Οταν αναρωτιέται κάποιος εργαζόμενος στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος αν ο πρόεδρος του Ανδρέας Δρακόπουλος βρίσκεται στο γραφείο του, στο κτίριο της Βασιλίσσης Σοφίας, δεν χρειάζεται να ρωτάει συνωμοτικά. Αρκεί να περάσει τυχαία έξω από αυτό και να το διαπιστώσει ιδίοις όμμασι, αφού το γραφείο δεν έχει τοίχο, χωρίζεται με μια μεγάλη γυάλινη επιφάνεια που επιτρέπει την απόλυτη οπτική επικοινωνία. Εκεί τον συνάντησα, το απόγευμα της Δευτέρας, 9 Ιουλίου και, καθώς ακόμα ήλεγχα αν γίνεται κανονικά η ηχογράφηση και ταυτόχρονα σκάναρα τους μικρούς λόφους χαρτιών και βιβλίων στο γραφείο του, τον άκουσα να μου αποκαλύπτει πως το Ιδρυμα Νιάρχος μόλις αποφάσισε να δώσει το πράσινο φως για τη δωρεά 3 εκατ. ευρώ στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης – «σπαράζει η καρδιά σου να το βλέπεις να φυτοζωεί».

Ακολούθησε μια συζήτηση roller coaster, με κριτική για τον ρόλο των media, χαρά αλλά και προβληματισμό για το «θηρίο που είναι το Κέντρο Πολιτισμού»,  ικανοποίηση για την συνεργασία με την κυβέρνηση. Μιλήσαμε για τη σχέση του με τον αναπληρωτή υπουργό Υγείας Παύλο Πολάκη, την άποψή του για το Μακεδονικό,  το μοντέλο της Μυκόνου, το ιδανικό σχέδιο για την ελληνική οικονομία, την πολιτική του τοποθέτηση στο φάσμα των independent, τα συμπεράσματά του για τη νέα εποχή στο ποδόσφαιρο με αφορμή το Μουντιάλ, τη συμβουλή στα παιδιά του και στον ίδιο τον εαυτό του, για την επιρροή του από τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, για την αυτοκτονία του 14χρονου στην Αργυρούπολη και για τις πιέσεις που ασκούμε στα παιδιά μας. Με την πεποίθηση ότι δεν τον ενδιαφέρει η Ιθάκη αλλά ο προορισμός και την υπενθύμιση ότι «δεν πρέπει να είμαστε αλαζονικοί».

Καθώς ερχόμουν να σας συναντήσω, το υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε ότι ξεκινά η λειτουργία του συστήματος ηλεκτρονικού εισιτηρίου για συγκεκριμένους αρχαιολογικούς χώρους, που υλοποιείται χάρη και στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Ομολογώ ότι γέλασα κυνικά όταν διάβασα ότι υλοποιείται τελικά τα αυτονόητο, που έχει εξαγγελθεί από τόσες διαφορετικές κυβερνήσεις.

Και εγώ γελώ κυνικά για τον ίδιο λόγο… Και όχι μόνο για αυτή την υπόθεση.

Σας εκνευρίζουν αυτές οι καθυστερήσεις, εννοώ σε έργα που εμπλέκεστε μέσω δωρεών;

Αν μας εκνεύριζαν θα είχαμε φύγει, δεν θα ασχολούμασταν πλέον. Δείτε και όσα συμβαίνουν με το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) εδώ και τόσα χρόνια. Είναι ντροπή. Είχα πάει πριν από τρία χρόνια να το δω όταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες. Κλαίει η καρδιά σου που δεν ανοίγει. Τόσα χρόνια φυτοζωεί το κτίριο.

Αποφασίσατε τι θα κάνετε με το νέο αίτημα που κατέθεσε το ΕΜΣΤ στο Ιδρυμα για τη δωρεά των 3 εκατομμυρίων ευρώ; (σ.σ.. το Ιδρυμα είχε πριν από δύο χρόνια αποσύρει την σχετική δωρεά λόγω καθυστερήσεων στην εκπλήρωση των προαπαιτούμενων από το μουσείο, το οποίο κατέθεσε νέα επικαιροποιημένη αίτηση πριν από μερικούς μήνες).

