Εναν χρόνο πριν, στην Μπιενάλε Εικαστικών στη Βενετία, το ελληνικό περίπτερο είχε μεταμορφωθεί σε ένα σκοτεινό, κατάμαυρο κουτί, σε έναν λαβύρινθο που με ήχους και στη συνέχεια με προβολές μάς οδήγησε στα διλήμματα που θέτουν οι «Ικέτιδες» του Αισχύλου. Από σήμερα, 24 Μαΐου, το ελληνικό περίπτερο παραδίδεται στο παγκόσμιο κοινό κατάλευκο, εκτυφλωτικό σχεδόν, και μεταμορφωμένο σε ένα αμφιθέατρο αφού η Ελλάδα συμμετέχει στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής με τη «Σχολή των Αθηνών». Ενα θέμα που εστιάζει στην αρχιτεκτονική των ακαδημαϊκών κοινών από τη σχολή του Πλάτωνα ως και τα σύγχρονα πανεπιστήμια. Για την ακρίβεια σήμερα και αύριο είναι τα λεγόμενα previews για δημοσιογράφους και προσωπικότητες και η επίσημη έναρξη της Μπιενάλε για το ευρύ κοινό γίνεται στις 26 Μάη.

Η νωπογραφία του Ραφαήλ

Οπως μαρτυρά και ο τίτλος της συμμετοχής της Ελλάδας, οι δημιουργοί Χριστίνα Αργυρού και Ράιαν Νιχάιζερ, εφορμούν από την περίφημη νωπογραφία του Ραφαήλ με το τον τίτλο «Η Σχολή των Αθηνών». Μάλιστα μια ψηφιακή αποτύπωση του έργου –όπου έχουν αφαιρεθεί οι ανθρώπινες μορφές- παρουσιάζεται στο περίπτερο. Οι φιγούρες αφαιρέθηκαν αφού οι αρχιτέκτονες και διδάσκοντες στη Σχολή Αrchitectural Association (ΑΑ School) στο Λονδίνο, επιθυμούν να δοθεί η έμφαση στην αρχιτεκτονική που απεικονίζει η εμβληματική νωπογραφία. Η Αργυρού και ο Νιχάιζερ με την πρότασή τους ανταποκρίνονται στο θέμα της 16ης Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας που είναι «Freespace», δηλαδή ελεύθερος χώρος, και τελεί υπό την επιμέλεια της Υβόν Παρέλ και της Σέλι ΜακΝαμάρα.

Η αρχιτεκτονική κοινοτοπία της σκάλας ή του αμφιθεατρικού τοπίου που κυριαρχεί στους πανεπιστημιακούς χώρους καλύπτει το ελληνικό περίπτερο που φέρει επίσης 56 τρισδιάστατες αρχιτεκτονικές μακέτες τοποθετημένες σε κάνναβο. Οι μακέτες είναι τοποθετημένες πάνω σε χαλύβδινες ράβδους σε ύψος ενός μέτρου και καλούν τους επισκέπτες να τις μελετήσουν, καθώς εξετάζουν την αρχιτεκτονική μορφή των πανεπιστημιακών κοινών σε όλο τον κόσμο και σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας. Είναι κατηγοριοποιημένες οι μακέτες ανά χρόνο, τυπολογία και χωρική στρατηγική, ενώ θα υπάρχει και ένας χάρτης με πληροφορίες. Οι ακαδημαϊκοί οργανισμοί που εξετάζονται καλύπτουν ευρεία γκάμα, από την Ακαδημία του Πλάτωνος και το Carpenter Center του Λε Κορμπιζιέ, ως τον περίφημο διάδρομο του ΜΙΤ, τους αύλειους χώρους του Camridge, κ.ά. Είναι προφανές ότι το ελληνικό περίπτερο απαιτεί την προσοχή, τον προσωπικό χρόνο του επισκέπτη ποντάροντας και σε μια θεωρητικής βάσης ανάδυση αλλά και προβληματισμό, δεν μένει σε οπτικά ερεθίσματα γύρω από τον άξονα του «τι είναι;» αρχιτεκτονικά ένα πανεπιστήμιο.

Φιλοδοξία και ουτοπικό όραμα

Ταυτόχρονα βέβαια ο τρόπος που έχει διαμορφωθεί το ελληνικό περίπτερο προσφέρει και μια δυναμική αίσθηση ελευθερίας στον επισκέπτη. Δεν τον καθοδηγεί δογματικά, τον αφήνει να επιλέξει πώς θα κινηθεί, που θα επενδύσει χρόνο και προσοχή. Στην ουσία πρόκειται για μια χωρική εμπειρία. Τα σκαλιά του αμφιθεάτρου παραπέμπουν σε αυτά της νωπογραφίας του Ραφαήλ όπου αναπαύονται οι μελετητές, παραπέμπουν όμως και σε σύγχρονες πανεπιστημιακές δομές. «Η φιλοδοξία μας είναι να κοιτάξουμε στο παρελθόν αλλά και να διατρέξουμε το σύγχρονο τοπίο πανεπιστημιακής αρχιτεκτονικής προκειμένου να εντοπίσουμε ενδιαφέροντες και επιτυχημένους χώρους που είναι ελεύθεροι – δημοκρατικοί, απρογραμμάτιστοι, κοινοί» λέει η Χριστίνα Αργυρού. Από την πλευρά του ο Ράιαν Νιχάιζερ λέει «”Η Σχολή των Αθηνών” είναι μια φιλοδοξία: το ουτοπικό όραμα ενός ανοιχτού, ελεύθερου, κοινού χώρου για μάθηση»

Μάλιστα την ημέρα των εγκαινίων θα γίνει ένα συνέδριο για την ιστορία, το παρόν και το πιθανό μέλλον των ακαδημαϊκών κοινών, μέσα στο ελληνικό περίπτερο. Κάθε ένας από τους ομιλητές θα παρουσιάσουν ένα πρότζεκτ που σχετίζεται με το θέμα της έκθεσης «Η Σχολή των Αθηνών». Εκδηλώσεις θα γίνονται συνεχώς στο ελληνικό περίπτερο μέχρι και την ολοκλήρωση της Μπιενάλε, στις 25 Νοεμβρίου. Η ελληνική συμμετοχή είναι ανάθεση από το ΥΠΕΚΑ και τελεί υπό την εποπτεία της γενικής γραμματέα Ειρήνης Κλαμπατσέα. Μεγάλος χορηγός της ελληνικής συμμετοχής είναι το Ιδρυμα Ωνάση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News