Ηρθε λοιπόν η ώρα των Gay Pride: Αύριο Σάββατο, έπειτα από μια εβδομάδα εκδηλώσεων, η εν Αθήναις γιορτή (που γίνεται με τη στήριξη της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου Αθηναίων) θα κορυφωθεί στην πλατεία Συντάγματος (για πρώτη φορά από το 2005 οπότε ξεκίνησε). Και από τις 14 ως τις 17 Ιουνίου οι εκδηλώσεις (με το σύνθημα «Ελα όπως είσαι») θα μετακομίσουν στη Θεσσαλονίκη (υπό την αιγίδα του δήμου της πόλης). Γίναμε Ευρώπη;
Εκτός Ελλάδας έχω παρακολουθήσει μέχρι στιγμής δύο Gay Pride. Το πρώτο ήταν στην Κωνσταντινούπολη (ναι, στην Κωνσταντινούπολη), αρκετά χρόνια πριν, όταν η πόλη ήταν ασφαλής προορισμός και όταν το όνομα του Ταγίπ Ερντογάν ακουγόταν ως η μεγάλη ελπίδα για τον εκσυγχρονισμό της Τουρκίας. Περπατώντας στην περίφημη Ιστικλάλ αιφνιδιάστηκα όταν συνάντησα την παρέλαση: Νέοι κυρίως άνθρωποι, χωρισμένοι σε ομάδες έτρεχαν, σταματούσαν απότομα και ξεκινούσαν ξανά, σαν να συμμετείχαν σε ένα παιχνίδι α λα «Αγαλματάκια αμίλητα, ακούνητα, αγέλαστα», μιλώντας όμως δυνατά, φωνάζοντας συνθήματα, γελώντας, τραγουδώντας και (κυρίως) κρατώντας τεράστιες σημαίες με τα χρώματα του ουράνιου τόξου – του συμβόλου της LGBT κοινότητας. Ηταν μια χαρούμενη δράση, χωρίς υπερβολές, χωρίς έντονες προκλήσεις προς το αρκετά συντηρητικό το κοινό που παρακολουθούσε και χωρίς ακρότητες – αν και το τι είναι ακρότητα, ή μάλλον τι θεωρεί καθένας μας ακρότητα, είναι τελικά μεγάλη κουβέντα.
Το δεύτερο Gay Pride της ζωής μου το παρακολούθησα στη Νέα Υόρκη, και ήταν τελείως διαφορετικό από το τουρκικό: Η αμερικανική παρέλαση ήταν τεράστια και άριστα οργανωμένη, σχεδόν επαγγελματική. Η Αστυνομία είχε κλείσει κεντρικούς δρόμους του Μανχάταν, ο κόσμος (οικογένειες με τα παιδιά τους) είχε πιάσει θέση στα πεζοδρόμια από πολύ νωρίς φέρνοντας μαζί του σκαμνιά, καρέκλες, ακόμα και φαγητό, τα «πληρώματα» που παρέλασαν (ομάδα γκέι στρατιωτικών, ομάδα γκέι αστυνομικών, ομάδα γκέι πυροσβεστών, ομάδα γκέι χορευτών, ομάδα γκέι γονέων κλπ.) ήταν πολυπληθή και τα περισσότερα είχαν σπόνσορες! Οι πλατφόρμες πάνω στις οποίες περνούσαν ή τα μπλουζάκια και οι στολές που φορούσαν είχαν τυπωμένες πάνω τους διαφημίσεις αναψυκτικών, εφημερίδων και περιοδικών, προφυλακτικών, αυτοκινήτων, απορρυπαντικών. Εδώ έβλεπες τα πάντα και τους πάντες: από γιαγιάδες της διπλανής πόρτας (εκείνες που φουρνίζουν απαραιτήτως μία μηλόπιτα κάθε εβδομάδα) αγκαλιά με τα γκέι εγγόνια τους, έως έγχρωμους στρίπερς με κορμιά αιλουροειδών που εκτελούσαν μπροστά στα μάτια μας όλο (σχεδόν) το πρόγραμμά τους.
