-
Corriere della Sera
Μνήμη/ Ποιοι είπαμε πως είναι αυτοί;
Ενας εμπειρικός ψυχολόγος προσπάθησε κάποτε να μετρήσει όλους τους τύπους της μνήμης για να καταλήξει στον αριθμό 256. Ακόμη και αν δεν είναι τόσοι, γράφει η Corriere della Sera, παραμένει γεγονός ότι η μνήμη διαθέτει διάφορα είδη. Κι ότι, κατά πάσα πιθανότατα, άλλα τόσα είναι και τα είδη της λήθης: το να μην μπορείς, για παράδειγμα, να θυμηθείς το όνομα μιας διασημότητας είναι διαφορετικό από το να μην μπορείς να θυμηθείς πώς λέγεται εκείνος ο τύπος που σου είχαν συστήσει σε ένα φιλικό σπίτι.
Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι η χαρτογράφηση και η αποκωδικοποίηση όλων των τύπων της μνήμης δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση για την νευροεπιστήμη. Το τελευταίο κομμάτι του παζλ τοποθετήθηκε από μια ομάδα του πανεπιστημίου του Μάντσεστερ με μια μελέτη ο τίτλος της οποίας δεν περνάει απαρατήρητος – αν δεν μένει στη μνήμη: «Δεν θυμάσαι το όνομα της πριγκίπισσας Νταϊάνας; Φταίει η αριστερή πλευρά του εγκεφάλου σου».
Αλλά τι ακριβώς ανακάλυψαν οι ερευνητές; Ότι και τα δυο ημισφαίρια παίζουν σημαντικό ρόλο στη μνήμη. Αλλά και ότι το αριστερό σχετίζεται περισσότερο με την απομνημόνευση γνωστών γεγονότων η προσώπων. Ιδιαίτερα, οι 41 επιληπτικοί ασθενείς που είχαν χειρουργηθεί στον πίσω αριστερό κροταφικό λοβό και αποτέλεσαν και το δείγμα της έρευνας, δυσκολεύτηκαν να θυμηθούν σε φωτογραφίες που τους επιδείχθηκαν τα ονόματα της Νταϊάνας, της βασίλισσας Ελισάβετ και του Μπραντ Πιτ. Ουσιαστικά, η προφορική έκφραση της «σημασιολογικής μνήμης» φαινόταν να είχε υποστεί βλάβη.
Η οποία σημασιολογική μνήμη, γράφει ακόμη η ιταλική εφημερίδα, είναι διαφορετική από την επεισοδιακή την οποία θα επιστράτευε η Αντζελίνα Τζολί για να απαντήσει στην ερώτηση «πόσα Οσκαρ έχει κερδίσει ο Μπραντ Πιτ;». Οποιος πει «κανένα», θα τολμούσαμε να πούμε εμείς, μπορεί να κοιμάται ήσυχος.
Φωτό: Ναι η Νταϊάνα, ο Μπραντ Πιτ και η Ελισάβετ. Και μια μέρα κενό. Πηγή: Protagon Team
-
The New York Times
Καλή ζωή/ Ενα μάθημα στο Γέιλ που έσπασε όλα τα ρεκόρ
«Η Ψυχολογία και η Καλή Ζωή»: έτσι λέγεται το μάθημα που έσπασε όλα τα ρεκόρ συμμετοχής στα 316 χρόνια της ιστορίας του πανεπιστημίου του Γέιλ και έχει ως στόχο να διδάξει πώς να ζει κανείς καλά και ευτυχισμένα. Η 42χρονη Λόρι Σάντος είναι καθηγήτρια Ψυχολογίας. Και κατάφερε να τραβήξει την προσοχή 1.182 φοιτητών, δηλαδή έναν στους τέσσερις εγγεγραμμένους προπτυχιακούς του Πανεπιστημίου.
Η Σάντος πρότεινε αυτόν τον κύκλο μαθημάτων στις 12 Ιανουαρίου. Μετά από μερικές ημέρες, είχε ήδη συγκεντρώσει 300 εγγραφές. Τώρα κάνει δύο φορές μάθημα την εβδομάδα σε πολύ μεγάλο αριθμό φοιτητών. «Οι φοιτητές μου θέλουν να είναι πιο ευτυχισμένοι, να αλλάξουν τη ζωή τους και να αλλάξουν την πανεπιστημιακή κουλτούρα. Εάν το ένα τέταρτο των φοιτητών του Γέιλ συμμετέχουν σε αυτό το μάθημα, εάν δούμε τις καλές συνήθειες να αυξάνονται, την ικανότητα να είναι πιο ικανοποιημένοι, να αναβάλλουν σπανιότερα τις αποφάσεις τους, να ενισχύεται η κοινωνικότητά τους, τότε ετοιμάζουμε πραγματικά μια μεγάλη αλλαγή στην ακαδημαϊκή κουλτούρα» λέει στους New York Times.
