Στα είκοσι περίπου χρόνια που διδάσκω «πολιτικές ιδεολογίες» στο πανεπιστήμιο, έχω διαπιστώσει πως οι φοιτητές μου κάνουν συστηματικά δύο  λάθη: πρώτον, συγχέουν την ανάλυση της πολιτικής ιδεολογίας με την εφαρμοσμένη πολιτική. Τα δύο αυτά συνδέονται μεν αλλά δεν ταυτίζονται. Αυτό έχει ως συνέπεια να δέχομαι σχόλια του τύπου «αφού ο κομμουνισμός έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, γιατί οι Σοβιετικοί πέτυχαν πρώτοι να φθάσουν στο Διάστημα και είχαν υψηλές επιδόσεις στις επιστήμες;» «Αν το Μεταξικό καθεστώς είχε δεχτεί έντονες φασιστικές και ναζιστικές επιρροές, τότε γιατί ο Μεταξάς προώθησε τη δημοτική γλώσσα και διέλυσε την αντισημιτική φασιστική οργάνωση ΕΕΕ;» «Αν ο φιλελευθερισμός θεωρεί όλους τους πολίτες ίσους έναντι του νόμου, γιατί οι μαύροι στον αμερικανικό νότο δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα μέχρι και τη δεκαετία του ’60;»  «Η χούντα των συνταγματαρχών δεν έκανε κανένα καλό στη χώρα; Τόσα έργα έκανε και η οικονομία ήταν σε άνοδο».

Δεύτερο συνηθισμένο λάθος είναι η τάση να αποδίδονται στις ιδεολογίες ανθρώπινες ιδιότητες σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην μπορούν να διαχωριστούν οι ιδέες από τους φορείς τους. Αυτό συχνά οδηγεί πολλούς όταν αντιπαθούν μια ιδεολογία να αντιπαθούν τους φορείς της και το αντίθετο. ετσι κάποτε ένας φοιτητής μου σχεδόν περιφρονητικά μου είπε: «Μα στα σοβαρά πιστεύετε πως οι νεοφιλελεύθεροι είναι καλοί άνθρωποι;»

Τα δύο παραπάνω λάθη συναντώνται στο κείμενό σας, κυρία Βιτάλη. (σσ. Διαβάστε εδώ) Ενώ εγώ αναφέρομαι στα ιδεολογικά χαρακτηριστικά της Νέας Δεξιάς, θεωρώντας χαρακτηριστικό φορέα της τον Αδωνη Γεωργιάδη με βάση τις δημόσιες τοποθετήσεις του κατά τα τελευταία δέκα χρόνια ως βουλευτή του ΛΑΟΣ αρχικά και της ΝΔ στη συνέχεια, εσείς με επιπλήττετε γιατί δεν ανέφερα πόσο καλός υπουργός Ναυτιλίας ή Υγείας υπήρξε. Δεν έχω καμιά πρόθεση να το αμφισβητήσω. Το αντίθετο μάλιστα. Δεν έχω εξάλλου ούτε τις ειδικές γνώσεις ούτε το ειδικό ενδιαφέρον για να κρίνω  τον κ. Γεωργιάδη στα συγκεκριμένα υπουργεία.

Εντέλει όμως πόσο σχετικό είναι αυτό με τις δικές μου παρατηρήσεις; Θα απαντούσα πως είναι άσχετο και μάλιστα αποπροσανατολίζει τη συζήτηση. Για παράδειγμα, γνωρίζω κάποιους κομμουνιστές, στην Ελλάδα και αλλού στην Ευρώπη, οι οποίοι υπήρξαν επιτυχημένοι δήμαρχοι. Δεν θα απέκλεια μάλιστα  ένας κομμουνιστής υπουργός να είχε εξαιρετικές επιδόσεις. Αυτό θα άλλαζε τη στάση μας απέναντι στον κομμουνισμό ως ολοκληρωτική ιδεολογία;

Θεωρείτε, κυρία Βιτάλη, πως η εισαγωγή μου για τον άνθρωπο Α. Γεωργιάδη γράφτηκε στα πλαίσια ενός «παιχνιδιού» για να κρατηθούν ισορροπίες. Κάνετε λάθος. Οπως έγραψα, έχω θετική εικόνα για τον Αδωνη Γεωργιάδη. Αυτό πρέπει να με κάνει να συμφωνώ μαζί του ή να μην επικρίνω τις απόψεις του; Γνωρίζω πολιτικούς από διαφορετικούς  χώρους για τους οποίους τρέφω αισθήματα εκτίμησης και με μερικούς παρά τις διαφορές μας διατηρώ φιλική σχέση. Ε, και; Αυτό σημαίνει πως επειδή τους εκτιμώ δεν μπορώ να απορρίπτω τον ιδεολογικό τους κόσμο;

Παντού, μα παντού, η άφιξη της Νέας Δεξιάς προκαλεί αναταράξεις. Αλλοι βρίσκουν αυτό θετικό, άλλοι ανησυχούν (προφανώς ανήκω στους δεύτερους).

