου διαβεβαίωσε: «αναχαιτίσαμε, αποκρούσαμε, μαζί θα νικήσουμε», σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X.

🔴 Watch: Israeli defense systems intercept Iranian missiles over the Temple Mount pic.twitter.com/oEebzijEGI

— Israel ישראל 🇮🇱 (@Israel) April 13, 2024

Τι λένε οι Ιρανοί

Το Ισραήλ έκλεισε τον εναέριο χώρο του από τις 00:30 και τον άνοιξε ξανά στις 07:30, σύμφωνα με την αρχή αερολιμένων της χώρας. Τα σχολεία επρόκειτο να παραμείνουν κλειστά την Κυριακή —πρώτη ημέρα της εβδομάδας στο Ισραήλ— και τη Δευτέρα.

«Πρόκειται για σύγκρουση ανάμεσα στο Ιράν και στο κακούργο ισραηλινό καθεστώς» και οι ΗΠΑ «πρέπει να μείνουν μακριά», τόνισε η ιρανική αποστολή στα Ηνωμένα Εθνη.

«Η υπόθεση μπορεί να θεωρηθεί λήξασα», ωστόσο «αν το ισραηλινό καθεστώς διαπράξει νέο λάθος, η ανταπόδοση του Ιράν θα είναι πολύ πιο σοβαρή», διεμήνυσε.

Αντίστοιχα μηνύματα έστειλαν, στη συνέχεια, τόσο ο ιρανός πρόεδρος όσο και αξιωματούχοι των ιρανών ενόπλων δυνάμεων (διαβάστε περισσότερα εδώ).

Φωνάζοντας «θάνατος στο Ισραήλ» και «θάνατος στην Αμερική», χιλιάδες πολίτες βρήκαν στους δρόμους πόλεων του Ιράν για να πανηγυρίσουν την ιρανική επίθεση.

Τα λεπτά που ακολούθησαν την έναρξη της επιχείρησης, στον λογαριασμό του ανώτατου ηγέτη του Ιράν Αλί Χαμενεΐ στην πλατφόρμα Χ αναρτήθηκε απόσπασμα βίντεο από την ομιλία που εκφώνησε την Τετάρτη, στο οποίο τόνιζε πως «το διαβολικό καθεστώς θα τιμωρηθεί».

Ιορδανία και Λίβανος, χώρες που γειτονεύουν με το Ισραήλ, όπως και το Ιράκ, που γειτονεύει με το Ιράν, ανακοίνωσαν πως κλείνουν τον εναέριο χώρο τους.

Οι κυριότερες αντιδράσεις

Η άνευ προηγουμένου επίθεση την οποία εξαπέλυσε το Ιράν πυροδότησε την έντονη καταδίκη πολλών ηγετών και εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση.

«Η δέσμευσή μας στην ασφάλεια του Ισραήλ μπροστά στις απειλές του Ιράν και των ενεργούμενών του στην περιοχή είναι ακλόνητη», ανέφερε ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν μέσω X, αναρτώντας φωτογραφικό στιγμιότυπο της έκτακτης συνεδρίασης της ομάδας του για ζητήματα εθνικής ασφαλείας η οποία συγκλήθηκε στον Λευκό Οίκο.

Αξιωματούχοι του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας δήλωσαν πως αμερικανικές δυνάμεις ανεπτυγμένες στην περιοχή κατέρριψαν «δεκάδες» drones που είχαν εξαπολυθεί από το Ιράν εναντίον του Ισραήλ.

Ο βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ καταδίκασε «με τον πλέον έντονο τρόπο την απερίσκεπτη επίθεση του ιρανικού καθεστώτος εναντίον του Ισραήλ», διαβεβαιώνοντας πως «το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να προασπίζει την ασφάλεια του Ισραήλ».

«Στο πλευρό των συμμάχων μας, εργαζόμαστε κατεπειγόντως για να σταθεροποιήσουμε την κατάσταση για να αποτρέψουμε κλιμάκωση. Κανείς δεν θέλει να δει νέα αιματοχυσία», πρόσθεσε ο κ. Σούνακ, σύμφωνα με ανακοίνωση των υπηρεσιών του.

Η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε εξάλλου πως στέλνει στην περιοχή περισσότερα βρετανικά πολεμικά αεροσκάφη.

«Η αεροπορική επιδρομή που εξαπέλυσε απόψε το Ιράν εναντίον ισραηλινού εδάφους είναι ανεύθυνη και αδικαιολόγητη», έκρινε μέσω X ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς, προσθέτοντας πως η Τεχεράνη διακινδυνεύει «ανάφλεξη» της περιοχής. «Είμαστε στο πλευρό του Ισραήλ και θα συζητήσουμε τα περαιτέρω με τους συμμάχους μας», πρόσθεσε ο κ. Σολτς.

«Καταδικάζουμε με τον πλέον σθεναρό τρόπο την επίθεση, η οποία μπορεί να βυθίσει ολόκληρη την περιοχή στο χάος,», πλειοδότησε η υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ. Το Ιράν και οι σύμμαχοί του πρέπει να σταματήσουν «αμέσως» την επίθεση αυτή, πρόσθεσε η επικεφαλής της διπλωματίας της Γερμανίας, εκφράζοντας την «πλήρη αλληλεγγύη» του Βερολίνου στο Ισραήλ.

