Πρέπει να ήταν εξαιρετικά δύσκολο για όσους βρέθηκαν να δειπνούν το βράδυ της Δευτέρας στο γνωστό εστιατόριο μέσα στο Πάρκο Ελευθερίας να συγκεντρωθούν στο πιάτο τους και στην παρέα τους. Παραδίπλα τους καθόταν, όπως αποκάλυψε το Protagon, ο πρωθυπουργός και η σύζυγός του Περιστέρα, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και η σύζυγός του Χέδερ Γκίμπσον, και ένας ξανθός άνδρας γύρω στα 45, με έντονα ζυγωματικά και μακριά φράντζα που έμοιασε με φρόντμαν βρετανικού συγκροτήματος. Η περιγραφή για όσους απλά δεν έτυχε να γνωρίζουν ότι ο αινιγματικός άνδρας που καθόταν με τους δυο ισχυρούς της κυβέρνησης ήταν ο Ανταμ Σίμτσικ.

Πρόκειται για τον πολωνό επιμελητή, γνωστό ως ροκ σταρ της παγκόσμιας σύγχρονης τέχνης που επιπλέον είναι ο καλλιτεχνικός διευθυντής της documenta14. O άνθρωπος που έφερε την κορυφαία διοργάνωση τέχνης στην Αθήνα (βγάζοντας την για πρώτη φορά στην ιστορία της εκτός Κάσελ) και έκανε αίφνης την πρωτεύουσα κέντρο της παγκόσμιας τέχνης προσελκύοντας χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Από τους 330.000 επισκέπτες των εκθέσεων το 47% ήταν ξένοι και οι 7.000 δημοσιογράφοι και σημαντικοί παράγοντες του πολιτισμού. Αυτός λοιπόν ο άνδρας συνέτρωγε με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και τον Πρωθυπουργό.

Ισως δεν είναι γνωστό ότι ο υπουργός Οικονομικών εκτός από λάτρης του ΠΑΟΚ είναι ένθερμος φίλος της τέχνης και παρακολουθεί εντατικά τα τεκταινόμενα στο χώρο της σύγχρονης τέχνης. Τρέφει δε μεγάλη εκτίμηση για τον Σίμτσικ τον οποίο δεν συναντά πρώτη φορά – είχαν προηγηθεί και άλλες συναντήσεις χαλαρές και συζητήσεις σε βάθος περί πολίτικής και πολιτισμού συνοδεία απεριτίφ. Όμως το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας -που τον έχουμε δει να συναγελάζεται μόνο με τον Λάκη Λαζόπουλο- πέρασε ώρες δειπνώντας με τον ρηξικέλευθο, ριζοσπαστικής ρητορικής Ανταμ Σίμτσικ, σίγουρα προκαλεί έκπληξη. Και πάμε στο επόμενο βήμα: Τι έκαναν μαζί αυτοί οι άνδρες;

Και εδώ αρχίζουν τα σενάρια, οι φήμες, που έχουν βασιμότητα και απομένει να δούμε αν οι συζητήσεις θα ολοκληρωθούν, αν οι προθέσεις θα νομιμοποιηθούν,  και ένας ρόλος για τον Σίμτσικ θα κλειδώσει. Διότι η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν θέσεις που θα χρειάζονταν επειγόντως μια προσωπικότητα διεθνούς διαμετρήματος σαν τον Σίμτσικ. Τώρα μάλιστα που έμαθε από πρώτο χέρι πώς λειτουργεί το ελληνικό Δημόσιο, ποια είναι η ανθρωπογεωγραφία της τέχνης, πώς λειτουργεί ο συνδικαλισμός (θυμάστε τις εμπρηστικές επιστολές περί αποικιοκρατικής προσέγγισης κάποιων εργαζόμενων στη documenta;). Και βεβαίως τυχόν τοποθέτησή του σε κάποια θέση θα εκνεύριζε αφόρητα την Ζωή Κωνσταντοπούλου που εκτός άλλων έχει μηνύσει και την documenta14 (προσοχή, δεν είναι performance, είναι γεγονός).

Oταν στις αρχές του Μάρτη βρέθηκα στο Κάσελ, σε μια συζήτηση με τον Σίμτσικ τον ρωτήσαμε τι θα κάνει μετά την documenta. Θα μείνει στην Αθήνα; Είχε γελάσει αινιγματικά. Ηταν ακόμα φορτισμένος, αγωνιούσε για τη μορφή που θα έπαιρνε η διοργάνωση, ήταν και «δαρμένος» από την κριτική που δεχόταν από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης αφού η ρητορική που χρησιμοποιούσε ως τότε ήταν ριζοσπαστική, αριστερίστικη, έβαζε ένα πολιτικό πλαίσιο που προκαλούσε αντιδράσεις. Πέρασε το χέρι το από τα λεπτά ξανθά μαλλιά του και καθώς καθόταν στην μεγάλη πολυθρόνα στις πρώτες στιγμές χαλάρωσης το βράδυ μετά από μια μέρα με δεκάδες συνεντεύξεις απάντησε «Δεν έχω πλάνο να αφήσω την Ελλάδα για τον απλό λόγο ότι δεν έχω που αλλού να πάω… Κάποια πράγματα που άρχισαν με την documenta θα μπορούσαν να συνεχιστούν από τους ανθρώπους που ήρθαν στην Αθήνα από το εξωτερικό, κάποιοι εκ των οποίων είναι Ελληνες. Ισως μπορέσουμε να οργανώσουμε τρόπους για να κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά».

Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι ο Ανταμ Σίμτσικ είναι παντρεμένος με την σημαντική χορεύτρια και χορογράφο Αλεξάνδρα Μπαχτσετζή, έχουν ένα υπέροχο σπίτι στην Υδρα, λατρεύει τα ρεμπέτικα, έχει πάθος με τον Τσαρούχη και αγαπά να διαβάζει ελληνική ιστορία και να ακούει τους Ελληνες στις παρέες να διαφωνούν για την ερμηνεία της.  Τι μπορεί λοιπόν να κάνει μ.d  (μετά documenta) ο Σίμτσικ στην Αθήνα;

Η θέση που χηρεύει στο ΚΠΙΣΝ

Οι φήμες, οι συζητήσεις άρχισαν να φουντώνουν μετά την πρώτη συνάντηση του Σίμτσικ με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο στο υπουργείο Οικονομικών πριν από περίπου 40 μέρες. Η εύκολη σκέψη είναι ότι θα μπορούσε να επιστρατευθεί για την προεδρία του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, θέση που παραμένει κενή μετά την επεισοδιακή αποχώρηση του Γιώργου Κιμούλη που άντεξε στη θέση 17 μέρες και έφυγε όταν συνειδητοποίησε ότι δεν θα μπορεί να ασκεί χρέη καλλιτεχνικού διευθυντή (φανταστείτε να τον έβρισκε σε αυτή τη θέση η πρόσφατη δικαστική απόφαση για τα χρέη του προς το Δημόσιο από την εποχή που ήταν θιασάρχης).

Θυμίζουμε πως μετά το φιάσκο Κιμούλη –που ήταν επιλογή του Μεγάρου Μαξίμου- την ευθύνη για την επιλογή του νέου προέδρου θα την έχει ο υπουργός Οικονομικών με την απαραίτητη έγκριση και τον τελικό λόγο του πρωθυπουργού. Ηταν το δείπνο λοιπόν το ορεκτικό για να κλείσει η συμφωνία; Η αλήθεια είναι ότι ο Σίμτσικ διαθέτει προσόντα που απαιτεί η προεδρία που έχει σχέση κυρίως με την εκπροσώπηση στο εξωτερικό και τη δυνατότητα fundraising. Με διεθνείς γνωριμίες, πλήθος συνεντεύξεων και δημοσιεύσεων στον παγκόσμιο Τύπο και έχοντας πείσει τους επενδυτές στη Γερμανία να στηρίξουν με μεγάλα ποσά την documenta,  φαίνεται να διαθέτει τα βασικά προσόντα. Βέβαια δύσκολα θα μπορέσει να βρει στο ΚΠΙΣΝ έδαφος για την ανάπτυξη εικαστικών δράσεων αφού δεν υπάρχει διαθεσιμότητα χώρων – ενδεχομένως μόνο στο Πάρκο, στον Φάρο όταν δεν ενοικιάζεται από την ΑΕ για την συγκέντρωση εσόδων, ή σε συνεννόηση με τη Λυρική και τη Βιβλιοθήκη σε χώρους των οργανισμών. Πάντως συνεργασία με τη Λυρική ή το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος δεν υπήρξε στο πλαίσιο της documenta14 (χωρίς αυτό να μεταφράζεται σε κάτι συγκεκριμένο για τις σχέσεις τους).

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος σίγουρα τον θέλει για αυτή την θέση. Ο Πρωθυπουργός σίγουρα γοητεύτηκε χθες –αν και δεν επισκέφθηκε την documenta και στα εγκαίνια η ελληνική Πολιτεία εκπροσωπήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την υπουργό Πολιτισμού. Ο Σίμτσικ δηλώνει ότι δεν έχει πού να πάει (αν και η θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στην documenta  εξαργυρώνεται πάντα στη συνέχεια με μια υψηλή θέση, παχυλών αμοιβών, στη διεθνή εικαστική σκηνή). Λέτε να κάτσει τελικά το προξενιό. Πάντως deal χθες δεν έκλεισε…

Ο άνθρωπος που άνοιξε το ΕΜΣΤ

Δεν είναι λίγοι αυτοί όμως που βλέπουν τον Σίμτσικ να παίρνει θέση στο μέλλον του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, όταν αυτό επιτέλους ανοίξει σε πλήρη λειτουργία. Στην πρόσφατη συνέντευξη Τύπου της Πινακοθήκης και του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος έγινε γνωστό από την υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου ότι το ΕΜΣΤ αναμένεται να ανοίξει πλήρως το 2019 –εννοούμε με όλες τις αίθουσες ανοιχτές για το κοινό, την συλλογή αναρτημένη, το πωλητήριο και το καφέ σε πλήρη λειτουργία, το μουσείο στελεχωμένο με βάση το οργανόγραμμα.

Την πρώτη φορά που το είδαμε όμως ανοιχτό, το είδαμε σε μια πρόβα αυτού που θα ακολουθήσει στο όχι και τόσο μακρινό 2019 ήταν χάρη στην documenta14.  Δώρο του Σίμτσικ λένε κάποιοι που τον βλέπουν ιδανικά να ταιριάζει σε θέση ηγετική στο μουσείο. Και εκεί η φήμη του και η δυνατότητα προσέλκυσης χορηγιών (κυρίως αυτό) θα ήταν πολύτιμες. Θέση όμως δεν χηρεύει και γραφειοκρατικά είναι αρκετά μπλεγμένα τα πράγματα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News