Ναι. Αποφασίσαμε να δώσουμε τη δωρεά των 3 εκατομμυρίων ευρώ. Θα ανακοινωθεί τις προσεχείς ημέρες, η σχετική επιστολή θα φύγει ως το τέλος της εβδομάδας.

Αυτό είναι εξαιρετικό νέο. Δεν μπορώ να μην σκεφθώ πώς χάθηκαν οι όποιες ευκαιρίες άφησε η documenta14, το μομέντουμ της, επειδή δεν είχαμε ένα ΕΜΣΤ σε πλήρη λειτουργία.

Μα αυτή είναι η ιστορία της Ελλάδας, ακριβώς αυτό που περιγράφετε. Δεν αρπάζουμε τις ευκαιρίες.

Φύγατε από την Ελλάδα σε ηλικία 18 ετών, ζείτε μόνιμα στη Νέα Υόρκη. Θα μπορούσατε να ζήσετε μόνιμα εδώ;

Δεν ξέρω… Αν δεν ήταν τα παιδιά μου σε ηλικία που πηγαίνουν ακόμα σχολείο, σίγουρα θα περνούσα περισσότερο καιρό στην Ελλάδα, θα ασχολιόμουν πιο ενεργά. Αλλά για μένα είναι απλό, η Ελλάδα θα έπρεπε να ζει με το εξής μοντέλο: 1^η Μαρτίου ανοίγει η χώρα και 31 Οκτωβρίου κλείνει. Τους υπόλοιπους μήνες κάνουμε διακοπές και ετοιμαζόμαστε για την επόμενη σεζόν. Και αυτούς τους οκτώ μήνες η χώρα να δουλεύει σε τρεις τομείς: Τουρισμό, Αγροτουρισμό και Πολιτισμό. Και εμείς ζούμε ακόμα με το μοντέλο από τα Ξενία.

Εξπρές του Μεσονυχτίου και Μύκονος

Κι όμως, η Four Seasons και άλλοι ισχυροί της παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας έρχονται στην Ελλάδα εσχάτως.

Ερχονται να μας «εκμεταλλευτούν», εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες μας. Θα μπορούσαν να γίνουν πολύ πιο νωρίς αυτές οι επενδύσεις και με άλλους όρους για εμάς. Θα σας πω κάτι: πήγα για πρώτη φορά στην Κωνσταντινούπολη πριν από περίπου έξι χρόνια…

Γιατί καθυστερήσατε τόσο;

Με είχε επηρεάσει το «Εξπρές του Μεσονυχτίου» που είχα δει γύρω στα 14 μου χρόνια (γελώντας). Και βέβαια ένα άλλο θέμα είναι αυτά που μας μάθαιναν στα σχολεία για την Τουρκία –και για τη Μακεδονία βέβαια. Ενας νορμάλ άνθρωπος τελειώνει το σχολείο και έχει μάθει να μισεί τους Τούρκους.  Όταν επισκέφθηκα την Τουρκία ήταν στα καλύτερά της η χώρα. Πήγα, είδα δυο Four Seasons, ενώ στην Αθήνα, την Βουλιαγμένη, όλη την παραλία ως το Σούνιο, δεν υπήρχε ούτε ένα. Κάτι λέει αυτό.

Ηρθαν. Τώρα.

Και το πήραν τσάμπα. Για μένα είναι ντροπή που η ελληνική συμμετοχή είναι μειοψηφική. Δεν είμαι εθνικιστής -μην με παρεξηγήσετε- όμως αυτά είναι δικά μας αγαθά, έπρεπε να έχουμε τον πρώτο λόγο. Αν είχαμε επενδύσει σωστά στο μοντέλο «Τουρισμός, Αγροτουρισμός, Πολιτισμός» θα είμασταν 11 εκατομμύρια άνθρωποι ευτυχισμένοι και θα είχαμε πλουτίσει.