Η εφημερίδα συγκέντρωσε επίσης διάφορες απόψεις. Η Αλανά Μαϊνέζ, 19χρονη πρωτοετής, συμμερίζεται πλήρως τον επείγοντα χαρακτήρα και την αναγκαιότητα του μαθήματος: «Πολλοί από εμάς είναι ανήσυχοι, έχουν άγχος, είναι δυστυχισμένοι ή απαθείς». Μια έρευνα του 2013 έδειξε ότι περίπου το μισό του φοιτητικού πληθυσμού του Γέιλ ήρθε αντιμέτωπο κάποια στιγμή με κάποια ψυχική ή συναισθηματική ανισορροπία. Υπήρχαν κι εκείνοι βέβαια που πίστεψαν ότι το μάθημα θα ήταν εύκολο, ένα ασυνήθιστο και διασκεδαστικό διάλειμμα ανάμεσα σε δύσκολα μαθήματα. «Αυτό είναι μεγάλο λάθος – λέει η Σάντος – το δικό μου θα είναι το δυσκολότερο μάθημα στο Γέιλ: για να επιτευχθεί πραγματικά η αλλαγή στις ζωές τους, οι φοιτητές πρέπει να περάσουν συγκεκριμένες εξετάσεις κάθε μέρα».
Δεν είναι η πρώτη φορά που η καθηγήτρια Λόρι Σάντος, με καταγωγή από το Πράσινο Ακρωτήρι, εφιστά την προσοχή. Η έρευνά της εστιάζεται στην εξέλιξη του ανθρώπινου νου, διερευνώντας τις πιο παράλογες πλευρές του, ακόμη και συγκρίνοντάς τον με εκείνο των ζώων. Μελέτησε, για παράδειγμα, τα «monkeynomics», τα οικονομικά των πιθήκων, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «είναι παράλογα όσο και τα δικά μας». Το 2007, το περιοδικό Popolar Science την συμπεριέλαβε στον κατάλογο των «λαμπρότερων μυαλών» εκείνης της χρονιάς. Και συνεχίζει να λάμπει.
Φωτό: Και δεν πέφτει καρφίτσα. Πηγή: The New York Times
-
The Guardian
Εξαρτήσεις/ Καπνός, αλκοόλ και… σόσιαλ μίντια
Υπάρχει ο εθισμός στο αλκοόλ, στον καπνό, στα ναρκωτικά, υπάρχει και ο σεξουαλικός εθισμός. Αλλά το νέο κακό που μας βρήκε, σύμφωνα με πολλούς κοινωνιολόγους, είναι η εξάρτηση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Έτσι, αναρωτιέται στον Guardian ο χρηματιστής (και μουσικός) Ρότζερ Μακνάμι, «εάν αυτή είναι η νέα ασθένεια, γιατί να μην την αντιμετωπίσουμε με την ίδια αφοσίωση με την οποία οι κυβερνήσεις και τα θεσμικά όργανα αγωνίζονται ενάντια στην κατάχρηση αλκοόλ και τον καπνό;». Και παρατηρεί επίσης: «Μετά από δεκαετίες κατά τις οποίες οι νέες τεχνολογίες έχουν κάνει τον κόσμο μας καλύτερο, το 2016 ξεδίπλωσαν την διπλή, σκοτεινή πλευρά τους».
Από τη μια πλευρά «το Facebook, το Google, το Amazon, το Alibaba και το Tencent έχουν χρησιμοποιήσει τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην προπαγάνδα και τα τυχερά παιχνίδια για να προωθήσουν την ψυχολογική εξάρτηση». Από την άλλη πλευρά, «στις ΗΠΑ, όπως και στη Δυτική Ευρώπη και την Ασία, οι πλατφόρμες του Διαδικτύου, ιδίως το Facebook, επέτρεψαν στους ισχυρούς να βλάψουν εκείνους που δεν έχουν εξουσία στην πολιτική ή το εμπόριο». Οι εκλογές στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ «έχουν επανειλημμένα δείξει ότι τα αυτοματοποιημένα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να αξιοποιηθούν για να υπονομεύσουν τη δημοκρατία». Από το Brexit μέχρι τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, το Facebook αποδείχθηκε ότι είναι «φορέας ζωτικής σημασίας για τη διάδοση των αρνητικών μηνυμάτων παρά των θετικών».