Ας μην κάνουμε τους ανήξερους. Ο Αδωνις Γεωργιάδης δεν είναι ένας οποιοσδήποτε για να περάσει ασχολίαστος και απαρατήρητος ο λόγος του. Σε αντίθεση με αρκετούς πολιτικούς, δεν κρύβει τις θέσεις του. Ανήκει μάλιστα σε μια μειοψηφία πολιτικών που ενδιαφέρεται για «ιδεολογικά ζητήματα» καθώς και για τη δημόσια χρήση της ιστορίας. Επιπλέον δεν είναι ένας απλός βουλευτής. Είναι αντιπρόεδρος του κόμματος της ΝΔ. Αρα το να εκφέρει κανείς γνώμη για τις απόψεις του Γεωργιάδη, σημαίνει πως τοποθετείται όχι για την ποιότητα και τις ικανότητες του συγκεκριμένου ανθρώπου, αλλά για το περιεχόμενο του λόγου του ως δημόσιο πρόσωπο. Πολλές φορές, μάλιστα, περισσότερο από τις πράξεις κάποιου πολιτικού προσώπου είναι η ρητορική του και το ύφος του που διαπαιδαγωγεί και λειτουργεί ως παράδειγμα για τους πολίτες.

Επί της ουσίας, η Νέα Δεξιά, όπως αυτή ορίζεται στη διεθνή βιβλιογραφία προσδιορίζεται από μερικά βασικά χαρακτηριστικά: φιλελεύθερη οπτική για την οικονομία, αντιμεταναστευτική εθνικιστική ή/και χριστιανική ρητορική, ευρωσκεπτικιστική  διάθεση, συντηρητικές κοινωνικές αξίες, λαϊκιστικό ύφος. Ανάλογα με τη χώρα, εμφανίζονται διαφορές και ιδιαιτερότητες. Παντού, μα παντού, η άφιξή της προκαλεί αναταράξεις. Αλλοι βρίσκουν αυτό θετικό, άλλοι ανησυχούν (προφανώς ανήκω στους δεύτερους).

Αρκετά από τα παραπάνω στοιχεία συναντώνται, διαχρονικά, στον λόγο του Αδωνη Γεωργιάδη, είτε ως ηγετικό στέλεχος του ΛΑΟΣ είτε ως ηγετικό στέλεχος της ΝΔ. Σε όλα αυτά τα χρόνια, ο Αδωνις Γεωργιάδης δεν άλλαξε βασικές απόψεις και οπτική για τον κόσμο. Αλλά το ζήτημα δεν είναι αυτό. Το ζήτημά μου είναι άλλο: το ρεύμα που εκφράζει, από μειοψηφικό, σιγά σιγά αρχίζει να ηγεμονεύει, όπως συνέβη φερειπείν στην Αυστρία ή στις ΗΠΑ. Αυτό για μένα είναι προβληματικό και ανησυχητικό. Η μετατόπιση προς τα δεξιά της ελληνικής πολιτικής ζωής και κοινωνίας δεν θα είναι χωρίς επιπτώσεις.

Ακούστε: σύμφωνα με την τελευταία έρευνα ΚΑΠΠΑ Research, το 18% των πολιτών συμφωνεί με τη θέση του Μπαρμπαρούση της Χ.Α. να παρέμβει ο στρατός και να συλλάβει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Αμυνας.  Επίσης το 45% συμφωνεί με την άποψη ότι όσοι είναι υπέρ της συμφωνίας για το ονοματολογικό είναι προδότες. Φαντάζομαι αντιλαμβάνεστε τι σημαίνει αυτό. Αν νομίζετε πως σήμερα το ζήτημα είναι ο αριστερός εθνικολαϊκισμός, κάνετε λάθος. Αυτός ηττήθηκε το 2015, με το τρίτο μνημόνιο. Ο κίνδυνος τώρα έρχεται από τη βαθιά εθνικολαϊκιστική Δεξιά.

Ολα αυτά τα χρόνια που ασχολούμαι με τις ιδέες, πάντα εμφανίζονται κάποιοι για να μου υπενθυμίσουν πως τα λόγια δεν έχουν σημασία, μόνο τα έργα μετράνε. Απαντώ: οι ιδεολογίες συνιστούν συνεκτικά σύνολα ιδεών μέσω των οποίων κατανοούμε και νοηματοδοτούμε το εξωτερικό κοινωνικό περιβάλλον. Μέσω αυτών ταξινομούμε το «καλό» και το «κακό», το «δίκαιο» και το «άδικο», το «ηθικό» και το «ανήθικο». Είναι η πυξίδα μας για το πού θέλουμε να πάμε. Πολιτική χωρίς ιδέες δεν υπάρχει, για αυτό και είναι φρόνιμο να μην παίζουμε με αυτές.

Υ.Γ.: Επειδή με ρωτήσατε, κυρία Βιτάλη, αν ο Καραμανλής ήταν δεξιός ή αριστερός: με βάση τον άξονα δεξιά – αριστερά, ναι ο Κ. Καραμανλής ήταν ένας δεξιός, συντηρητικός πολιτικός, κοντύτερα στο γκωλικό συντηρητικό πρότυπο και τη γερμανική χριστιανοδημοκρατία. Μη σας παραξενεύουν οι εθνικοποιήσεις. Μέχρι την άφιξη της Θάτσερ, στους κόλπους της ευρωπαϊκής συντηρητικής Δεξιάς ήταν εμπεδωμένη η πίστη στον ισχυρό ρόλο του κράτους στην οικονομία. Πριν τον Καραμανλή, ο Ντε Γκολ είχε κάνει αρκετές τέτοιες εθνικοποιήσεις. Στη Γερμανία η παράδοση αυτή έρχεται από την εποχή του Βίσμαρκ στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Α. Παπανδρέου ήταν αριστερός. ριζοσπάστης σοσιαλιστής τη δεκαετία του ‘60-‘70, επηρεασμένος από διανοούμενους της Νέας Αριστεράς όπως ο Μπάραν και ο Σουίζι. Στη  συνέχεια έγινε μετριοπαθέστερος και πλησίασε στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News