Ευτυχισμένοι, πλούσιοι, δουλειά από τον Μάρτη ως τον Οκτώβρη… Αυτό που περιγράφετε μοιάζει με το μοντέλο της Μυκόνου.

Κοιτάξτε, εγώ θα έκανα πιλοτικά προγράμματα για τα νησιά. Ένα νησί για τον πολιτισμό, ένα για την αιολική ενέργεια, σε ένα άλλο θα έφερνα τους κορυφαίους για την αφαλάτωση. Και το νησί που λέγεται Μύκονος θα το άφηνα… Μύκονο. Όπως είναι. Θα έλεγα «κύριοι, κάντε κάτι που δεν κάνετε: πληρώστε τους φόρους σας όπως θα έπρεπε να κάνουν στην υπόλοιπη χώρα και από εκεί και πέρα καλή τύχη». Πήγα πριν τρία χρόνια τελευταία φορά και έπαθα σοκ: δεν έχει πεζοδρόμια, υποδομές. Επιτρέπεται με τόσα χρήματα που μένουν στο νησί να μην οργανωθούν για να φτιάξουν τις υποδομές; Στο κάτω-κάτω το χρωστάνε σε όσους έρχονται και αφήνουν 10.000 ευρώ και παραπάνω για διακοπές. Υπηρετούν το μοντέλο «όσα αρπάξουμε». Βέβαια, βλέπεις και υπέροχα μικρά νησιά και όταν κατεβαίνεις σε αυτά αντικρίζεις παντού σκουπίδια. Ελλειψη σεβασμού είναι αυτό.

Το Κέντρο Πολιτισμού είναι θηρίο

Φέτος, στο Summer Nostos Festival στο ΚΠΙΣΝ, όταν έφευγε ο κόσμος από τις μεγάλες συναυλίες, συχνά άφηνε πίσω πολλά σκουπίδια ενώ υπάρχουν παντού στον χώρο κάδοι απορριμμάτων. Περισσότερο απ’ ό,τι στις προηγούμενες διοργανώσεις. Σκέφτομαι αν αλλάζει κάτι στη σχέση των πολιτών με το Κέντρο, ή ίσως έρχεται ένα νέο είδος κοινού…

Σωστά τα λέτε. Ναι, εκεί είμαστε, βρισκόμαστε σε μια πολύ δύσκολη καμπή του ΚΠΙΣΝ αυτή τη στιγμή.  Όλα όμως ξεκινάνε από πάνω…

Από πάνω;

Τη διοίκηση του Κέντρου και την κυβέρνηση. Το Κέντρο Πολιτισμού είναι ένα πραγματικό θηρίο, ζητάει συνέχεια την προσοχή σου, πρέπει διαρκώς να αντεπεξέρχεσαι στις απαιτήσεις που έχει το ίδιο το έργο. Πρέπει να είσαι από πάνω, να προβλέπεις, να έχεις σενάρια για κάθε ενδεχόμενο. Δυστυχώς αυτό δεν συνηθίζεται στην Ελλάδα, δεν είναι στη νοοτροπία μας, ενώ το έργο αυτό έχει ανάγκη για τρομερή στρατηγική, σχεδιασμό και προσοχή. Για να μην παρεξηγηθώ, να πω ότι έχουμε πολύ καλή συνεργασία και με τη διοίκηση του Κέντρου και με την κυβέρνηση. Εμείς, ακόμα και όταν δεν είχε περάσει στο Δημόσιο, πάντα το αντιμετωπίζαμε ως θεματοφύλακες του, δεν θεωρήσαμε ποτέ ότι μας ανήκει. Και όταν φώναζαν κάποιοι να μην το δώσουμε στο Δημόσιο απαντούσαμε ότι οι κυβερνήσεις έρχονται και φεύγουν το Δημόσιο είναι οι ίδιοι οι πολίτες. Εσείς.

Στη σύμβαση που είχατε υπογράψει για τη δημιουργία του Κέντρου προβλεπόταν η κατασκευή σταθμού μετρό. Συνεχίζετε να πιέζετε για το θέμα της συγκοινωνίας;

Δεν είναι απλή δέσμευση αυτή, είναι μέρος του συμβολαίου. Εμείς γράφουμε επιστολές, μιλάμε με κάθε κυβέρνηση για αυτό το ζήτημα. Δυστυχώς δεν προχωρά.

