Μοιάζει σαν να μην πέρασε μια μέρα. Ο Λέοναρντ Κοέν «έφυγε» από τη ζωή λίγους μήνες αφότου είχε αποχαιρετίσει, με μια σπαρακτική επιστολή, τη Μάριαν Ιλέν, τη σύντροφο της ζωής του στην Υδρα, η οποία έφυγε στα 81 της χρόνια, στις 29 Ιουλίου 2016. Για εκείνη έγραψε τα τραγούδια «So Long, Marianne» και «Bird on the Wire».

Ο μεγάλος καλλιτέχνης, άλλωστε, διατηρούσε ένα σπίτι σε αυτό το νησί, ένα κτίσμα που είχε αγοράσει το 1960 και αργότερα χαρακτήρισε ως την «πιο έξυπνη κίνηση που είχε κάνει στη ζωή του».

Το Σαββατοκύριακο 10 και 11 Ιουνίου, ο δήμος της Υδρας διοργάνωσε διήμερο αφιέρωμα στη μνήμη του ποιητή και τραγουδιστή-τραγουδοποιού Λέοναρντ Κοέν (1934-2016). Το νησί που τόσο αγάπησε εκείνος, έδωσε το όνομα «Λέοναρντ Κοέν» στον δρόμο έξω από το σπίτι όπου έζησε. Επίσης, στη μνήμη του αποκαλύφθηκε ένα πέτρινο κάθισμα, δωρεά του Διεθνούς Φόρουμ Φίλων του καλλιτέχνη στον δήμο της Υδρας.

Ο Λέοναρντ Κοέν έζησε επτά χρόνια με τη Μάριαν στο παραδοσιακό σπίτι που αγόρασε στο νησί, εκεί έγραψε μερικά από τα σημαντικότερα έργα του. Ολοι στην Υδρα τον φώναζαν «Λεονάρδο». Ηταν χαμηλών τόνων και διέθετε λεπτό χιούμορ. Μιλούσε -όπως λένε οι ντόπιοι- με έξυπνο τρόπο για τα πιο απλά, καθημερινά πράγματα.

Το σπίτι στο νησί το αγόρασε 1.500 δολάρια, χρησιμοποιώντας κάποια χρήματα που του είχε αφήσει κληρονομιά η γιαγιά του. Εκεί, ο Κοέν ανακάλυψε τον ελληνικό τρόπο ζωής. Εκτός από την ονοματοδοσία δρόμου και τα αποκαλυπτήρια του γλυπτού, ο δήμος οργάνωσε συναυλία-αφιέρωμα στο έργο του.

Οπως ανέφερε ο Guardian, σε θέμα που έγραψε η συγγραφέας Κάρολιν Μπράδερς, πολλά χειροκροτήματα ξέσπασαν όταν ο μπάρμαν στο «Ρολόι» ύψωνε μια μικρή κόκκινη-λευκή σημαία πάνω από την παραλιακή ταβέρνα – το σύμβολο (από) καρδιάς που χρησιμοποίησε ο καναδός συνθέτης στο εξώφυλλο μιας από τις πρώτες συλλογές ποίησής του.

Οι πρώτοι τουρίστες της φετινής σεζόν, δώδεκα το πολύ, συγκεντρώθηκαν σε αυτό το ελληνικό νησί όπου ο Κοέν, ένας από τους πιο λυρικούς τραγουδοποιούς της γενιάς του, έριξε τη σκιά του επάνω από τις νότες, την Ποίηση και τα μυθιστορήματα. Αυτή η μικρή ομάδα ταξιδιωτών δεν είχε φθάσει στο «Ρολόι» κατά τύχη. Μέσα στις επόμενες μέρες, άλλοι 200 θα ενταχθούν σε ένα είδος προσκυνήματος σε αυτό το νησί που αγαπούσε ο καλλιτέχνης, ο οποίος πέθανε τον περασμένο Νοέμβριο.

Ενας μετά τον άλλον ή σε μικρές ομάδες, μερικοί με κιθάρες που έχουν συνεχώς μαζί τους, έφτασαν στην Υδρα από την Ιαπωνία, την Ολλανδία και την Αυστραλία, από τον Καναδά, τη Γερμανία και την Ιρλανδία, από τη Βρετανία, τη Λιθουανία, τη Γαλλία, από τη Φινλανδία.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η συγκέντρωση -η όγδοη στο νησί από το 2002- διοργανώθηκε από το μεγαλύτερο φαν κλαμπ του τραγουδιστή, το «Φόρουμ Φίλων Λέοναρντ Κοέν», το οποίο ξεκίνησε από ένα προάστιο του Ελσίνκι.

Εκεί ο Τζάρκο Αρτζάτσαλο έμαθε μόνος του, το 1995, πώς να φτιάξει έναν ιστότοπο, δημιουργώντας μια ιστοσελίδα για τον Κοέν. Δύο χρόνια αργότερα, έμεινε έκπληκτος όταν ένα email έφτασε στο inbox του, δια χειρός Κοέν.

