Τον Γιάννη Στουρνάρα τον γνωρίζουν και οι… πέτρες στην Ελλάδα. Οχι μόνο από την τριακονταετή παρουσία του στο οικονομικό γίγνεσθαι ή τον ρόλο που έπαιξε στα χρόνια του Κώστα Σημίτη για την είσοδο της Ελλάδας στο ευρώ· αλλά κυρίως για τη σχεδόν «μόνιμη» αισιοδοξία του.

Κι όμως αυτές τις ημέρες ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος είναι η πρώτη φορά –μετά βέβαια την περιπέτεια που έζησε η χώρα από τις επιλογές Βαρουφάκη οι οποίες οδήγησαν στο κλείσιμο των τραπεζών το καλοκαίρι του 2015– που είναι φανερά ανήσυχος.

Κι αυτό, όπως λέει ο ίδιος, οφείλεται στο γεγονός ότι από τότε μέχρι σήμερα η εξάρτηση των τραπεζών από τον Εκτακτο Μηχανισμό Ενίσχυσης της Ρευτότητας (ELA) ενώ μειωνόταν εβδομάδα – εβδομάδα, μήνα με το μήνα, τον Φεβρουάριο αυξήθηκε κατά 300 εκατ. ευρώ!

Οπως αποκάλυψε «Το Βήμα της Κυριακής», η εκροή καταθέσεων που συνόδευσε την παρατεταμένη αβεβαιότητα για την έκβαση της αξιολόγησης είχε τις συνέπειες της. Το απόγευμα της Δευτέρας έγινε γνωστό ότι ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών από τον ELA (Emergency Liquidity Assistance) αυξήθηκε τον Φεβρουάριο στα 43,1 δισ. ευρώ, από 42,8 δισ. ευρώ που ήταν τον Ιανουάριο.

Οσοι αντιλαμβάνονται τι σημαίνει αυτό ανησυχούν βαθιά καθώς η απεξάρτηση των τραπεζών από τον ELA, από αυτόν τον ύστατο μηχανισμό παροχής ρευστότητας, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την άρση των capital controls αλλά και για το τέλος του μνημονίου. Και όσο αυξάνεται ο δανεισμός από τον ELA δεν είναι καλό. Καθόλου καλό. Είναι βήματα πίσω, καθώς α) δανείζει με μεγαλύτερα επιτόκια από τη συμβατική πιστοληπτική γραμμή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και β) επιβεβαιώνει την επιστροφή του συστήματος σε μια προηγούμενη, κρισιμότερη κατάσταση.

Γι΄αυτό και ο διοικητής της ΤτΕ ανησυχεί. Και υπενθυμίζει σε κάθε περίπτωση ότι η αξιολόγηση πρέπει να κλείσει το ταχύτερο και να ακολουθήσει και η Ελλάδα μια πορεία ανάλογη της Κύπρου που κατάφερε να «απελευθερώσει» τις τράπεζες της και την οικονομία της από τον εναγκαλισμό των μνημονίων μέσα σε λίγα χρόνια. Υπάρχει δε και το αντιπαράδειγμα της Ισλανδίας που βγήκε από τα capital controls ύστερα από οκτώ χρόνια…

Κατέφυγαν στον ESM

Τα πράγματα θα ήταν χειρότερα αν οι ελληνικές τράπεζες δεν αντάλλασσαν ομόλογα με ρευστό. Αυτή τη στιγμή ο Eυρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (ESM) σε συνεργασία με τον ΟΔΔΗΧ προχωρούν στην εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του δημοσίου χρέους σύμφωνα με τις αποφάσεις του Eurogroup για το «κλείδωμα» των επιτοκίων και την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων (μέση διάρκεια 32,5 χρόνια).

Τα βήματα ξεκίνησαν από το ομόλογα που πήραν οι τράπεζες για την ανακεφαλαιοποίηση τους. Τα ομόλογα αυτά ανταλλάσσουν με νέα ομόλογα με επιτόκιο 1,85% – 1,90% και διάρκεια από 40 – 50 χρόνια. Ηδη έγινε η πρώτη ανταλλαγή (α’ δόση) με ομόλογα της Εθνικής Τράπεζας και της Alpha Bank τα οποία στη συνέχεια το ESM εξόφλησε στο άρτιο έτσι ώστε οι τράπεζες να αποκτήσουν ρευστότητα ύψους τριών δισ. ευρώ.

Ετσι μειώθηκε ο δανεισμός των πιστωτικών ιδρυμάτων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στα 18,7 δισ. ευρώ, από 20,2 δισ. ευρώ αντιστοίχως.

Το κλειδί όμως για την επίλυση του προβλήματος είναι να σταματήσει η εκροή καταθέσεων.

Οπως τονίζεται από παράγοντες της τραπεζικής αγοράς, η μείωση καταθέσεων –τουλάχιστον δύο δισ. ευρώ το πρώτο δίμηνο– και η αύξηση στα «κόκκινα δάνεια» –πάνω από 1,6 δισ. ευρώ σε 60 ημέρες– δείχνουν ότι οι τράπεζες έχουν σοβαρό πρόβλημα όσο δεν κλείνουν τα μέτωπα.

Η αβεβαιότητα για την οικονομία, το ανοικτό μέτωπο του εξωδικαστικού συμβιβασμού και των «κόκκινων δανείων» και η ανησυχία των πολιτών για τις εξελίξεις, οδηγούν σε νέες πιέσεις το τραπεζικό σύστημα.

Η κυβέρνηση πλέον δέχεται σκληρή κριτική από την αντιπολίτευση. Ο τομεάρχης Οικονομικών της ΝΔ Χρήστος Σταϊκούρας ο οποίος είναι συνήθως ήπιος δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η καθυστέρηση ολοκλήρωσης της αξιολόγησης έχει τεράστιο κόστος για τη χώρα και τους πολίτες. Εχει προσθέσει δημοσιονομικά μέτρα, όπως είναι η περικοπή του αφορολόγητου και των συντάξεων, και για μετά τη λήξη του προγράμματος, δηλαδή μετά το 2018. Η χώρα επέστρεψε στην ύφεση, το οικονομικό κλίμα επιδεινώθηκε, η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχώρησε, οι επενδύσεις συρρικνώθηκαν, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου διογκώθηκαν, θέσεις απασχόλησης χάθηκαν, καταθέσεις αποσύρθηκαν, τα ”κόκκινα δάνεια” αυξήθηκαν, το κόστος δανεισμού των τραπεζών αυξάνει και πάλι. Αυτό είναι το κόστος της αναξιοπιστίας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News