Είχε πλάκα, είχε κέφι, ήταν τολμηρό, μύριζε έντονα Μπρόντγουεϊ και Χόλιγουντ. Ομως, αν έπρεπε να διαλέξω, ομολογώ πως προτιμούσα το πιο αυτοσχέδιο, πιο παρεΐστικο, πιο τρυφερό και πιο συνεσταλμένο Gay Pride της Κωνσταντινούπολης.
Αν έπρεπε να διαλέξω; Φοβάμαι πως αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, στην Ελλάδα, δεν μπορούμε να μιλάμε για την πολυτέλεια του επιλέγειν. Πριν να φτάσουμε σε αυτό το στάδιο, πριν να συζητήσουμε τι μας αρέσει και τι όχι, προτού να θέσουμε θέματα αισθητικής, προσωπικών αντοχών, και πριν να αναλύσουμε τις απόψεις μας για gay, lesbian, trans, bisexual, transgender κλπ. πρέπει να λύσουμε ένα άλλο θέμα: το θέμα του σεβασμού των δικαιωμάτων των ανθρώπων (και ως προς τη σεξουαλική επιλογή), γιατί (και) τα Gay Pride με τα βασικά δημοκρατικά δικαιώματα έχουν να κάνουν. Κυρίως με αυτά.
Αν πράγματι ζούσαμε σε μια κοινωνία όπου δεν υπήρχε ρατσισμός και δεν γινόταν bullying με αφορμή τον σεξουαλικό προσανατολισμό μας, τότε θα μπορούσαμε να εκφράσουμε όλες τις αντιρρήσεις μας, να ανοίξουμε μια μεγάλη και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση, να εξετάσουμε τα υπέρ και τα κατά τέτοιου είδους ακτιβιστικών διοργανώσεων –πείτε τις και σόου αν μόνο αυτό βλέπετε– να συμφωνήσουμε και να διαφωνήσουμε, να υπερθεματίσουμε ή να τις καταδικάσουμε για τους όποιους λόγους.
Τα δείγματα της εθνικής ομοφοβίας μας (προϊόντος συντηρητισμού και άγνοιας, κυρίως άγνοιας) πάμπολλα. Οσο περισσότερο ψάχνεις στο Internet, στον Τύπο και στη σχετική βιβλιογραφία τόσο περισσότερο το επιβεβαιώνεις
Όμως, στην Ελλάδα ζούμε. Οπου το 2014, ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Χαράλαμπος Αθανασίου δήλωνε: «Είμαστε μια χώρα η οποία σέβεται τις παραδόσεις, σέβεται την φύση του ανθρώπου και δεν είναι δυνατόν να επιτραπεί τουλάχιστον με αυτή την κυβέρνηση και με αυτή την υπουργία ο γάμος ζευγαριών του ίδιου φύλου». Και που όταν έναν χρόνο μετά ο γάμος αυτός επιτράπηκε δια του Συμφώνου Συμβίωσης, το ΚΚΕ, η πλειονότητα των ΑΝΕΛ και το ένα τρίτο των βουλευτών της ΝΔ καταψήφισαν, ενώ ο Πάνος Καμμένος, ο Αδωνις Γεωργιάδης, ο Αντώνης Σαμαράς, ο Κώστας Καραμανλής, ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης, η (αδιάθετη, είπαν) Φώφη Γεννηματά κ.ά. απουσίαζαν από την ψηφοφορία. (Από τη Χρυσή Αυγή δεν περιμέναμε, εννοείται, τίποτε).
Στην Ελλάδα ζούμε, όπου η πρόσφατη συνέντευξη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα σε ένα περιοδικό («Antivirus magazine») με γκέι προσανατολισμό (μια τολμηρή αλλά και έξυπνη επικοινωνιακά κίνηση) χαρακτηρίζεται ανατρεπτική, προκαλεί πολλές συζητήσεις και ειρωνικά σχόλια, εντυπωσιάζει, σχεδόν σοκάρει. Που ο Γεράσιμος Γιακουμάτος δηλώνει «έχω το χούι να μην είμαι ομοφυλόφιλος που είναι της μόδας τώρα, αλλά εγώ αυτή τη μόδα δεν την πάω, είμαι εκτός» και κατηγορεί την τηλεόραση πως προβάλει επίμονα ομοφυλοφιλικά πρότυπα με αποτέλεσμα ένα παιδί «να κολλάει, είναι κολλητική η αρρώστια». (Για να ανακαλέσει έπειτα από παρέμβαση του Κυριάκου Μητσοτάκη).
