Την ίδια στιγμή που σημειώθηκε η τρομοκρατική πράξη στο Μπατακλάν, τα ελληνικά ΜΜΕ διχάστηκαν: άλλα έγραφαν «ομηρία» κι άλλα «ομηρεία»…

Τελικά, ποια είναι η σωστή γραφή της λέξης;

Όπως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις, το θέμα είναι να αποφασίσεις σε ποια γλωσσική σχολή έχεις ταχθεί. Το λεξικό τού Μπαμπινιώτη γράφει «ομηρεία». Στα άλλα μεγάλα λεξικά, στου Τριανταφυλλίδη και στου Τεγόπουλου-Φυτράκη, αναφέρεται «ομηρία». Στη μεν πρώτη περίπτωση, στο λεξικό Μπαμπινιώτη, δεν υπάρχει καθόλου ο τύπος «ομηρία» -στα αρχαία ή στα νέα ελληνικά- ενώ στου Τριανταφυλλίδη υιοθετείται η ορθογραφία «ομηρία». Εδώ, μάλιστα, πολύ σωστά, αναγράφεται πως στα αρχαία παραδίδονται και οι δυο τύποι: Και «ομηρία» και «ομηρεία». Στο Ελληνικό Λεξικό Τεγόπουλος-Φυτράκης υπάρχει μόνο η «ομηρία».

Στα σίγουρα, η «ομηρία» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «ομηρεία» από το ρήμα «ομηρεύω» δηλώνοντας και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένας όμηρος, αλλά και «πιάνω ομήρους». Μεταφορικά, σημαίνει μια αδιέξοδη κατάσταση – «έμεινα όμηρος στο γραφείο μέχρι να αποφασίσει να γυρίσει ο διευθυντής μου και να μου πει να φύγω». «Ομήρειο», αντίστοιχα, είναι το «ομηρικό» και, συνήθως, δεν είναι -πλέον- το σύνολο της συζήτησης σχετικά με την ύπαρξη και τα έπη του Ομήρου, αλλά κάθε θορυβώδης και ατελείωτη συζήτηση. Είθισται να συντάσσεται με τον καβγά (ok, κάποιοι τον γράφουν ακόμα και σήμερα «καυγά», όπως και τα «αβγά»-«αυγά») και όταν ρίχνεις έναν τέτοιον, εντελώς λογοτεχνικά, γίνεται χαμός. Ομηριστής (φιλόλογος, πιο συχνά) είναι εκείνος που ασχολείται με τα ομηρικά έπη.

Υπάρχουν θηλυκά ουσιαστικά σε –ία που γράφονται με γιώτα και άλλα που γράφονται με έψιλον γιώτα. Ο κανόνας λέει πως όταν η λέξη παράγεται από ρήμα σε –εύω θέλει –εία: Για παράδειγμα, «θωπεία» από το «θωπεύω», «μαθητεία» εκ του «μαθητεύω» κ.λπ. Όταν η λέξη παράγεται από ουσιαστικό ή άλλο ρήμα θέλει «γιώτα», βλέπε «ανεξιθρησκία» από το «ανεξίθρησκος» – ενώ η «θρησκεία» έχει προέλευση το «θρησκεύομαι». Και κάπως έτσι ο μαθητής Δημοτικού ζωγραφίζει καρδούλες στο περιθώριο του βιβλίου Γραμματικής.

Τα πράγματα είναι «απλά» – εννοείται ότι στο πεδίο των σχολίων καταθέτεις τη δική σου γλωσσική άποψη: όταν, καλή ώρα, παραδίδονται δύο τύποι σε μια λέξη, εδώ και πολλά χρόνια, υιοθετείται ο απλούστερος. Εν προκειμένω, λοιπόν, «ομηρία». Κι αν πας να το γράψεις με ένα έψιλον παραπάνω, η ορθογραφική διόρθωση του word σε σώζει και υπογραμμίζει με βαθύ κόκκινο την «ομηρεία».

Σε κάθε περίπτωση, όπως κι αν το γράφεις, είναι να μη σου τύχει. Κοιτάζοντας τα όσα έλαβαν χώρα στο Παρίσι, όποια και να είναι η θέση σου για τις ομηρία/ομηρεία, ψάχνεις να βρεις μαντίλι να κλάψεις. Ή μαντήλι…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News