Έτσι, «μια μεγάλη μειονότητα πολιτών στον αναπτυγμένο κόσμο ζει σε φυσαλίδες που δημιουργούνται από αυτές τις πλατφόρμες, σε μια ψηφιακή ψευδή πραγματικότητα στην οποία ορισμένες πεποιθήσεις (και προκαταλήψεις) μπορούν να γίνουν ακραίες». Υπάρχει ένα «εγκεφαλικό χακάρισμα» που «στις ΗΠΑ έκανε το ένα τρίτο του ενήλικου πληθυσμού να στερηθεί από νέες ιδέες, συμπεριλαμβανομένων των αποδεδειγμένων γεγονότων». Για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την απειλή «είναι απαραίτητο να δράσουμε άμεσα, διότι, όπως συνέβαινε και με τις αντικαπνιστικές εκστρατείες, θα χρειαστεί μια ολόκληρη γενιά για να θεραπευτεί η ψυχολογική εξάρτηση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Θα ανοίξουν και κλινικές; Για να δούμε.
Φωτό: Πηγή: Shutterstock
-
Corriere della Sera
Πόλεμοι/ Για μια αδειανή ξαπλώστρα, για μια πετσέτα
«Θα τους πολεμήσουμε στις ακτές» είχε διακηρύξει ο Ουίνστον Τσώρτσιλ το 1940 απέναντι στο ναζιστικό κίνδυνο. Για πολλούς Βρετανούς όμως, αυτή η μάχη δεν έχει ακόμα τελειώσει αφού ο πόλεμος της πετσέτας, στις μεσογειακές παραλίες και πισίνες, συνεχίζεται ακάθεκτα. Και οι εχθροί είναι πάντα οι ίδιοι: οι μισητοί και αξιοθαύμαστοι Γερμανοί, ο πραγματικός εφιάλτης της βρετανικής συλλογικής ψυχολογίας.
Και η πρόκληση αυτή συνεχίζεται με μανία εδώ και δεκαετίες: οι οργανωμένοι Τεύτονες, κολυμβητές από τα ξημερώματα, ξεκινούν ένα Blitzkrieg, έναν πόλεμο αστραπή, για τις ξαπλώστρες δίπλα στην πισίνα, που τις καταλαμβάνουν, επιτυχώς, με τις πετσέτες τους, για το υπόλοιπο της ημέρας. Οι Άγγλοι, τις περισσότερες φορές υποκύπτουν, και ας καταβάλλουν σθεναρές αντιστάσεις όπως ακριβώς προέβαλε και το διαφημιστικό σποτάκι της δεκαετίας του ’90, στο οποίο ένας Βρετανός τουρίστας εκσφενδόνιζε μια βρετανική σημαία από το παράθυρο του ξενοδοχείου ώστε να καταλάβει την ξαπλώστρα δίπλα στην πισίνα. Άλλοι πάλι καταφεύγουν σε έντονα αντίποινα, όπως εκείνα του ενός Ουαλού πριν από δέκα χρόνια που αφού μάζεψε όλες τις πετσέτες των Γερμανών, τις έκαψε.
Τώρα, όπως με τα Spitfire τότε, οι Βρετανοί αναπτύσσουν εκ νέου το απόλυτο όπλο: ο ταξιδιωτικός πράκτορας Τόμας Κουκ, δίνει τη δυνατότητα στους τουρίστες της χώρας του, να κάνουν κράτηση της ξαπλώστρας τους, πριν ξεκινήσουν το ταξίδι τους, πληρώνοντας την επιπλέον χρέωση των 25 ευρώ στο πακέτο διακοπών τους. Η είδηση επικροτήθηκε με πατριωτικό ενθουσιασμό από τα βρετανικά ταμπλόιντ από την άλλη πλευρά της Μάγχης. Είδηση που δεν πέρασε απαρατήρητη ούτε από τους πολιτικούς. «Είναι ωραίο να είσαι μπροστά απ’ τους Γερμανούς. Ένα άλλο καλό του Brexit!» σχολίασε ο Νάιτζελ Φαράτζ, πρώην ηγέτης του ευρωσκεπτικιστικού κόμματος Ukip.
Αυτή η ιστορία, γράφει η Corriere della Sera, μιλάει ακριβώς για τη συλλογική βρετανική ψυχολογία. Και εάν για τους Ευρωπαίους, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, είναι μια τραγωδία, γι’ αυτούς είναι η the fines thour. Η ωραιότερη στιγμή, η ωραιότερη ώρα. Αβυσσος η ψυχή…
Φωτό: Αντε να δούμε ποιος θα προλάβει. Πηγή: Shutterostock
Η Corriere della Sera για τη μάχη να θυμηθούμε ένα όνομα / Οι New York Times για ένα αμφιθέατρο που γεμίζει ασφυκτικά / Ο Guardian για τη νέα κακή συνήθεια που πρέπει να κόψουμε / Και (ξανά) η Corriere della Sera…