Κάποτε το να τρέφει κανείς αυταπάτες για το μέλλον του κόσμου και του εαυτού του ήταν κάτι αβλαβές, ρομαντικό έως και αναγκαίο. Άλλωστε κάθε νέα γενιά που αναγκάζεται να επιβιώσει στο κοινωνικό χάος των προκατόχων της, δημιουργεί τις δικές της μικρές ή μεγάλες ουτοπίες για να αντιταχθεί στον επερχόμενο συμβιβασμό. Φτάνει, ωστόσο, μία εποχή που όλες οι αυταπάτες έχουν διαψευστεί πανηγυρικά και η οποιαδήποτε επανάληψη των παλιών αφηγημάτων αποδεικνύεται γραφική. Φτάνει μία ώρα που το βάρος των αποφάσεων υπερισχύει εκείνου των μακροπρόθεσμων, αφηρημένων οραμάτων και επιβάλλει την πλήρη αναθεώρηση των προσδοκιών.

Η νεότητα δεν είναι πια δικαιολογία για το σκαρίφημα νέων αυταπατών. Πρέπει να είσαι ρεαλιστής, προσγειωμένος και υπομονετικός, ακούς να σου λένε. Οι ευκαιρίες δεν θα σου εμφανιστούν πολλές φορές. Άνοιξε τα μάτια σου και άρπαξε τες. Δέξου ότι έτσι είναι τα πράγματα και προχώρα. Εσύ θα αλλάξεις τον κόσμο; Εδώ δεν τον άλλαξαν τόσοι και τόσοι… Συμβιβάσου. Όσο κι αν προσπαθείς να το αποφύγεις δεν θα τα καταφέρεις. Όσο περισσότερο το καθυστερείς τόσο περισσότερο δυσκολεύεις τη θέση σου. Γέμισε ο τόπος ιδεαλιστές του τίποτα που στα μεγάλα λόγια  και στα ευχολόγια διαπρέπουν όμως στην πράξη ούτε δύο πέτρες δεν μπορούν να στηρίξουν τη μία πάνω στην άλλη. Θες να είσαι σαν αυτούς; Δε νομίζω. Δείξε τα δόντια σου, γίνε εγωιστής και πάλεψε για το δικό σου μέλλον και μόνο γι’ αυτό.

Εκείνοι που όλα τα ξέρουν και όλα τα έχουν τακτοποιημένα στο μυαλό τους είναι οι πιο επικίνδυνοι φοροεισπράκτορες των έκπτωτων ονείρων μας. Προσπαθούν να επιβάλλουν την άποψή τους σαν τη μόνη διαθέσιμη και αποδεκτή λύση και με τον τρόπο τους ληστεύουν σαν αρπακτικά πουλιά κάθε απόθεμα αισιοδοξίας που ξεχάστηκε στις αποσκευές μας.

Οι νομοθέτες του «φορολογικού συστήματος» πήραν τις αποφάσεις τους: οι αυταπάτες φορολογούνται ακριβά· πιο ακριβά από αγαθά της ανάγκης, πιο  ακριβά και από την ίση μεταχείριση των άνισων του Αριστοτέλη, πιο ακριβά και από το δεύτερο χρέος του Καζαντζάκη για τη συνέχιση του έργου των προγόνων, πιο ακριβά και από την ίδια την ηθική που, χρεοκοπημένη κι αυτή, υποδύεται τη σταθερή μας αξία σε άδειο θέατρο σκιών και αρχειοθετημένων μεγαλείων.

Στον απόηχο της ιδιόμορφης αυτής φορολόγησης, το αίμα στις φλέβες εναντιώνεται, λογομαχεί, γυρεύει δίκιο. Οι ιδέες από την άλλη αποκαμωμένες από τη μαζική υπαρξιακή φθορά, μα ζωντανές, γενούν νέες ιδέες πιο αξιόπιστες και με ευρύτερο ορίζοντα υλοποίησης, πάνω στα αναπροσαρμοσμένα δεδομένα. Η κοινή λογική συνεργάζεται με γνώμονα πάντα τις πάγιες αλήθειες, τις μη διαπραγματεύσιμες, τις μη αμφισβητήσιμες. Κάτι προκύπτει. Κάτι διαφοροποιείται.

Πού καταλήγουμε λοιπόν; Είναι πράγματι ωφέλιμο να συρρικνώνονται ή ακόμα και να αφανίζονται οι αυταπάτες; Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με σιγουριά. Η ανάμνηση, εν τούτοις, της πολλαπλής διάψευσης τόσο του καθενός μας ξεχωριστά όσο και του συνόλου μάς οδηγεί σε ένα απλό συμπέρασμα, που συνοψίζεται στην παρακάτω φράση: Οι αυταπάτες δεν θα πρέπει να είναι το άλλοθι των μελλοντικών μας λαθών. Θα πρέπει να είναι το πρώτο βήμα μιας πρακτικής πλην ιδεολογικής υπέρβασης. Μιας υπέρβασης για τη μονάδα και το άθροισμα, για το τώρα και το αύριο, για το εφικτό και το αδύνατο…

Εις το επανιδείν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News