Εχετε σκεφθεί να ενεργοποιήσετε κάποιες από τις ρήτρες;

Κοιτάξτε, αν ήταν μια συγκεκριμένη κυβέρνηση και μόνο που δεν προχωρούσε το θέμα, θα το σκεφτόμουν να ενεργοποιήσω τις ρήτρες. Ομως συμβαίνει με όλες τις κυβερνήσεις. Είναι εντελώς θέμα νοοτροπίας και υποδομών. Σε δύο χρόνια έχουν επισκεφθεί το ΚΠΙΣΝ 5.000.000 άνθρωποι, περίπου ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας, ενώ είναι ο νούμερο δύο προορισμός για τους τουρίστες μετά την Ακρόπολη. Κοινή λογική… Όμως εμείς δεν αναπληρώνουμε την κυβέρνηση, την συμπληρώνουμε, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτό.

Το χαρτζιλίκι και ο Πρόεδρος της ΑΕ

Εχουν περάσει σχεδόν 18 μήνες που η ΑΕ που διαχειρίζεται το ΚΠΙΣΝ παραμένει χωρίς πρόεδρο, μετά την παραίτηση του Γιώργου Κιμούλη…

Δεν με αφορά καν. Και δεν το λέω με αρνητική χροιά αυτό. Είναι μια απόφαση που πήραμε πριν καν ξεκινήσουμε: θα παραδώσουμε το Κέντρο και δεν θα ανακατευτούμε με την διοίκηση. Είμαι ακραίος σε αυτά: ή είναι κάτι δικό σου ή το παραχωρείς. Σε όσους με ρωτάνε λέω ότι το μόνο που με αφορά είναι να μπει κάποιος που καταλαβαίνει την αξία αυτού του έργου. Αλλά δεν έχουμε καμία εμπλοκή στην επιλογή.

Επισκέπτεστε το Κέντρο Πολιτισμού ως πολίτης, για να δείτε δράσεις ή εκδηλώσεις;

Ερχομαι στην Ελλάδα κυρίως το καλοκαίρι. Δυστυχώς, η Λυρική που θέλω πολύ να πάω, αρχίζει το φθινόπωρο το πρόγραμμά της. Πρέπει να πω ότι συμπαθώ και εκτιμώ πάρα πολύ τον Γιώργο Κουμεντάκη, τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Λυρικής και πιστεύω ότι κάνει τρομερή δουλειά. Τον γνώρισα πρώτη φορά από κοντά πριν από περίπου ένα χρόνο και είδα επιτέλους έναν άνθρωπο που καταλαβαίνει την αξία του έργου αυτού και τις δυνατότητες που υπάρχουν για να “μεγαλώσουμε” όλοι μαζί. Βέβαια δεν θέλω να είμαι άδικος και με τη Βιβλιοθήκη, αλλά εκεί χρειάζεται λίγο περισσότερος χρόνος για να πάρει μπροστά, η μετακόμιση ήταν δύσκολη και υπάρχει τρομερή έλλειψη υποστήριξης από την πολιτεία. Δείτε και μόνο τον προϋπολογισμό της: είναι 300.000 ευρώ. Μην τρελαθούμε, σκεφθείτε ότι μιλάμε για την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, πυλώνα πολιτισμού κι γνώσης.

Γκρίνιες ακούτε από τους οργανισμούς, την Α.Ε, τις μεταξύ τους σχέσεις…

Γκρίνιες πάντα θα υπάρχουν. Αυτό που λέω εγώ πάντα είναι ότι το έργο αυτό είναι μεγαλύτερο από όλους μας, και από εμάς που το χτίσαμε, και από την κάθε κυβέρνηση. Εχουμε μια συναισθηματική φόρτιση βέβαια στο Ιδρυμα, πρέπει να ομολογήσω ότι εγώ πραγματικά το βλέπω σαν ένα από τα παιδιά μου το οποίο έφυγε.

