Η Ρωσία είναι έτοιμη να παράσχει τα στενογραφημένα πρακτικά των συνομιλιών που είχε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, εάν το θελήσει η αμερικανική κυβέρνηση. Τη δήλωση αυτή έκανε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν με αφορμή τις πληροφορίες αμερικανικών μέσων ενημέρωσης, σύμφωνα με τις οποίες ο Τραμπ αποκαλύψε στον Λαβρόφ διαβαθμισμένες πληροφορίες κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στην Ουάσιγκτον.

«Εάν η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών θεωρεί ότι είναι δυνατόν, είμαστε έτοιμοι να παράσχουμε την καταγραφή της συνομιλίας του Λαβρόφ με τον Τραμπ στη Γερουσία και στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, φυσικά στην περίπτωση που η αμερικανική κυβέρνηση επιθυμεί κάτι τέτοιο», είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος Πούτιν.

Ο Πούτιν κατά την διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Ιταλό πρωθυπουργό Πάολο Τζεντιλόνι, ισχυρίσθηκε ότι ο Λαβρόφ «δεν τον ενημέρωσε για καμιά από τις ανύπαρκτες διαβαθμισμένες πληροφορίες, ούτε τον ίδιο ούτε κανέναν άλλον». Παράλληλα, υποστήριξε ότι «στις ΗΠΑ εξελίσσεται κάποια πολιτική σχιζοφρένεια» και πρόσθεσε ότι όποιοι δημιουργούν αυτό το παραλήρημα είναι είτε βλάκες είτε επικίνδυνοι και βλάπτουν τις Ηνωμένες Πολιτείες δημιουργώντας εντάσεις στην εξωτερική πολιτική.

Πόσο εύκολο είναι να καθαιρεθεί ο Τραμπ;

Ο αγαπημένος πρόεδρος των απανταχού κωμικών και σατιρικών εκπομπών Ντόναλντ Τραμπ δεν σταματά να εκπλήσσει με την ικανότητά του να ξεπερνά τον εαυτό του. Λίγες  ώρες αφότου ο ίδιος έδωσε στους Ρώσους απόρρητες πληροφορίες για τον ISIS, οι New York Times αποκάλυπταν ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ ζήτησε τον Φεβρουάριο από τον τότε διευθυντή του FBI Τζέιμς Κόμεϊ -αυτόν που στη συνέχεια αποφάσισε να απολύσει- να σταματήσει την έρευνα για τις σχέσεις του τέως συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας και στενού του συνεργάτη Μάικλ Φλιν με τη Μόσχα. Ηδη στους διαδρόμους της Ουάσιγκτον η λέξη που έχει την τιμητική της -πρόωρα κατά ορισμένους-  είναι impeachment (η διαδικασία παραπομπής και καθαίρεσης).

Στελέχη των Δημοκρατικών και όχι μόνον ήδη έχουν ξεκινήσει προσπάθειες για να προωθήσουν τη διαδικασία παραπομπής αλλά πόσο εύκολο είναι να καθαιρέσεις έναν πρόεδρο των ΗΠΑ; Ο βρετανικός «Guardian» προσπάθησε να δώσει απάντηση στο ερώτημα.

Τα προηγούμενα και η διαδικασία

Κανένας πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει καθαιρεθεί ως σήμερα, επισημαίνει η εφημερίδα. Οι μοναδικοί που έχουν παραπεμφθεί ήταν ο Αντριου Τζόνσον το 1868 και ο Μπιλ Κλίντον (1998). Διαδικασία παραπομπής είχε ξεκινήσει και κατά του Ρίτσαρντ Νίξον αλλά ο ίδιος πρόλαβε να «κατέβει από το τρένο» προτού ολοκληρωθεί η διαδικασία.

Η παραπομπή δεν επιφέρει αυτομάτως την καθαίρεση. Σύμφωνα με το Σύνταγμα των ΗΠΑ η διαδικασία ξεκινά όταν η Βουλή των Αντιπροσώπων υπερψηφίσει κατά πλειοψηφία και εγκρίνει άρθρα παραπομπής που προηγουμένως έχουν περάσει από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής. Στη συνέχεια η αίτηση καθαίρεσης πηγαίνει στη Γερουσία και μόνον εφόσον λάβει τα δύο τρία των ψήφων υπάρχει καταδίκη του προέδρου ο οποίος πλέον απομακρύνεται από τη θέση του. Για την ιστορία και ο Τζόνσον και ο Κλίντον είχαν παραπεμφθεί από τη Βουλή αλλά απαλλάχθηκαν στη Γερουσία.

