Στις 14 Απριλίου 2014, η ισλαμιστική τρομοκρατική οργάνωση Μπόκο Χαράμ απήγαγε πάνω από 250 μαθήτριες στο χωριό Τσιμπόκ της Νιγηρίας. Στόχος των τρομοκρατών ήταν να σταματήσουν τη δυτικού τύπου εκπαίδευση των μαθητριών και να τις πουλήσουν ως συζύγους, διότι αυτό επιβάλλει ο Ισλαμισμός κατ’ αυτούς. Το συμβάν αυτό προκάλεσε τη διεθνή κατακραυγή όπως ήταν αναμενόμενο. Κατά πόσο θα πρέπει να μας εκπλήσσει όμως; Είναι τόσο σπάνιο το σύγχρονο δουλεμπόριο;

Παρόλο που η δουλεία είναι παράνομη σε όλες τις χώρες, υπάρχουν κατά προσέγγιση 30 εκατομμύρια δούλοι παγκοσμίως, σύμφωνα με τον οργανισμό Walk Free. Δούλος θεωρείται ένα άτομο το οποίο αντιμετωπίζεται ως αντικείμενο προς εκμετάλλευση και μπορεί να αγοραστεί, πουληθεί ή σκοτωθεί από τον ιδιοκτήτη του. Οι χώρες με τους περισσότερους δούλους είναι η Ινδία, η Κίνα, το Πακιστάν, η Νιγηρία, η Αιθιοπία και η Ρωσία. Το φαινόμενο όμως, παρατηρείται και στις ευρωπαϊκές χώρες. Ενδεικτικά, στη Γαλλία εκτιμάται ότι υπάρχουν 8.000 δούλοι, ενώ στην Ελλάδα 1.500. Οι σύγχρονοι δούλοι είναι σε μεγάλο ποσοστό γυναίκες, οι οποίες συχνά εξαναγκάζονται στην πορνεία.

Η δουλεία δεν είναι βέβαια πρόσφατο φαινόμενο. Όπως είναι γνωστό, ήταν εδραιωμένος θεσμός όλων των αρχαίων λαών, όπως οι Αιγύπτιοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Ινδοί, αλλά και οι Έλληνες. Στην αρχαία Αθήνα αντιστοιχούσε περίπου ένας δούλος για κάθε πολίτη. Επίσης, φιλόσοφοι όπως ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας θεωρούσαν αυτονόητη την ύπαρξη των δούλων στην κοινωνία. Κάποιους αιώνες αργότερα, στην Αρχαία Ρώμη, περίπου το ένα τέταρτο των κατοίκων ήταν δούλοι. Η δουλεία εξακολούθησε να υπάρχει ως πρακτική σε ένα μεγάλο τμήμα του κόσμου κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα και της νεότερης περιόδου της ιστορίας. Το υπερατλαντικό δουλεμπόριο, ξεκίνησε τον 16ο αιώνα και κορυφώθηκε τις επόμενες δεκαετίες. Υπολογίζεται ότι περίπου 12 εκατομμύρια Αφρικανοί μεταφέρθηκαν παρά τη θέλησή τους στις χώρες της Αμερικής, εκείνη την περίοδο. Μερικούς αιώνες μετά και συγκεκριμένα το 1807, ψηφίστηκε ο νόμος κατά του δουλεμπορίου στην Αγγλία και στη συνέχεια πολλές άλλες χώρες ακολούθησαν το παράδειγμα αυτό. Στις ΗΠΑ, η λήξη του εμφυλίου πολέμου το 1865, οδήγησε και στην απαγόρευση της δουλείας. Η Μαυριτανία ήταν το τελευταίο κράτος στο οποίο ψηφίστηκαν νόμοι κατά της δουλείας, μόλις το 1981. Το δουλεμπόριο βέβαια δεν εξαλείφθηκε ποτέ, καθώς στη σύγχρονη μορφή του (trafficking), αποτελεί ένα μεγάλο τμήμα του παγκόσμιου οργανωμένου εγκλήματος, που αποφέρει κέρδη δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.

Ίσως έχουμε την ψευδαίσθηση ότι ο σύγχρονες κοινωνίες έχουν ξεπεράσει τα προβλήματα του παρελθόντος και ότι οι αξίες του πολιτισμού έχουν εδραιωθεί απόλυτα σε αυτές. Αυτό φυσικά δεν ισχύει. Από την άλλη όμως δεν είναι βάσιμη και η αντίληψη κάποιων, ότι ο κόσμος πάει κατά διαόλου και ότι κυριαρχεί η εκμετάλλευση. Αν εξετάσουμε ψύχραιμα τα στοιχεία, θα δούμε ότι στο παράδειγμα της δουλείας τουλάχιστον, η κατάσταση δεν είναι σε καμία περίπτωση ιδανική, αλλά ούτε και καταστροφική. Κατά την πάροδο των αιώνων, το φαινόμενο μειώθηκε σημαντικά, χωρίς όμως να εξαλειφθεί πλήρως. Τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως η ελευθερία και η ισότητα, είναι ιδέες σχετικά πρόσφατες. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η οικουμενική διακήρυξη για τα ανθρώπινα δικαιώματα του ΟΗΕ, έγινε μόλις το 1948. Θα χρειαστούν λοιπόν αρκετές δεκαετίες ή και αιώνες ακόμη, μέχρι αυτές οι αξίες να γίνουν πραγματικά σεβαστές από όλους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News