Η Τότεναμ είχε ζητήσει από τους οπαδούς της να παραμείνουν στις θέσεις τους. Αδύνατον. Με το σφύριγμα της λήξης του κυριακάτικου αγώνα κόντρα στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ο αγωνιστικός χώρος πλημμύρισε από ανθρώπους και συναισθήματα. Οι σεκιουριτάδες στάθηκαν ανήμποροι να αποκρούσουν το πλήθος, το οποίο όρμησε στο τερέν για ένα ενθύμιο από το ιστορικό γήπεδο -το «δεύτερο σπίτι του»- που σε λίγη ώρα θα έκλεινε τις πόρτες του για πάντα: μία χούφτα χορτάρι από τον χλοοτάπητα, ένα κομματάκι από τα δίχτυα, ένα σημαιάκι του κόρνερ, μια selfie, ένα προσκύνημα εκεί που πάτησαν οι «ήρωες» των Σαββάτων και των Κυριακών του. Παλιές δόξες του συλλόγου παρακολουθούσαν από την εξέδρα, με μάτια δακρυσμένα, τον συγκλονιστικό αποχαιρετισμό στο «Γουάιτ Χαρτ Λέιν» που το καλοκαίρι θα κατεδαφιστεί με ελεγχόμενη έκρηξη.

«The Finale». Ετσι ονομάστηκε αυτή η τελευταία παράσταση στο γήπεδο που επί 118 χρόνια στέκει στην «καρδιά» του Λονδίνου, έχοντας φιλοξενήσει αξέχαστες στιγμές, χαρές και λύπες, δόξες και μνήμες που κανένας δεν μπορεί να γκρεμίσει. Οι οπαδοί της Τότεναμ έζησαν, εκεί, 2.620 παιχνίδια, πανηγύρισαν 5.459 γκολ και 1.528 νίκες, έκλαψαν για 498 ήττες, γιόρτασαν ένα 13-2 κόντρα στην Κρου, το 1960, και πένθησαν για το 6-0 από τη μισητή Αρσεναλ, το 1935. Κάποιοι πρωτοπέρασαν τις θύρες του παιδιά, και τώρα είναι γέροι. Κάποιοι μύησαν στο ποδόσφαιρο τα παιδιά και τα εγγόνια τους, απ’ αυτές τις κερκίδες. Εχουν άπειρες ιστορίες να διηγηθούν από το «Lane» – και αυτό έκαναν όλη νύχτα, στα social media και στα forum των φίλων της Τότεναμ.

Από το 2018 θα ζήσουν μεγαλεία και ανέσεις που το αρχαίο τους γήπεδο δεν μπορούσε να τους προσφέρει, παρά τις αλλεπάλληλες ανακαινίσεις που -κατά καιρούς- του έγιναν. Θα τους περιμένει μια υπερσύγχρονη «αρένα», 61.559 θέσεων, που χτίζεται δίπλα στο «Γουάιτ Χαρτ Λέιν». Για την ακρίβεια, πάνω του, κατά το ήμισι. Εχει ήδη αρχίσει να παίρνει μορφή, και μοιάζει με διαστημόπλοιο. Ενα τεράστιο τζάμι θα επιτρέπει στους θεατές να βλέπουν τι γίνεται μέσα στη φυσούνα και στον προθάλαμο των αποδυτηρίων, ενώ η ακουστική του θα είναι ακόμα μία καινοτομία. Η κατασκευή, η οποία αντέγραψε το σχέδιο μιας αρένας για συναυλίες, θα αυξάνει τα ντεσιμπέλ των συνθημάτων της εξέδρας, και θα κάνει το γήπεδο να «κοχλάζει». Θα έπρεπε να χαίρονται, λοιπόν, που η ομάδα τους θα αποκτήσει ένα γήπεδο αξίας 400 εκατομμυρίων λιρών, όμως εκείνοι θρηνούν για το παλιό που χάνουν. Είναι οι δύο όψεις του επαγγελματικού αθλητισμού. Η «μπίζνα» και το συναίσθημα.

Για τη διοίκηση της Τότεναμ προέχει η οικονομική ώθηση των 118 εκατ. ευρώ ετησίως, που εκτιμάται πως θα προσφέρει στο κλαμπ αυτή η μετακίνηση. Τα έσοδα από τα εισιτήρια θα είναι πάνω από διπλάσια (το παλιό γήπεδο χωρούσε 36.230 ανθρώπους), ενώ από την εμπορική εκμετάλλευση, πολλαπλάσια – κυρίως από τον χορηγό που θα δώσει το όνομά του στην ολοκαίνουργη «αρένα». Βρετανικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι περίπου 400 μεγάλες επιχειρήσεις έχουν εκφράσει σχετικό ενδιαφέρον. Θα υπάρχουν, βεβαίως, και δευτερεύουσες χορηγικές συμφωνίες. Στο σύνολο, υπολογίζεται πως η λειτουργία του νέου γηπέδου θα αποφέρει τουλάχιστον 100 εκατ. λίρες ανά αγωνιστική περίοδο. Για τους οπαδούς, όμως, μεγαλύτερη σημασία έχουν οι συναισθηματικοί τους δεσμοί με τη θρυλική έδρα της ομάδας τους. Αυτοί τους έκαναν να κλάψουν.