Που ο βουλευτής Κωνσταντίνος Κατσίκης αναρωτιέται: «Μπορεί ένας τρανσέξουαλ να είναι παιδαγωγός; Μπορεί ένας γκέι να είναι μπέιμπι-σιτερ; Παραμένοντας πιστοί στις χριστιανικές και κοινωνικές μας αντιλήψεις ως Έλληνες πατριώτες και χριστιανοί, θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας στη βάση των αξιών, των αρχών και των πιστεύω μας». Που ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ (ένας ανάμεσα στους πολλούς ιερωμένους που μοιράζονται τις ίδιες απόψεις) διακηρύσσει: «Η ομοφυλοφιλία είναι μια τραγωδία! Μια σεξουαλική τραγωδία! Δεν υπάρχει ομοφυλοφιλία, είναι τραγική συμπεριφορά». Που όταν μια γυναίκα ερωτάται μπροστά στην τηλεοπτική κάμερα αν προτιμά ο γιος της να γίνει ομοφυλόφιλος ή τζογαδόρος επιλέγει το τζογαδόρος, και όταν ένας άνδρας ερωτάται αν προτιμά να έχει κόρη λεσβία ή αλκοολική επιλέξει την αλκοολική! Που τα τελευταία χρόνια ακούστηκαν καταγγελίες για αυτοκτονίες ομοφυλόφιλων οι οποίοι δεν άντεξαν το bullying ή ακόμα και για τις δολοφονίες τους.
Τα δείγματα της εθνικής ομοφοβίας μας (προϊόντος συντηρητισμού και άγνοιας, κυρίως άγνοιας) πάμπολλα. Οσο περισσότερο ψάχνεις στο Internet, στον Τύπο και στη σχετική βιβλιογραφία τόσο περισσότερο το επιβεβαιώνεις. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον η διοργάνωση των Gay Pride με την κάθε χρόνο όλο και μεγαλύτερη συμμετοχή του κόσμου, ακόμα και με όλες τις ενστάσεις (γιατί έχουν διατυπωθεί και ενστάσεις σοβαρές για το ύφος, το ήθος και το αποτέλεσμα τέτοιων γιορτών) έρχεται κυρίως ως υπενθύμιση της Δημοκρατίας. Ερχεται, όπως διαβάζουμε και στην ιστοσελίδα του «Athens Pride» για «να μεγιστοποιήσει την ορατότητα των LGBT ατόμων στην ελληνική κοινωνία, και μ’ αυτό τον τρόπο παράλληλα να προωθήσει και εξελίξει τα δικαιώματα και τις διεκδικήσεις τους».
Αυτό που για πολλούς είναι ένα πολύχρωμο πανηγυράκι-ξεσάλωμα, στην πραγματικότητα αποτελεί μια ειρηνική πορεία με συγκεκριμένες διεκδικήσεις και με εκκωφαντικό κοινωνικό μήνυμα. Είναι μια συγκέντρωση για τη Δικαιοσύνη και την ισότητα. Οι δήμοι Αθηναίων και Θεσσαλονίκης συντάσσονται με τους ακτιβιστές της LGBT κοινότητας _ την αθηναϊκή παρέλαση στηρίζουν και οι διπλωμάτες από 29 χώρες. Οσο για το πώς εμείς θα σταθούμε απέναντι της, απέναντι στους ανθρώπους που έχουν το θάρρος να βγουν και να εκτεθούν σε ένα εχθρικό ακόμα περιβάλλον για να ακουστούν η φωνή και το δίκιο τους, αυτό είναι «θέμα παιδείας» («It’s education») όπως εύστοχα επισημαίνουν οι οργανωτές της Athens Pride με τη φετινή διαφημιστική αφίσα τους. Είναι θέμα αγωγής. Θέμα προσωπικής αξιοπρέπειας.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News