«Τα πάντα ρει και ουδέν μένει» είπε ο Ηράκλειτος πάνω από 2.000 χρόνια πριν και είχε απόλυτο δίκιο. Όλα κινούνται και αλλάζουν γύρω μας με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Γιατί λοιπόν να μένει αμετάβλητος ο τρόπος επικοινωνίας των ανθρώπων; «Ο άνθρωπος χρειάζεται σταθερές για να νιώσει ασφαλής» θα πει κάποιος, αλλά «για να συνεχίσεις να ζεις θα πρέπει να προσαρμόζεσαι στις όποιες αλλαγές» θα πει κάποιος άλλος. Τι γίνεται όμως όταν οι αλλαγές αυτές μας οδηγούν στο να θεωρούμε ότι το «είναι» ταυτίζεται με το ωραιοποιημένο «φαίνεσθαι»;

Φαινόμενο της σύγχρονης εποχής είναι το διαδίκτυο και οι ομάδες κοινωνικής δικτύωσης, που επιτρέπουν γνωριμίες με ένα και μόνο «κλικ», άλλωστε αυτό και μόνο αρκεί για να ερευνήσουμε ενδελεχώς το προφίλ του διαδικτυακού «φίλου» μας και να μάθουμε όλα όσα ο ίδιος έχει επιλέξει να προβάλλει. Θα δούμε τους φίλους του, τις φωτογραφίες του, τα likes και τα comments του. Στο ηλεκτρονικό αυτό φακέλωμα όλοι είμαστε παίκτες του δικού μας ριάλιτι σόου, το οποίο έχει αναρίθμητους θεατές. Ζούμε μια εικονική ζωή με κάλπικες σχέσεις και η έννοια της ιδιωτικότητας εξαφανίζεται πριν καλά-καλά προλάβεις να το συνειδητοποιήσεις.

Εκεί λοιπόν που περιπλανιέσαι αμέριμνος στους διάφορους ιστότοπους, εμφανίζεται ξαφνικά μια φωτογραφία με το φρεσκοψημένο φαγητό κάποιου από τους «φίλους» σου, προσκαλώντας σας όλους (και τους 1023!) να το γευτείτε. Άλλωστε τη διεύθυνση την ξέρετε, όπως και τους χώρους του σπιτιού (τι και αν γνωρίζεστε ελάχιστα;), σας τους έχει δείξει κατά καιρούς μέσω των διαφόρων αναρτήσε΄ν του. Κάπως έτσι λοιπόν πορευόμαστε, μαθαίνοντας νέα χωρίς να χρειάζεται να βγούμε από το σπίτι μας και χωρίς αυτό να είναι κατακριτέο από κανέναν. Είμαστε συνεχώς με το tablet ανά χείρας -ως γνήσιοι tabletούχοι- και με την αγωνία να μη χάσουμε κάποια εξέλιξη από τη ζωή των υπολοίπων, καθώς και να ενημερώνουμε τους «φίλους» μας για τη δική μας ζωή. Χαρές και λύπες εμφανίζονται μπροστά στην οθόνη μας ικανοποιώντας την έμφυτη ανθρώπινη περιέργεια.

Όλα αυτά μπορεί να αποτελούν καθημερινότητα για όλους μας, μπορεί και όχι. Το βέβαιο είναι ότι το διαδίκτυο -και οι ομάδες κοινωνικής δικτύωσης κατ’ επέκταση-  πέρα από τα όποια αρνητικά, είναι ένα σπουδαίο εργαλείο στα χέρια του σύγχρονου ανθρώπου, ο οποίος θα επιλέξει τον τρόπο χρήσης του και το εάν τελικά θα είναι απελευθερωτής όσον αφορά τη γνώση, την εργασία, την ψυχαγωγία και την επικοινωνία, ή δικτάτορας όσον αφορά την παραβίαση της ιδιωτικότητας, τον εθισμό και την απομόνωση από την πραγματική ζωή.

«[Παν] μέτρον άριστον» υποστήριζαν οι αρχαίοι Έλληνες, δηλαδή ούτε προγονοπληξία ούτε προοδοπληξία. Για να φτάσουμε στην Ιθάκη, να επιτευχθεί ο νόστος, οι Λαιστρυγόνες, οι Κύκλωπες, η Σκύλα, η Χάρυβδη και ο μανιασμένος Ποσειδώνας να αποτελέσουν παρελθόν, για να μείνει μονάχα η διδακτική εμπειρία του ταξιδιού… Θα πρέπει όλοι μας, όπως ο Οδυσσέας, να παλέψουμε αλλά και να αναθεωρήσουμε στοχεύοντας σε έναν ανθρωποκεντρικό κώδικα αξιών, ο οποίος θα μας οδηγήσει στο να πάψουμε να εκθέτουμε τις προσωπικές στιγμές μας βορά στα αδηφάγα μάτια του καθενός. Άλλωστε, η πραγματική ζωή είναι έξω από την οθόνη του υπολογιστή και εμείς οφείλουμε -κυρίως στους εαυτούς μας- να τη ζήσουμε.

*Η Ειρήνη Νταγαδάκη είναι φιλόλογος

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News