Οι κατηγορίες

Ενας εν ενεργεία πρόεδρος μπορεί να παραπεμφθεί για «προδοσία, δωροδοκία ή άλλα σοβαρότατα εγκλήματα» αναφέρει το αμερικανικό Σύνταγμα. Η ερμηνεία του σχετικού άρθρου είναι μία άλλη υπόθεση. Ο Τζόνσον (ο οποίος ανέλαβε πρόεδρος μετά τη δολοφονία του Αβραάμ Λίνκολν) είχε κατηγορηθεί ότι παραβίασε τον νόμο διότι απομάκρυνε από τη θέση του τον υπουργό Πολέμου, κάτι που σύμφωνα με τους νόμους της εποχής δεν είχε δικαίωμα να κάνει. Ο Κλίντον πάλι κατηγορήθηκε για παρακώλυση Δικαιοσύνης και ψευδορκία (είπε ψέματα στην ομοσπονδιακή επιτροπή για τη σχέση του με τη Μόνικα Λεβίνσκι).

Οι κατηγορίες που είχαν απαγγελθεί στον Νίξον ήταν, παρεμπόδιση της Δικαιοσύνης, κατάχρηση εξουσίας και απείθεια. Σε κάθε περίπτωση ο Τζέραλντ Φορντ, ο οποίος τον διαδέχτηκε, του απένειμε χάρη μόλις ένα μήνα μετά την παραίτηση. Σε σχέση με τον χρόνο που απαιτείται για να ολοκληρωθεί η διαδικασία υπάρχει ουσιαστικά μόνο το προηγούμενο του Κλίντον (δεδομένου ότι η περίπτωση του Τζόνσον είναι πολύ παλιά και πολλοί νόμοι έχουν αλλάξει) στην περίπτωση του οποίου η διαδικασία κράτησε τρεις μήνες.

Οι εναλλακτικές

Υπάρχει άλλος τρόπος για να απομακρυνθεί από το αξίωμά του ένας αμερικανός πρόεδρος; Θεωρητικά ναι. Σύμφωνα με το άρθρο 25 του αμερικανικού Συντάγματος ένας πρόεδρος μπορεί να παραιτηθεί αν ο ίδιος κρίνει ότι δεν είναι σε θέση να ασκήσει τα καθήκοντά του ή μπορεί να κινηθεί διαδικασία καθαίρεσής του για τον ίδιο λόγο. Στη δεύτερη περίπτωση αυτοί που αποφασίζουν είναι ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και τα 15 μέλη του υπουργικού Συμβουλίου. Αν ο αντιπρόεδρος και η πλειοψηφία των υπουργών αποφασίσουν ότι ο πρόεδρος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του αξιώματός του υποβάλουν την γραπτώς την ετυμηγορία τους στους προέδρους της Βουλής και της Γερουσίας και αυτομάτως ο αντιπρόεδρος αναλαμβάνει προεδρικά καθήκοντα.

Ο πρόεδρος έχει το δικαίωμα να αμφισβητήσει την απόφασή τους. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει τα δύο τρίτα του Κογκρέσου να ψηφίσουν κατά του προέδρου για να απομακρυνθεί οριστικά από τη θέση του. Με δεδομένο τον χαρακτήρα του Τραμπ μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι δεν πρόκειται να παραδοθεί αμαχητί αν ο Μάικλ Πενς και οι υπουργοί του αποφασίσουν να τον γκρεμίσουν.

Η κοινή γνώμη

Η παραπομπή δεν είναι απλώς μία νομική πράξη αλλά πρωτίστως μία πολιτική απόφαση. Αυτοί που ψηφίζουν υπέρ ή κατά του προέδρου είναι τα μέλη της Βουλής και της Γερουσίας που καθώς έχουν ανάγκη της λαϊκής ψήφου για να εκλεγούν είναι βέβαιο ότι θα λάβουν υπόψη τους τις διαθέσεις των ψηφοφόρων τους.

Στην περίπτωση του Νίξον και του Κλίντον οι διαδικασίες κινήθηκαν από ένα Κογκρέσο πολιτικά εχθρικό. Επί Νίξον την πλειοψηφία είχαν οι Δημοκρατικοί και επί Κλίντον οι Ρεπουμπλικανοί. Σήμερα όμως καθώς οι Ρεπουμπλικανοί έχουν την πλειοψηφία και των δύο σωμάτων του Κογκρέσου δεν πρόκειται να ρίξουν τον δικό τους πρόεδρο παρά μόνον αν κρίνουν ότι η βάση του κόμματος τον έχει εγκαταλείψει.

