«Votarem» («Θα ψηφίσουμε», στα καταλανικά), έγραψε στο Twitter ο Ζεράρ Πικέ, ο εμβληματικός ποδοσφαιριστής της Μπαρτσελόνα και παγκόσμιος πρωταθλητής με την εθνική ομάδα της Ισπανίας. Ωστόσο, δεν αποκάλυψε εάν τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, ή όχι. Ούτε ο Πάου Γκασόλ, ίσως ο σπουδαιότερος παίκτης που ανέδειξε ποτέ το ισπανικό μπάσκετ, δεν θέλησε να τοποθετηθεί ξεκάθαρα: «Δεν ξέρω τι θα κάνω. Δεν ξέρω αν θα είμαι για πάντα υπέρ, όμως πάντοτε θα υπερασπίζομαι το δικαίωμα των ανθρώπων να ψηφίζουν, να έχουν γνώμη για μία κοινωνική κατάσταση που θα επηρεάσει τη ζωή τους».

Ο Νο 1 στην παγκόσμια κατάταξη του τένις, Ράφαελ Ναδάλ, θέλει την Ισπανία ενωμένη: «Εγώ δεν μπορώ να αντιληφθώ μια Ισπανία χωρίς την Καταλονία. Και δεν θέλω, ούτε να το αντιληφθώ, ούτε να το δω. Η Ισπανία είναι καλύτερη με την Καταλονία, και η Καταλονία είναι καλύτερη με την Ισπανία», δήλωσε στην El Mundo. Η γνωστή ισπανίδα κολυμβήτρια, Μιρέια Μπελμόντε, τόνισε στην ίδια εφημερίδα: «Πάντα λέω ότι η Καταλονία είναι Ισπανία».

Ο Μαρκ Μαρκέθ, παγκόσμιος πρωταθλητής της MotoGP, σχολίασε πως «είναι λυπηρό αυτό που κάνει η Κυβέρνηση (να απαγορεύει το δημοψήφισμα), γιατί φαίνεται ότι πάμε σε έναν εμφύλιο πόλεμο». Την ίδια άποψη διατύπωσε και ο διάσημος πρώην παίκτης της Μπαρτσελόνα, Τσάβι, στο TV3: «Είναι απίστευτο, το ότι σε μια δημοκρατική χώρα δεν μας επιτρέπεται να αποφασίσουμε».

Η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα της Βαρκελώνης, η Εσπανιόλ, έριξε λευκό. Δήλωσε ότι προτιμά να παραμείνει «στο περιθώριο των πολιτικών και κοινωνικών διεργασιών» που συμβαίνουν στην Καταλονία. «Είμαστε αθλητικός σύλλογος, όχι πολιτικός, και εστιάζουμε στην ανάπτυξη και στο έργο μας», ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της ομάδας, Ραμόν Ρόμπερτ. Οι μικρότεροι σύλλογοι της πόλης -η Κορνέγια, η Μπανταλόνα και η Τζιρόνα- αρνήθηκαν να πάρουν θέση. Η Κορνέγια εξήγησε ότι δεν έχει τόσο μεγάλη λαϊκή απήχηση που να της επιτρέπει να τοποθετείται σε τέτοια ζητήματα. Οι άλλοι δύο δεν εξέδωσαν, καν, ανακοίνωση.

Μόνον η Μπαρτσελόνα έχει ταχθεί αναφανδόν υπέρ του δημοψηφίσματος και -εμμέσως πλην σαφώς- υπέρ της απόσχισης από την Ισπανία. Ούτε που λογαριάζει τι θα συμβεί αν βγει το «ναι». Σε ποιο πρωτάθλημα θα παίζουν, ο Μέσι και η παρέα του. Πάντως όχι στο ισπανικό. Η ποδοσφαιρική ομοσπονδία το ξεκαθάρισε: «Τα καταλανικά κλαμπ δεν θα μπορούν να συμμετέχουν στη La Liga». Ο προπονητής της -αιώνιας αντιπάλου- Ρεάλ Μαδρίτης, Ζινεντίν Ζιντάν, το φοβάται: «Ελπίζω να μη συμβεί, ένα πρωτάθλημα χωρίς την Μπαρτσελόνα».

Οποιο κι αν είναι το μικροσυμφέρον της, η Μπαρτσελόνα δεν μπορεί να προδώσει την ιστορία της, η οποία είναι συνυφασμένη με τις επιδιώξεις, τα οράματα και τους στόχους του λαού αυτού του περήφανου διαμερίσματος της βορειοανατολικής Ισπανίας. Ο ίδιος ο ιδρυτής του (ο Ελβετός Τζουάν Γκάμπερ, το 1899) φρόντισε να ταυτίσει τον σύλλογο με τη Βαρκελώνη, γι’ αυτό και υιοθέτησε ως έμβλημά του τον θυρεό της πόλης: τον ρόμβο σε τέσσερα τέταρτα με τον σταυρό του Σαν Τζόρντι και τη σημαία της Καταλονίας. Η μοναρχική κορώνα και μια νυχτερίδα που υπήρχαν στο πάνω μέρος, αφαιρέθηκαν το 1910.

