Κυριακή των Βαΐων. Πρωί. Η αφρικανική σκόνη έχει επιτέλους αποχωρήσει δίνοντας τη θέση της σε έναν καταγάλανο ουρανό. Είναι μια όμορφη μέρα για εκκλησιασμό. Στην Αγαθουπόλεως, μια οδό στα Κάτω Πατήσια κάθετη στην Αχαρνών, δεν υπάρχει εκκλησία. Ή, τουλάχιστον, έτσι νομίζαμε. Η φωτορεπόρτερ Μάρω Κουρή εντόπισε τον πανέμορφο αυτοσχέδιο Ορθόδοξο ναό Αιθιόπων σε ένα υπόγειο και οδήγησε εκεί τους μαθητές της. Στο πλαίσιο του βιωματικού Workshop Φωτορεπορτάζ με τίτλο «Τόποι Προσευχής» που οργάνωσε η φωτογράφος, δώδεκα λάτρεις της φωτογραφίας την ακολούθησαν επί τρεις ημέρες και νύχτες στα πιο ανορθόδοξα μέρη συνάντησης πιστών. Αυτές τις μέρες άλλωστε φωτογράφος διεξάγει ένα ακόμη βιωματικό σεμινάριο στη Μάνη, εστιασμένο κι αυτό στη λατρευτική μαγεία του Πάσχα.

Ζητώντας από τους μαθητές της να εμπιστευθούν την καρδιά τους, η περιπλάνηση σε λατρευτικούς τόπους της Αθήνας ξεκίνησε. Το αποτέλεσμα ήταν δεκάδες αναπάντεχα κλικ που αποτύπωσαν με ενθουσιασμό και πάθος την κατάνυξη, την πίστη, την προσευχή, αλλά και τη χαρά της συνάντησης. Κάθε φορά που έβγαινες από έναν τέτοιο «ναό», ένιωθες σαν να επέστρεφες από ένα συναρπαστικό ταξίδι.

Οι ψαλμωδίες από τον Ορθόδοξο αιθιοπικό ναό της Αγαθουπόλεως ακούγονταν μέχρι έξω. Και, εκτός από την ακοή, η όσφρησή σου ξυπνούσε από το λιβάνι. Ηχοι και μυρωδιές γνώριμες και από το Πάσχα που έχεις κάνει σε οποιαδήποτε ελληνική εκκλησία. Ανοίγοντας διστακτικά την πόρτα, το θέαμα ήταν καθηλωτικό. Ανδρες, γυναίκες και μικρά παιδιά ντυμένοι στα λευκά, κρατούσαν βάγια στα χέρια και γιόρταζαν με μελωδικές ψαλμωδίες τον ερχομό του Μεσσία.

Οι γυναίκες που κάθονταν κοντά στην πόρτα μού έκαναν νόημα να βγάλω τα παπούτσια μου για να προχωρήσω πιο μέσα. Στους τοίχους, εικονίσματα της Παναγίας, του Χριστού και του Αγίου Γεωργίου. Σε αντίθεση με τις αντίστοιχες βυζαντινές, οι αιθιοπικές έχουν πιο έντονα χρώματα, σου δίνουν την αίσθηση ότι τις έχουν ζωγραφίσει παιδιά. Οσο περνά η ώρα, καταφέρνεις να συντονιστείς απόλυτα με όλα όσα συμβαίνουν γύρω σου. Οι υψίφωνοι γυναικείοι αλαλαγμοί, η μουσική από τα κρουστά, ο ρυθμός που αναβλύζει μέσα από κάθε κίνηση, αλλά και η ανοιχτή αγκαλιά των ανθρώπων που σε υποδέχτηκαν στο δικό τους λατρευτικό σπίτι, πολύ γρήγορα σε έκαναν να καταλαβαίνεις τα πάντα, χωρίς να καταλαβαίνεις τη γλώσσα.

