Ολοι έχουμε ακούσει το τελευταίο διάστημα τον όρο «fake news». Τι σημαίνει όμως και γιατί μας απασχολεί;

Fake news είναι οι ψεύτικες ειδήσεις. Ειδήσεις δηλαδή που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα είτε ως εξ ’ολοκλήρου αναληθείς είτε εμπεριέχοντας μισές αλήθειες οι οποίες όμως οδηγούν σε λανθασμένα συμπεράσματα.

Οι ψεύτικες ειδήσεις διακινούνται κυρίως για δύο λόγους. Πρώτον για να αυξηθεί η επισκεψιμότητα ειδησεογραφικών ιστοσελίδων. Eχουμε δει τίτλους άρθρων του τύπου «ΣΟΚ: ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΕ Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΤΟΝ ΑΤΤΙΚΟ ΟΥΡΑΝΟ» και ανοίγοντας το άρθρο, διαπιστώνουμε πως πρόκειται για μια φωτογραφία κακής ποιότητας που δείχνει ένα περίεργο σύννεφο. Ανοίγοντας όμως το άρθρο έχουμε συμβάλει στο να αυξηθούν οι επισκέψεις της ιστοσελίδας με συνέπεια να αυξάνονται τα έσοδά της από τις διαφημίσεις.

Ο δεύτερος και σημαντικότερος λόγος για τον οποίο διακινούνται ψεύτικες ειδήσεις είναι η χειραγώγηση και ο αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης γύρω από ένα ζήτημα καθώς και η δημιουργία εντυπώσεων. Αυτές οι αναληθείς ειδήσεις παρατηρούνται σε ειδησεογραφικά μέσα φιλικά προσκείμενα σε πολιτικά κόμματα. Η διαδικασία είναι η εξής: δημοσιεύεται από ένα τέτοιου είδους ειδησεογραφικό μέσο ένα άρθρο το οποίο κατηγορεί, για παράδειγμα, έναν βουλευτή του αντιπάλου κόμματος ότι χρηματίζεται. Στην συνέχεια το άρθρο αναδημοσιεύεται από άλλα ειδησεογραφικά μέσα είτε εν γνώσει τους πως πρόκειται για ένα ανακριβή άρθρο, με σκοπό να συμβάλουν στην εξάπλωση της λάσπης είτε εν αγνοία τους, λόγω ελλιπής ειδησεογραφικής έρευνας. Ενας ανυποψίαστος πολίτης ο οποίος θα διαβάσει αυτό το άρθρο αριστερά και δεξιά στο διαδίκτυο θα το πιστέψει και στην συνείδησή του θα περάσει πως ο εν λόγω πολιτικός είναι διεφθαρμένος.

Οπως αντιλαμβάνεστε όσο μεγαλύτερη είναι η διάδοση μιας ψεύτικης είδησης τόσο ευκολότερα την πιστεύει κάποιος, διότι θεωρεί πως «για να το λένε όλοι έτσι θα είναι». Για αυτό τον λόγο επιστρατεύονται υπάλληλοι των οποίων η δουλειά είναι να διατηρούν ψεύτικους λογαριασμούς στα social media, (facebook, twitter) με ψεύτικα στοιχεία και ψευδώνυμα ώστε να κοινοποιούν fake news ανώνυμα, συμβάλλοντας στην διάδοσή τους.

Ας δούμε το εξής πραγματικό περιστατικό για να γίνουν πιο κατανοητά τα παραπάνω. Πριν λίγους μήνες είδαμε από φιλικά προς την κυβέρνηση μέσα να κοινοποιείται ένα άρθρο το οποίο παρουσίαζε τα αποτελέσματα μιας δημοσκόπησης τα οποία ήταν ευνοϊκά για το ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό το άρθρο κοινοποιήθηκε και αναδημοσιεύθηκε από πληθώρα ειδησεογραφικών μέσων, πολιτών αλλά και από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Μια σύντομη έρευνα όμως απέδειξε πως πίσω από την δημοσκοπική εταιρεία βρισκόταν ένας άνθρωπος ο οποίος εργάζεται στο υπουργείο εσωτερικών και είναι συνεργάτης του ίδιου του υπουργού. Προφανώς και τα αποτελέσματα της υποτιθέμενης έρευνας δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα αλλά επειδή η διάδοσή τους πήρε μεγάλη έκταση, πέρασε στην κοινή γνώμη πως η ψαλίδα μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. κλείνει.

Χρειάζεται λοιπόν προσοχή στις ειδήσεις που διαβάζουμε ώστε να μην γινόμαστε θύματα εξαπάτησης. Μπορούμε να διαπιστώσουμε αν αυτό που διαβάσαμε είναι fake news ή όχι ως εξής:

• Να εξετάζουμε την πηγή του άρθρου. Πρέπει να ελέγχουμε ποια ιστοσελίδα το κοινοποίησε και ποιος ο ρόλος αυτής της ιστοσελίδας.
• Να μην μένουμε μόνο στον τίτλο ενός άρθρου αλλά να διαβάζουμε με προσοχή και το περιεχόμενό του.
• Να εξετάζουμε τον αρθρογράφο.
• Να ψάχνουμε την αλήθεια των δεδομένων και των στοιχείων που παρουσιάζονται σε ένα άρθρο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News