Οι κατηγορίες

Ποιες είναι οι κατηγορίες που θα μπορούσαν να απαγγελθούν στον νυν πρόεδρο; Σύμφωνα με κάποιους αντιπάλους του το γεγονός ότι ακόμα δεν έχει παραιτηθεί από όλες τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες συνιστά από μόνο του παραβίαση των συνταγματικών κανόνων. Η έρευνα για το Russiangate και τις σχέσεις του Τραμπ  και ανθρώπων του περιβάλλοντός του με τη Ρωσία θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατηγορίες περί απιστίας. Σε περίπτωση που κληθεί να καταθέσει ίσως υποπέσει στο αδίκημα της ψευδορκίας όπως ο Κλίντον. Για άλλους, κατά του αμερικανού προέδρου θα μπορούσαν να απαγγελθούν κατηγορίες για κατάχρηση εξουσίας και παρακώλυση Δικαιοσύνης.

Παραίτηση α λα Νίξον

Υπάρχει περίπτωση ο Τραμπ να παραιτηθεί όπως ο Νίξον, προτού η διαδικασία καταλήξει στην καθαίρεσή του; Στο υποθετικό αυτό σενάριο πρωταγωνιστής είναι ο αντιπρόεδρος Πενς. Αν ο Τραμπ θεωρήσει ότι ο νυν αντιπρόεδρος θα του δώσει χάρη και θα τον απαλλάξει από τις κατηγορίες, όπως ο Φορντ τον Νίξον, τότε ίσως – αν κρίνει ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά για αυτόν – να φύγει μόνος του.

Το εφιαλτικό σενάριο

Τι θα γίνει σε περίπτωση που ο Τραμπ αρνηθεί να δεχτεί τη διαδικασία ή να συμμορφωθεί με ενδεχόμενη απόφαση καθαίρεσής του. Εδώ μπαίνουμε σε σκοτεινούς δρόμους. Ο Τραμπ έχει αποδείξει εμπράκτως ως σήμερα ότι μπορεί άνετα να γράφει τους κανόνες στα παλαιότερα των υποδημάτων του. Αλλά όλα έχουν και τα όριά τους. Αν πάλι τα υπερβεί τότε θα μάθουμε ποιος ελέγχει τον… στρατό.

Υπερβολές και… ευχές

Το ερώτημα που θέτουν πολλοί, όχι κατ’ ανάγκην φίλοι του Τραμπ, είναι μήπως όλα αυτά είναι υπερβολές των Δημοκρατικών και των φιλελεύθερων που δεν μπόρεσαν να αποδεχτούν τη νίκη του αλλοπρόσαλλου κροίσου. Σε αυτό το ερώτημα η απάντηση δεν είναι εύκολη. Κατ’ αρχάς θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του το γεγονός ότι ο Τραμπ έχει καταγράψει ήδη αρνητικό ρεκόρ λαϊκής αποδοχής: είναι ο πρώτος πρόεδρος ο οποίος μετά από θητεία μόλις λίγων μηνών απολαμβάνει μόνο ένα 38% θετικών κρίσεων, περίπου 20 μονάδες λιγότερο από τον μέσον όρο όλων των προκατόχων του.

Η περιφρόνηση που επιδεικνύει απέναντι στους θεσμούς και στους νόμους είναι συχνά σοκαριστική: προεκλογικά αρνήθηκε να δημοσιοποιήσει τη φορολογική του δήλωση, ακόμα και σήμερα δεν έχει διακόψει, ως όφειλε, τους δεσμούς του με τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, ενώ καθώς οι έρευνες για τις σχέσεις του με τη Ρωσία συνεχίζονται ο ίδιος υποπίπτει από το ένα λάθος στο άλλο.

Αλλά όπως καταλήγει ο Guardian καλό είναι να σκέπτεται κανείς τι εύχεται. Γιατί αν ο Τραμπ απομακρυνθεί τελικά από την προεδρία, εκείνος που ακολουθεί είναι ο νυν αντιπρόεδρος Μάικ Πενς. Ενας ακραίος συντηρητικός, πολέμιος των αμβλώσεων, της LGBT κοινότητας, πεπεισμένος αρνητής -χειρότερος ίσως και από τον Τραμπ- της Κλιματικής Αλλαγής και του… Δαρβίνου. H απόφαση δεν θα είναι εύκολη ούτε και «αναίμακτη» για τους Αμερικανούς αλλά στερνή μου γνώση…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News