Δεν έφυγε ακριβώς. Το «χαρτζιλικώνετε» ακόμα (γελάμε)

Εντάξει μπορεί να το χαρτζιλικώνουμε, να ρωτάμε «πώς τα πας στα μαθήματα, θες να σε βοηθήσω;». Όμως έφυγε.

Θα συνεχίσετε τη λογική των δωρεών προς την ΑΕ και τους φορείς που στεγάζονται στο Κέντρο; Ηδη βρισκόμαστε στο δεύτερο έτος της πενταετούς δωρεάς που ανακοινώσατε.

Η πρόθεση είναι «γιατί όχι;». Ο κίνδυνος είναι πιο πολύ «να το χάσουν» παρά να σταματήσουμε εμείς. Αν τρέχει σωστά το Κέντρο εμείς θα συνεχίσουμε. Μπορεί βέβαια να τρέξει πιο σωστά, αλλά αυτό χρειάζεται και περισσότερο χρόνο. Θα επαναλάβω, είμαστε ευχαριστημένοι από τη συνεργασία με τους φορείς που στεγάζονται, με την διοίκηση και με την κυβέρνηση. Εχουμε μια καταπληκτική συνεργασία, σε σημείο που καμιά φορά παρεξηγούμαι. Σας διαβεβαιώ ότι δεν είμαι με καμία κυβέρνηση. Ή μάλλον είμαι με κάθε κυβέρνηση που στέκεται δίπλα στον πολίτη.

Ο Πολάκης, ο Καβάφης, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ

Με αφορμή την δωρεά 200 και πλέον εκατομμυρίων στον τομέα της Υγείας διάβασα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολλά σχόλια για τη συνεργασία σας, την συνύπαρξη με τον υφυπουργό Υγείας, τον κύριο Πολάκη.

Θα σας απαντήσω ξεκάθαρα. Εχουν περάσει από το γραφείο μας δέκα υπουργοί Υγείας. Πάντα λέγαμε «πείτε μας πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε». Ε, οι μόνοι που ανταποκρίθηκαν αμέσως ήταν ο κύριος Ξανθός και ο κύριος Πολάκης. Ετσι είναι και δεν με νοιάζει τι λένε κάποιοι. Ηρθαν εδώ στο Ιδρυμα, στον έκτο όροφο και κάναμε μια συζήτηση για τον Ευαγγελισμό. Μετά μας είπαν «θα θέλατε να ακούσετε τι έχουμε να πούμε;». Και μας ενημέρωσαν για την ανάγκη να αποκτήσει γενικό νοσοκομείο η Κομοτηνή και για το γεγονός ότι δεν υπάρχει Νοσοκομείο Παίδων στη Θεσσαλονίκη. Ομολογώ ότι δεν γνώριζα ότι εκτός Αθηνών δεν υπάρχει νοσοκομείο για παιδιά. Είπα επί τόπου «έχει κανείς αντίρρηση να το κάνουμε; Εδώ και τώρα να αποφασίσουμε». Και στα δέκα λεπτά το αποφασίσαμε. Θέλω να σας πω ότι η συνεργασία είναι άψογη. Εμείς δεν ζητάμε τίποτα, αλλά για να δώσουμε κοιτάμε αν το συγκεκριμένο έργο θα προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο και αν υπάρχουν οι σωστοί επαγγελματίες για να το υλοποιήσουν. Εχει μεγάλη σημασία να μην πεις το λάθος «όχι». Το να πούμε το λάθος «ναι» δεν με νοιάζει, το να πουν ότι κάποιοι με έπιασαν κορόιδο δεν με νοιάζει. Και είναι σημαντικό να μην είμαστε αλαζονικοί.

Εχετε επισκεφθεί πρόσφατα δημόσιο νοσοκομείο στην Ελλάδα;

Ναι. Τι να συζητάμε, είναι κρίμα αυτό που συμβαίνει. Είναι όμως μια μικρογραφία του κράτους. Εχεις κάποιους που τα δίνουν όλα για να βαστήξουν μια κατάσταση που θα έπρεπε να στηρίζεται από πάνω. Δεν είναι καν επιλογή το σημείο που βρισκόμαστε τώρα. Είναι Survivor.