Πολλές γυναίκες μοιάζουν πολύ αφοσιωμένες στα smartphones τους. Βιάζομαι να σκεφτώ ότι χαζεύουν κάτι διαφορετικό από αυτό που συμβαίνει εκεί, αλλά η Μάρω Κουρή με ενημερώνει ότι διαβάζουν τις προσευχές στην οθόνη τους. Ο Θεός είναι παντού. Και έχει τόσο καλό «σήμα», ακόμα και σε ένα μικροσκοπικό υπόγειο στα Κάτω Πατήσια. Αποχωρώντας για να συνεχίσουμε το φωτογραφικό ταξίδι, ευχαριστούμε τον κόσμο που μας καλοδέχτηκε και μας ευχαριστούν και εκείνοι. «Οσο πιο πολύ τους χαμογελάς, τόσο περισσότερο σου ανοίγονται» είναι η συμβουλή που επαναλαμβάνει η φωτογράφος στους μαθητές της. Μια συμβουλή χρήσιμη όχι μόνο για την τέχνη, αλλά και για την τέχνη της ζωής.

Αλλαγή διάθεσης, και από τη ρυθμική κατάνυξη περνάμε στη ρυθμική ανάταση και σε κάποιες μαγικές στιγμές στην έκσταση. Το εκκλησιαστικό πάρτι έχει αρχίσει από νωρίς στην Πεντηκοστιανή Εκκλησία της οδού Κοδριγκτώνος. Εκεί οι ενδυμασίες δεν είναι περιορισμένες στο λευκό, αλλά προκαλούν μια χρωματική έκρηξη στα μάτια, μέσα από το ντύσιμο ανδρών και γυναικών που έβαλαν τα φανταχτερά, πολύχρωμα καλά τους για να γιορτάσουν χορεύοντας και τραγουδώντας γκόσπελ.

Και αφού το βλέμμα έχει καλομάθει στα έντονα χρώματα, ταιριασμένα σε όλους τους πιθανούς και απίθανους συνδυασμούς, το μεγάλο τριώροφο κτίριο στον Ταύρο που φιλοξενεί κάθε ανάγκη του ινδουιστικού ναού των Σιχ, δεν μας απογοητεύει. Και εδώ το dress code είναι πολύ συγκεκριμένο και σου γίνεται σαφές με το που θα περάσεις το κατώφλι: άντρες και γυναίκες πρέπει να έχουν το κεφάλι τους καλυμμένο με μαντήλι και να να είναι ξυπόλητοι. Αφήνουμε τα παπούτσια μας στην πιο ιδιαίτερη μορφή ρεσεψιονίστα που έχουμε δει ποτέ. Εναν άντρα με μακριά γκρίζα γενειάδα και περίτεχνα δεμένο τουρμπάνι.

Ανεβαίνοντας στον πρώτο όροφο, βρίσκεσαι σε έναν πολύ μεγάλο ανοιχτό χώρο. Πρόκειται για την τραπεζαρία τους, μόνο που αντί για τραπέζια, υπάρχουν μόνο χαλιά στρωμένα, στα οποία κάθεσαι για να δοκιμάσεις διάφορες λιχουδιές της ινδικής κουζίνας μετά το τέλος της προσευχής, που πραγματοποιείται στον από πάνω όροφο.

Εκεί λοιπόν, πάνω σε λευκά σεντόνια που έχουν στρωθεί στο πάτωμα, κάθονται άνδρες και γυναίκες. Οι άνδρες στα δεξιά, οι γυναίκες στα αριστερά. Εδώ πιστεύουν στον γκουρού Νανάκ Νταρμπάρ. Εκείνος, μαζί με άλλους εννέα γκουρού, δήλωνε στις αρχές του 16ου αιώνα «δεν υπάρχει ινδουιστής, δεν υπάρχει μουσουλμάνος», για να περάσει το μήνυμα ότι ο τρόπος λατρείας μπορεί να διαφέρει, αλλά η ανάγκη για πίστη είναι μία και μοναδική. Οι γυναίκες έχουν ακουμπισμένες δίπλα τους τις δερμάτινες ευμεγέθεις τσάντες τους, απόδειξη ότι η μόδα των Δυτικών δεν τις έχει αφήσει ασυγκίνητες. Τα παιδιά τους είναι και αυτά ντυμένα με έντονα χρώματα και ανάλαφρα υφάσματα. Αυτό που εμείς προσπαθούμε να πετύχουμε-και δεν τα καταφέρνουμε- σε βραδιές καρναβαλιού, αυτοί οι άνθρωποι το έχουν έμφυτο και τους βγαίνει αβίαστα.