«Η Γαλλία καταδικάζει την επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ», που ανέβασε το επίπεδο «των αποσταθεροποιητικών ενεργειών» της Τεχεράνης, ήταν η αντίδραση μέσω X του γάλλου υπουργού Εξωτερικών Στεφάν Σεζουρνέ.

Αποφασίζοντας να προχωρήσει σε αυτή την «ενέργεια άνευ προηγουμένου» η ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας «αναλαμβάνει τον κίνδυνο στρατιωτικής κλιμάκωσης», σημείωσε προσθέτοντας πως η Γαλλία «επαναβεβαιώνει την προσήλωσή της στην ασφάλεια του Ισραήλ και το διαβεβαιώνει για την αλληλεγγύη της».

Η Ρώμη παρακολουθεί «με προσοχή και ανησυχία» την κατάσταση, τόνισε μέσω X ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Αντόνιο Ταγιάνι. «Συνομίλησα με την πρόεδρο του (υπουργικού) συμβουλίου (σ.σ. την πρωθυπουργό Τζόρτζα Μελόνι ) και τον υπουργό Αμυνας (Γκουίντο Κροσέτο)» και η ιταλική κυβέρνηση «είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει κάθε σενάριο», πρόσθεσε ο επικεφαλής της ιταλικής διπλωματίας.

Το ΝΑΤΟ καταδίκασε «την κλιμάκωση από το Ιράν» και κάλεσε «σε αυτοσυγκράτηση» ώστε «η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή να μην γίνει ανεξέλεγκτη», δήλωσε εκπρόσωπος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.

«Καταδικάζουμε την κλιμάκωση από το Ιράν κατά τη διάρκεια της νύχτας, καλούμε σε αυτοσυγκράτηση και παρακολουθούμε από κοντά την εξέλιξη της κατάστασης. Είναι βασικό η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή να μην γίνει ανεξέλεγκτη», ανέφερε το σχετικό ανακοινωθέν.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση «καταδικάζει έντονα την απαράδεκτη ιρανική επίθεση κατά του Ισραήλ» τόνισε μέσω X ο ύπατος εκπρόσωπος της Τζουζέπ Μπορέλ, βλέποντας στην ενέργεια αυτή «άνευ προηγουμένου κλιμάκωση και σοβαρή απειλή για την περιφερειακή ασφάλεια».

Το υπουργείο Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας απηύθυνε έκκληση σε «όλα τα μέρη να δείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση και να προστατεύσουν την περιοχή και τους λαούς της από τους κινδύνους του πολέμου».

Εκφράζοντας την «ανησυχία» του Ριάντ για την «κλιμάκωση», κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να «αναλάβει τις ευθύνες του για την διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας».

Η Αίγυπτος κάλεσε να επιδειχθεί «η μέγιστη αυτοσυγκράτηση», προσθέτοντας πως «βρίσκεται σε άμεση επαφή με όλα τα μέρη» προκειμένου να «περιοριστεί η κατάσταση», προειδοποιώντας εναντίον του «κινδύνου εξάπλωσης της σύρραξης στην περιοχή».

«Η Κίνα εκφράζει τη βαθιά ανησυχία της για την τρέχουσα επιδείνωση (της κατάστασης) και καλεί όλα τα μέρη να επιδείξουν ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση για να αποφευχθεί νέα κλιμάκωση» των εντάσεων, ανέφερε το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών.

«Ο Καναδάς καταδικάζει απερίφραστα» τις ιρανικές επιθέσεις, υπογράμμισε σε δελτίο Τύπου που έδωσαν στη δημοσιότητα οι υπηρεσίες του ο καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, εκφράζοντας την «αλληλεγγύη» του στο Ισραήλ. Η επίθεση, έκρινε, καταδεικνύει «για άλλη μια φορά την περιφρόνηση του Ιράν για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή».

Η Ρωσία επίσης εξέφρασε εξαιρετική ανησυχία για τα ιρανικά πλήγματα εναντίον του Ισραήλ και κάλεσε όλα τα μέρη να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, πρόσθεσε όμως ότι οι εντάσεις θα παραμείνουν αυξημένες μέχρι να επιλυθεί η σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Παλαιστινίους. «Εκφράζουμε την εξαιρετική ανησυχία μας για άλλη μια επικίνδυνη κλιμάκωση στην περιοχή», ανέφερε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών σε δήλωσή του για τις ιρανικές επιθέσεις. Η Μόσχα, η οποία έχει στενές σχέσεις με το Ιράν, δήλωσε, ακόμη, πως η Δύση εμπόδισε απόπειρες στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να δοθεί απάντηση στο ισραηλινό πλήγμα στο προξενείο.

«Επίμονη έκκληση προκειμένου να σταματήσει κάθε ενέργεια που μπορεί να τροφοδοτήσει έναν φαύλο κύκλος βίας με κίνδυνο να οδηγήσει τη Μέση Ανατολή σε μια ακόμη μεγαλύτερη σύγκρουση», απηύθυνε ο πάπας Φραγκίσκος στο τέλος της κυριακάτικης προσευχής στην πλατεία του Αγίου Πέτρου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News