Ενδιαφέρουσα επιλογή λέξης; Survivor…βλέπετε ελληνική τηλεόραση;

Όχι καθόλου. Ενημερώνομαι μέσω internet, blogs, μιλώ με φίλους. Υπάρχει φοβερή πόλωση, όποιο κανάλι και να ανοίξεις παίρνει συγκεκριμένη θέση, όχι μόνο στην Ελλάδα, παντού. Εγώ είμαι άνθρωπος του κέντρου, independent. Εδώ και χρόνια η θέση μου είναι ότι δεν υπάρχει πλέον Δεξιά και Αριστερά, υπάρχει μόνο να κάνεις το σωστό πράγμα για την κοινωνία.

Και σε αυτή τη συγκυρία δημιουργήσατε μαζί με το Johns Hopkins University το Agora Institute που ασχολείται με θέματα δημοκρατίας, συμμετοχής του πολίτη, διαλόγου. Στην εποχή της ακραίας πόλωσης. Αναρωτιέμαι αν θα υπάρξουν στοχευμένες δράσεις για την Ελλάδα.

Ακραία πόλωση υπάρχει παντού, δείτε τι γίνεται στην Αμερική. Θα έχει πολλές εφαρμογές, είναι σαν την Ιθάκη, δεν με ενδιαφέρει πού θα φτάσω αλλά η διαδρομή.

Καβάφης. Αναφέρεστε συχνά εσχάτως στην «Ιθάκη», αν και νομίζω η κορυφαία αναφορά σας στις ομιλίες σας είναι ο JFK.

Kαι ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. «Δεν είναι το χρώμα του δέρματος σου, είναι ο χαρακτήρας σου». Εγώ το έχω επεκτείνει: δεν έχει να κάνει με το χρώμα του δέρματός σου, τις σεξουαλικές προτιμήσεις σου, τις πολιτικές σου πεποιθήσεις, την κοινωνική και οικονομική σου κατάσταση, αλλά μόνο με τον χαρακτήρα σου.

Η Μακεδονία, το Μουντιάλ και ένας αστικός μύθος

Νωρίτερα μου είπατε για όσα λάθος μάθαμε στα βιβλία στο σχολείο για την Τουρκία, αλλά και για το Μακεδονικό. Ποια είναι η δική σας θέση για το ονοματολογικό;

Εγώ ξέρω ότι στις ΗΠΑ, και γενικώς εκτός Ελλάδος δεν αναφερόταν ποτέ ως FYROM, αλλά ως Μακεδονία. Όπως είπε και ένας φίλος μου, αυτό το Μ στο FYROM δεν σημαίνει μαρμελάδα, Μακεδονία σημαίνει. Εχουν γίνει τόσα λάθη, από τόσους πολλούς, που είναι σχεδόν ανήθικο να πολεμάμε κάτι που πρακτικά το είχαμε χάσει ήδη. Είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα, το αναγνωρίζω σαφώς, όμως παραπαίζεται πολιτικά αυτό το ζήτημα. Δεν έπρεπε να έχει φτάσει ως εδώ. Και για αυτό φταίνε πολλοί, όχι μόνο Ελληνες και φυσικά φταίνε και τα media.

Συχνά είστε επικριτικός με τα  media στις δημόσιες τοποθετήσεις σας.

Εγώ ενημερώνομαι κυρίως από τα blogs, με ενδιαφέρει να διαβάσω μια άποψη ακόμα και αν διαφωνώ με αυτήν, αρκεί να μην έχει πόλωση, να έχει επιχειρήματα. Δεν μπορώ να βλέπω τις αρπαχτές για το γρήγορο κέρδος. Σαν πολίτης πιστεύω ότι τα media θα μπορούσαν να παίξουν πιο σωστό ρόλο. Πιστεύω ότι οι δημοσιογράφοι, οι στρατιώτες, είναι καλοί. Είναι θέμα διευθυντών και ιδιοκτητών. Στην Ελλάδα ζούμε, βλέπουμε τι συμβαίνει. Όταν φτάνεις σε μια βιομηχανία όπου κινδυνεύεις να χάσεις τη δουλειά σου αν γράψεις κάτι που δεν εξυπηρετεί τον εκδότη, τότε έχει χαθεί ο ρόλος των media. Και εκεί ή παραιτείσαι – που είναι εύκολο να το λες, αλλά δύσκολο να το κάνεις όταν εξαρτάται η ζωή σου από αυτή τη δουλειά, κυρίως στην Ελλάδα της κρίσης- ή, λες δεν βαριέσαι, εγώ θα αλλάξω τα media και τη χώρα;