Οι μαθητές του σεμιναρίου, ξυπόλητοι και με μαντίλια στο κεφάλι, πλησιάζουν τα μοντέλα τους. Αλλοι με δισταγμό, άλλοι με μεγαλύτερο θάρρος. Ελάχιστοι είναι εκείνοι που αρνούνται να φωτογραφηθούν. Οι περισσότεροι το απολαμβάνουν. Κάποιοι μάλιστα βγάζουν αμέσως μετά και το δικό τους κινητό και ανταποδίδουν το κλικ, φωτογραφίζοντας τους φωτογράφους. Στην εποχή της τεχνολογικής επανάστασης, τα «εξωτικά» μοντέλα είναι και τα ίδια εξοπλισμένα με καλή κάμερα μέσω του smart phone τους. Και κάπως έτσι, οι παρατηρούμενοι περνούν με μοναδική άνεση στην πλευρά του παρατηρητή.

Κατά τη διάρκεια του φαγητού, η ατμόσφαιρα είναι πιο χαλαρή και οι μυρωδιές από τα μπαχαρικά που βρίσκουν τον δρόμο τους σε κάθε πιάτο, σου σπάνε τη μύτη. Τέσσερις άνδρες περνούν και ξαναπερνούν γεμίζοντας τα μεταλλικά μας πιάτα με φαγητό και τις μεταλλικές μας κούπες με κρύο νερό ή ζεστό τσάι με γάλα. Για τους φωτογράφους, όμως, αυτές οι στιγμές ανάπαυλας προσφέρονται για πολύ ενδιαφέρουσες εικόνες. Παρακολουθώντας τόσο κόσμο παραταγμένο στη σειρά να απολαμβάνει το φαγητό του σε ένα περιβάλλον άγνωστο σ’ εσένα, έχεις την αίσθηση είτε ότι βρίσκεσαι στο εξωτερικό είτε ότι παίζεις σε κάποια παράξενη ταινία.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η δυσπιστία των πιστών απέναντι στις φωτογραφικές μηχανές που τους σημαδεύουν διαλύεται με ένα χαμόγελο. «Βρείτε την ομορφότερη γυναίκα μέσα στον χώρο και κάντε της το ωραιότερο πορτρέτο!» είναι η παρότρυνση της Μάρως Κουρή στους συμμετέχοντες. Και όλοι ξεχύνονται στον χώρο σε αναζήτηση της πιο ωραίας από τις ωραίες.

Φεύγοντας από τον φιλόξενο χώρο του Ταύρου και βγαίνοντας στον έξω κόσμο, τα εμπνευσμένα κάδρα, αλλά και κάποιες απλές αναμνηστικές φωτογραφίες, δεν σταματούν. «Αφού τραβήξετε αυτές τις φωτογραφίες, μιλήστε με αυτούς τους ανθρώπους. Ρωτήστε το όνομά τους, την καταγωγή τους, τα ενδιαφέροντά τους. Αποκαλύψτε τους τι μοναδικό είδατε σε αυτούς και θελήσατε να τους φωτογραφίσετε» είναι η συμβουλή της εμπνεύστριας αυτού του βιωματικού σεμιναρίου.

Το ίδιο βράδυ, επιστρέφοντας στη βάση της διοργάνωσης, στη σχολή Orama Photography Studies, με εκατοντάδες εικόνες αποτυπωμένες σε καρδιά, μυαλό και κάρτα μνήμης, συζήτησαν για τις φωτογραφίες που τραβήχτηκαν αλλά και για τις εμπειρίες που αποκτήθηκαν. Μερικές από τις πιο γόνιμες και βοηθητικές, είναι οι εξής: «Οταν φωτογραφίζεις με μαγκωμένο πρόσωπο και σώμα, αυτό θα περάσει μοιραία και στα μοντέλα σου. Οσο πιο ανοιχτός και χαλαρός είσαι εσύ, τόσο πιο ανοιχτά και χαλαρά και εκείνα». Και φυσικά: «Σημασία έχει όχι να κοιτάς, αλλά να μπορείς να βλέπεις».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News