Το 1925, λίγο πριν από την έναρξη ενός φιλικού αγώνα στο «Les Corts», το γήπεδο που στέγασε την ομάδα μέχρι το 1957, οι θεατές αποδοκίμασαν σφυρίζοντας τον ισπανικό εθνικό ύμνο, με αποτέλεσμα το στάδιο να κλείσει για έξι μήνες και να αρχίσει μια συστηματική κατατρομοκράτηση των μελών του συλλόγου από το δικτατορικό καθεστώς του Μιγκέλ Πρίμο ντε Ριβέρα, που είχε καταλάβει την εξουσία το 1923. Ηταν η απαρχή της παράλληλης πορείας της Μπαρτσελόνα με τον «καταλανισμό». Το «Les Corts» έγινε χώρος μυστικών πολιτικών ζυμώσεων, ενώ -ως πράξη αντίστασης στη δικτατορία- οι Καταλανοί άρχισαν να εγγράφονται μαζικώς στα βιβλία των μελών. Το 1926 η Μπαρτσελόνα αριθμούσε περί τα 12.000 μέλη, όταν η Ρεάλ Μαδρίτης δεν ξεπερνούσε τα 5.000.

Η πολιτική φυσιογνωμία της Μπαρτσελόνα ως σύμβολο αγώνα για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα των πολιτών έγινε πιο ξεκάθαρη στη δεκαετία των ’30s. Το 1935, πρόεδρος του συλλόγου έγινε ο Τζουζέπ Σουνιόλ, νομικός, δημοσιογράφος και εκδότης της «La Rambla», ενός αθλητικού εντύπου με έντονες κοινωνικοπολιτικές αναφορές. Ο Σουνιόλ, που ήταν και βουλευτής του καταλανικού Κονγκρέσου, εκτελέστηκε καθ’ οδόν προς τη Μαδρίτη από στρατιωτική περίπολο του μετέπειτα δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο, τον Αύγουστο του 1936, στα 38 του χρόνια.

Η είδηση της δολοφονίας έδεσε την Μπαρτσελόνα με το καταλανικό κίνημα ακόμη περισσότερο. Το ίδιο και ο από αέρος βομβαρδισμός της Βαρκελώνης, τον Μάρτιο του 1938, που προκάλεσε μεγάλες καταστροφές και στα γραφεία του συλλόγου. Οταν ο Φράνκο κατέλαβε πλήρως την εξουσία, το 1939, κατεδίωξε αγρίως τους Καταλανούς και την Μπάρτσα. Κατήργησε τη χρήση της σενιέρα, απαγόρευσε τη διδασκαλία της καταλανικής γλώσσας στα σχολεία και τη χρήση της σε δημόσιους χώρους, ενώ υποχρέωσε τον σύλλογο να αλλάξει την ονομασία του, από «Futbol Club Barcelona» (FCB) σε «Club de Futbol de Barcelona» (CFB).

Το 1943, στους ημιτελικούς του Κυπέλλου Ισπανίας, η Μπαρτσελόνα είχε νικήσει τη Ρεάλ στον πρώτο αγώνα με 3-0. Λίγο πριν από την έναρξη του επαναληπτικού, στη Μαδρίτη, μπήκε στα αποδυτήρια των «μπλαουγκράνα» ο διευθυντής της κρατικής ασφάλειας του Φράνκο. «Ελπίζω να θυμάστε, πως υπάρχετε και παίζετε μόνο χάρη στη γενναιοδωρία του ηγέτη μας», είπε με νόημα στους εμβρόντητους ποδοσφαιριστές. Και η Ρεάλ νίκησε με… 11-1 (το μεγαλύτερο σκορ που σημειώθηκε ποτέ σε clásico). Επί δεκαετίες, κάθε ντέρμπι της Ρεάλ με την Μπαρτσελόνα συμβόλιζε τη μάχη της αυταρχικής κεντρικής εξουσίας με το καταλανικό κίνημα.