Για να επιστρέψουμε στο Ιδρυμα: το ΚΠΙΣΝ ολοκληρώθηκε, τώρα προχωρά η Πρωτοβουλία για την Υγεία με τη δημιουργία του Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής, του Νοσοκομείου Παίδων στη Θεσσαλονίκη και την έδρα Πανεπιστημιακής Νοσηλευτικής στον Ευαγγελισμό που σχεδιάζει ο Ρέντσο Πιάνο. Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα;

Θα χρειαστούν περισσότερα από τρία χρόνια σίγουρα. Εμείς τρέχουμε φουλ, το ίδιο και ο Ρέντσο Πιάνο  και η κυβέρνηση, αλλά βέβαιο σημαντικό ρόλο θα παίξουν και τοπικοί φορείς και υπηρεσίες. Η αλήθεια είναι ότι, όταν κάναμε το ΚΠΙΣΝ κάποιοι απορούσαν για αυτά που κάναμε, τώρα δουλεύουν όλοι με θετική διάθεση. Λένε έγινε, υπάρχει το goodwill, το μαξιλάρι που σου λέει ότι μπορείς να τα καταφέρεις.

Πολιτισμός, Υγεία. Επεξεργάζεστε ήδη τον επόμενο μεγάλο στόχο; Υπάρχει κάτι στον ορίζοντα;

Πάντα υπάρχει (υπομειδιά).

Σε ποιον χώρο; Με ποια χαρακτηριστικά.

Ελλάδα. Ελληνισμός. Αυτό μπορώ να πω μόνο.

Υπάρχει ο αστικός μύθος περί ανταγωνισμού του Ιδρύματος Νιάρχος με το Ιδρυμα Ωνάση.

(γελάει). Το είχα συζητήσει αυτό μια φορά με τον Αντώνη Παπαδημητρίου, τον πρόεδρο του Ιδρύματος Ωνάση. Του είχα πει ότι οι ιδρυτές μας ήταν υγιείς ανταγωνιστές, εμείς είμαστε υγιείς συναγωνιστές. Το πιστεύω αυτό. Εγώ ξέρω από τον θείο μου ότι μπορεί το πρωί να τσακωνόταν με τον Ωνάση για κάποιο επιχειρηματικό deal και το βράδυ έβγαιναν μαζί για φαγητό. Τώρα, με το Ιδρυμα Ωνάση όπως και με όλα τα Ιδρύματα είμαστε ευγενείς συναγωνιστές, αγωνιζόμαστε όλοι για το καλό της κοινωνίας, ο καθένας με τον τρόπο που ξέρει, θέλει και μπορεί.

Ξέρω ότι αγαπάτε τα ποδόσφαιρο. Ποιες είναι οι παρατηρήσεις σας για το Μουντιάλ;

Α, έχει πολύ ενδιαφέρον το Μουντιάλ. Πρώτον, τελείωσε ο κύκλος με τις βεντέτες. Αυτό έχει να κάνει με πολλούς λόγους, κυρίως με το γεγονός όμως ότι έχει κλείσει η ψαλίδα, έχει ανέβει το επίπεδο, δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των ομάδων. Εχει ενδιαφέρον ότι βλέπεις τέσσερις ευρωπαϊκές ομάδες να διακρίνονται σε αυτό το Μουντιάλ, σε μια στιγμή που η Ευρώπη περνάει μεγάλη κρίση. Δεν ξέρω αν αυτός είναι δείκτης σταθερός ή συγκυριακός.