«Το 1997, μου έστειλε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από ένα βουδιστικό καταφύγιο», θυμάται ο Τζάρκο. Η αλήθεια είναι ότι το 1996 ο Λέοναρντ επί πέντε χρόνια ακολούθησε την «αγιοσύνη» της ζωής που ασκούν οι βουδιστές μοναχοί στο μοναστήρι (κοντά στο Λος Αντζελες) το οποίο βρίσκεται στο βουνό Μπάλντι. «Με ρώτησε, ν περίπτωση κατά την οποία μας έστελνε υλικό, για το εάν θα μπορούσαμε να το ανεβάσουμε στον ιστότοπό μας», θυμάται ο Αρτζάτσαλο – ο οποίος είναι, πια, ένας συνταξιούχος λογιστής. «Λοιπόν, μπορείτε να μαντέψετε την απάντηση», συνεχίζει ο ίδιος.

Αυτό που έφτασε πρώτο στη Φινλανδία ήταν το χειρόγραφο του τραγουδιού «Suzanne». «Ο Κοέν μού έστειλε 20 χειρόγραφα και 50 προσχέδια τραγουδιών» λέει με νοσταλγία ο Τζάρκο, ο οποίος φορά ένα ασημένιο δαχτυλίδι που του χάρισε ο διάσημος μουσικός, με τον οποίο συναντήθηκαν για περισσότερες από 40 φορές.

Ο Κοέν ήταν 26 ετών όταν έφθασε στην Υδρα, κάνοντας παρέα με μια μικρή ομάδα ντόπιων καλλιτεχνών. Τότε, το λιμάνι αποτελούταν από τέσσερα καφενεία και μια ταβέρνα! Οι διανομές του νερού γίνονταν με γάιδαρο και τα σπίτια φωτίζονταν με λάμπες κηροζίνης ή πετρελαίου.

Για τον Κοέν, ο οποίος εκείνο το διάστημα θεωρούσε τον εαυτό του συγγραφέα και όχι μουσικό, ήταν μια παραγωγική περίοδος. Κατά τη διάρκεια περίπου επτά ετών στην Υδρα έγραψε μια αμφιλεγόμενη συλλογή ποίησης με τίτλο «Λουλούδια για τον Χίτλερ». Το πρώτο του μυθιστόρημα, «Το αγαπημένο παιχνίδι». Και ένα βιβλίο για τη θρησκεία και τη σεξουαλικότητα – υπό τον τίτλο «Beautiful Losers».

Αναγνωρίζοντας ο ένας τον άλλο από τις καρδιές μενταγιόν, τα τατουάζ με τις καρδιές ή τα σχετικά μπλουζάκια, οι οπαδοί του συγκεντρώθηκαν φέτος στην Υδρα, για τέσσερις ημέρες, σε διάφορες τοποθεσίες όπου σύχναζε ο Κοέν. Στο σπίτι του. Στην ταβέρνα στο Καμίνι, όπου συναντούσε τους φίλους του. Και κάτω από το δέντρο έξω από την ταβέρνα του Δούσκου, όπου μια -διάσημη, πια- φωτογραφία του 1960 δείχνει τον Κοέν να παίζει κιθάρα με τους φίλους του.

Εκεί συναντήθηκαν παλαιοί και νέοι φανς του Λέοναρντ. Σε αυτή τη σεμνή τελετή που διοργάνωσε ο δήμος Υδρας, στα εγκαίνια του πέτρινου καθίσματος προς τιμήν του τραγουδοποιού που δεν είναι, πια, μαζί μας.

• Δείτε φωτογραφίες από τη ζωή του στην Υδρα, μαζί με τη Μάριαν

«Υποτίθεται ότι θα ήταν ένα δώρο για τα 80ά γενέθλια του Κοέν, αλλά τώρα είναι αφιερωμένο στη μνήμη του», δήλωσε ο Τζάρκο Αρτζάτσαλο αναπολώντας το παρελθόν, ενώ το βλέμμα του χανόταν στη θάλασσα στην οποία κολυμπούσε ο Λέοναρντ. Οι φανατικοί οπαδοί του που βρέθηκαν εκεί θυμήθηκαν τις μουσικές του, όπως το «Bird on the Wire», το πιο εμβληματικό τραγούδι που συνδέει τον Κοέν με την Υδρα: το έγραψε όταν επέστρεψε στο σπίτι του και ανακάλυψε ένα καλώδιο ηλεκτρικού ρεύματος που έφτανε έξω από το παράθυρό του. Και ενώ είχε ήδη τηλεφωνική γραμμή – πολιτισμός, τεχνολογία!

Η ήσυχη τελετή έλαβε τέλος όταν ο διαχειριστής του fan page του διάβασε ένα μήνυμα που του είχε στείλει ο Κοέν όταν έμαθε τα σχέδια για αυτό το κάθισμα που χρηματοδοτήθηκε από τους οπαδούς του: «Υποκλίνομαι με ευγνωμοσύνη», έγραψε. «Αγαπητοί φίλοι, σας ευχαριστώ για τις αμέτρητες φορές που έχετε ανυψώσει το πνεύμα μου, σας ευχαριστώ για την ενθάρρυνση. Αγάπη και ευλογίες, ο Λέοναρντ».

Και είναι βέβαιο ότι το πνεύμα του θα κόβει σουλάτσα πάνω από τον Αργοσαρωνικό…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News