Ακόμη και μετά τον θάνατο του Φράνκο (Νοέμβριος 1975) και την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ισπανία. Στο πρώτο clásico της μεταδικτατορικής περιόδου, τον Δεκέμβριο του ’75, οι σενιέρες έκαναν την εμφάνισή τους στις κερκίδες του «Καμπ Νου», και όλες οι ανακοινώσεις από τα μεγάφωνα του γηπέδου έγιναν στα καταλανικά. Για τη Βαρκελώνη, εκείνο το ματς ήταν ο εορτασμός της απελευθέρωσης. Με αποκορύφωμα το προτελευταίο λεπτό της αναμέτρησης, που ο Τσάρλι Ρεσάκ πέτυχε το νικητήριο γκολ (2-1). Την ίδια εποχή, το λευκό περιβραχιόνιο των αρχηγών της ομάδας «βάφτηκε» με κίτρινες και κόκκινες ρίγες, στα χρώματα της Καταλονίας.

Η φλόγα της ανεξαρτησίας είχε φουντώσει ξανά στην Καταλονία από το 1973, με την άφιξη του Γιόχαν Κρόιφ. Ο ολλανδός σούπερ-σταρ είχε προκαλέσει διεθνή πάταγο, δηλώνοντας πως προτίμησε την Μπαρτσελόνα από τη Ρεάλ, επειδή δεν θα μπορούσε να έχει καμία θέση σε έναν σύλλογο που σχετίζεται με τον Φράνκο. Τον Φεβρουάριο της επόμενης χρονιάς (1974) οδήγησε τους «μπλαουγκράνα» στο επικό 5-0 επί της Ρεάλ, στο «Μπερναμπέου». Και την Ανοιξη, ο Κρόιφ «πολιτογραφήθηκε» Καταλανός. Οταν ανακοίνωσε πως θα έδινε στον γιο του (που είχε γεννηθεί εννέα μέρες πριν από το ντέρμπι) το όνομα Τζόρντι -προς τιμήν του πολιούχου αγίου της Βαρκελώνης-, η Μαδρίτη έστειλε αστυνομικούς για να τον συλλάβουν και να φροντίσουν ώστε ο μικρός να βαπτισθεί «Χόρχε», που είναι η ισπανική έκδοση του «Τζόρντι». Ο Κρόιφ, όμως, αγνόησε τη διαταγή. Ο αστικός μύθος αναφέρει πως αυτή ήταν η πρώτη φορά στα 36 χρόνια δικτατορίας του Φράνκο, που μια εντολή του έπεσε στο κενό.

Τις επόμενες δεκαετίες, η Μπαρτσελόνα υπήρξε προπύργιο των κοινωνικών και πολιτικών αιτημάτων του καταλανικού λαού. Αυτή την αμφίδρομη σχέση του συλλόγου με τους πολίτες την καλλιέργησε ιδιαιτέρως ο Τζουάν Λαπόρτα, πρόεδρος των «μπλαουγκράνα» από το 2003 μέχρι το 2010. Ηταν αυτός που πρόσθεσε την καταλανική σημαία στο πίσω μέρος της φανέλας των παικτών: ένα μικρό σιρίτι, σημάδι του τι αντιπροσωπεύει ο σύλλογος για την Καταλονία. Ακόμη και ο επόμενος πρόεδρος, ο Σάντρο Ροσέλ, ο οποίος ως αντιπολίτευση είχε υποσχεθεί τον πολιτικό αποχρωματισμό της Μπαρτσελόνα, δεν τόλμησε να προδώσει την παράδοση των «μπλαουγκράνα». Ούτε την οικογενειακή του ιστορία. Ο πατέρας του ήταν διευθυντικό στέλεχος του συλλόγου στη δεκαετία των ’70s, όταν εξέφρασε εντόνως τον «καταλανισμό» με αφορμή τον θάνατο του Φράνκο (1975) και τη μετάβαση στη δημοκρατία.

Επί των ημερών του, μάλιστα, σε ένα clásico με τη Ρεάλ τον Οκτώβριο του 2012, 98.000 κίτρινα και κόκκινα χαρτόνια μετέτρεψαν τις εξέδρες του «Καμπ Νου» σε μία τεράστια senyera, ενώ δεκάδες χιλιάδες «εστελάδες» -οι σημαίες της ανεξάρτητης Καταλονίας- ανέμισαν όταν ο ηλεκτρονικός πίνακας έδειξε 17 λεπτά και 14 δευτερόλεπτα αγώνα. Για να αντιληφθούμε τον χρονικό συμβολισμό, θα πρέπει να πάμε τρεις αιώνες πίσω: στις 11 Σεπτεμβρίου 1714, όταν η πόλη έπεσε στα χέρια του Φίλιππου του 5ου, του ισπανού μονάρχη του οίκου των Βουρβόνων, έπειτα από πολιορκία 14 μηνών. Αυτή ήταν η τελευταία φορά που η Καταλονία υπήρξε ελεύθερη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News