Ποια ομάδα υποστηρίζατε στο Μουντιάλ εξαρχής;

Εγώ ήμουν με την Αργεντινή και την Ισπανία. Αρα, το μόνο που θέλω να δω είναι ένας καλός αγώνας.

Δωσ’ τα όλα, κι ας μην αγγίξεις την κορυφή

Εχετε τρία παιδιά. Γνωρίζουν τι ακριβώς κάνετε;

Αυτό είναι μια πολύ καλή ερώτηση που δεν σας κρύβω ότι με απασχολεί. Είναι 8, 11 και 14 ετών. Πιστεύω ότι βαθιά μέσα τους ναι, το ξέρουν, χωρίς να γνωρίζουν το βάθος του όλου έργου. Επειδή όμως στη Νέα Υόρκη έρχονται συχνά σε δράσεις του Ιδρύματος, έχουν ιδιαιτέρως αυξημένο το αίσθημα της κοινωνικής ευθύνης.

Θα θέλατε να ασχοληθούν με το Ιδρυμα;

Δεν το βλέπω σαν οικογενειακή υπόθεση, δεν είναι επιχείρηση το Ιδρυμα. Είναι μια πλατφόρμα έργου. Αν θέλουν, με μεγάλη χαρά να έρθουν. Αν έχουν το πάθος, ναι. Δεν τους σπρώχνω να ασχοληθούν, θέλω να δουν τι συμβαίνει, να καταλάβουν τι ακριβώς συμβαίνει. Δεν σπρώχνω, εξάλλου έχουν τόσες πιέσεις οι νέοι.

Ναι. Θα είδατε ίσως ότι κυρίαρχο θέμα στην ειδησεογραφία σήμερα είναι η αυτοκτονία ενός 14χρονου που φαίνεται ότι ήταν θύμα εκφοβισμού.

Τραγικό. Ναι. Το παρακολούθησα κυρίως μέσω των blogs. Θέλω να σας πω κάτι: πάντα όταν διαβάζω ένα άρθρο πηγαίνω μετά από κάτω, στα σχόλια που αφήνουν οι αναγνώστες. Το ίδιο έκανα και σήμερα. Τρελάθηκα με αυτά που διάβασα. Πολλές απαντήσεις ήταν τόσο off, χωρίς κανένα συναίσθημα. Αναρωτιέμαι πώς έχουμε γίνει τόσο αναίσθητοι, ζαμανφουτίστες. Φοβερά πράγματα.

Ποια συμβουλή δεν θα ξεχάσετε ποτέ;

Δεν είναι μια, είναι πολλές, καθημερινές. Αυτή που έχω ακολουθήσει και που δίνω στα παιδιά μου είναι «δωσ’ τα όλα». Καμιά φορά μου λένε τα παιδιά μου ότι δεν πήραν άριστα σε κάποιο μάθημα. Και απαντώ: δεν με νοιάζει αυτό, αν τα έδωσες όλα εγώ είμαι χαρούμενος. Θέλει μεγάλη προσοχή γιατί οι γονείς βάζουν τρομερή πίεση στα παιδιά. Δεν μπορείς επειδή δίνεις όλα τα εφόδια στα παιδιά σου να απαιτείς να είναι στην κορυφή. Τα δίνεις τα εφόδια επειδή μπορείς ή επειδή εσύ τα στερήθηκες και δεν θέλεις να λείψουν από αυτά. Από εκεί και πέρα πρέπει να μάθουν να εκτιμούν ανθρώπους, περιστάσεις, εμπειρίες, την ίδια τη ζωή. Κάθε βράδυ να πηγαίνεις στο κρεβάτι και να λες «τα έδωσα όλα». Με πάθος, με φιλότιμο, ακόμα και αν κάνεις λάθη. Και, όπως λέω στα παιδιά μου, ποτέ να μην κάνεις κακό σε κάποιον με πρόθεση. Μπορεί να συμβεί αυτό, αλλά να είναι άθελά σου.

Είναι αρκετά χριστιανικό αυτό που λέτε.

Ξαναγυρίζω στον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Όλα έχουν σχέση με το τι χαρακτήρας είσαι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News