Στον καιρό μας, το κέρδος νικά το συναίσθημα. Γι’ αυτό, τα ιστορικά γήπεδα της Ευρώπης παραχωρούν τη θέση τους -το ένα μετά το άλλο- σε νέες, υπερσύγχρονες κατασκευές. Στην καλύτερη περίπτωση, τα παλιά ανακαινίζονται εκ βάθρων. Πριν από λίγες ημέρες, το «Βιθέντε Καλντερόν» της Μαδρίτης φιλοξένησε τον τελευταίο του ευρωπαϊκό αγώνα. Η Εβερτον προχώρησε σε αγορά έκτασης στο Bramley Moore Dock, σχεδιάζοντας να εγκαταλείψει το «Γκούντισον Παρκ». Δύο από τα πιο διάσημα ποδοσφαιρικά στάδια του Κόσμου, το «Μπερναμπέου» και το «Καμπ Νου», θα ανακατασκευαστούν με τρόπο που θα τα κάνει αγνώριστα. Οπως συνέβη στις αρχές της δεκαετίας με το νέο «Μαρακανά», με τα 17 ασανσέρ, τα 60 εστιατόρια και μπαρ, τις 231 τουαλέτες και τις 110 σουίτες, που έχασε τη «μαγεία» του. Πολλοί από τους 8.500 εργάτες που το ξανάχτισαν, κράτησαν από ένα κομμάτι των παλιών κερκίδων για να το δείχνουν στα παιδιά και στα εγγόνια τους.

«Σκοτώνουν» τα γήπεδα όταν γεράσουν. Εάν, βεβαίως, βρεθούν τα απαραίτητα κεφάλαια για τα καινούργια. Αυτό θα συμβεί, αργά ή γρήγορα, και με το «Ανφιλντ», τη θρυλική έδρα της Λίβερπουλ που κατασκευάστηκε το 1884. Με το «Στάμφορντ Μπριτζ», που είναι ακόμα πιο παλιό (140 ετών). Με το «Παρκ ντε Πρενς», έδρα της Παρί Σεν Ζερμέν, που μετράει 125 χρόνια ζωής. Με το «Χόθορνς» της Γουέστ Μπρομ (όπου την περασμένη Παρασκευή στέφτηκε πρωταθλήτρια Αγγλίας η Τσέλσι), το οποίο χτίστηκε το 1900 και έχει περίπου την ίδια ηλικία με το «Γουάιτ Χαρτ Λέιν».

Κάποια γήπεδα πεθαίνουν από φυσικές αιτίες. Οπως αυτό της Αλτάι, στη Σμύρνη, η ιστορική έδρα του Πανιωνίου που εγκαινιάστηκε το 1912 με τους 14ους Πανιώνιους Αγώνες. Από το 2014 είχε κριθεί ακατάλληλο, καθώς σε κάποια σημεία είχε αρχίσει η κατάρρευση των κερκίδων του, με αποτέλεσμα να σφραγιστεί και να κατεδαφιστεί δύο χρόνια αργότερα. Κάποια άλλα, με… ευθανασία. Επειδή αρρώστησαν. Οπως το «Ντέλε Αλπι» («Στάδιο των Αλπεων»), που εγκαινιάστηκε από τη Γιουβέντους στις 31 Μαΐου 1990. Καθώς είχε πολλές κακοτεχνίες και κατασκευαστικά λάθη (π.χ. κακή θέα προς τον αγωνιστικό χώρο από κάποια σημεία του), μόλις 18 χρόνια αργότερα κατεδαφίστηκε, για να χτιστεί πάνω στα ερείπιά του το «Juventus Stadium».

Επειδή στο σύγχρονο ποδόσφαιρο τα πάντα είναι μάρκετινγκ, η Τότεναμ δεν άφησε αυτή την ευκαιρία για κάποια επιπλέον έσοδα να πάει χαμένη. Οι μπλούζες «I was there» (Ημουν εκεί), άλλες με στάμπα μια φωτογραφία του γηπέδου, αλλά και επετειακές εμφανίσεις της ομάδας που στο μπροστινό μέρος της φανέλας έγραφαν «Tottenham Vs Manchester United» και τη χθεσινή, ιστορική ημερομηνία (με αυτές αγωνίστηκαν οι ποδοσφαιριστές της Τότεναμ), πουλήθηκαν από την μπουτίκ του συλλόγου κατά εκατοντάδες. Επίσης, η Τότεναμ εγκαινίασε (σήμερα) μία νέα ψηφιακή εφαρμογή με το όνομα SPVRS. Διατίθεται στα ηλεκτρονικά καταστήματα των iOS και Android, και προσφέρει την ευκαιρία στους οπαδούς της να περιηγηθούν στο υπό κατασκευή γήπεδο, στον αγωνιστικό του χώρο, στις κερκίδες και στις σουίτες του, για να αποκτήσουν μια (εικονική) εμπειρία θέασης των αγώνων της αγαπημένης τους ομάδας.

Το «Γουάιτ Χαρτ Λέιν» εγκαινιάστηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1899, σε φιλικό παιχνίδι της Τότεναμ εναντίον της Νοτς Κάουντι. Το πρώτο επίσημο ματς, με αντίπαλο την ΚΠΡ (1-0), έγινε πέντε μέρες αργότερα και το παρακολούθησαν 5.000 θεατές. Επειτα από κάθε ανακαίνιση, η χωρητικότητά του αυξανόταν. Εκτός από τους εντός έδρας αγώνες των «σπιρουνιών» έχει φιλοξενήσει παιχνίδια της εθνικής ομάδας της Αγγλίας (όταν γινόταν η ανακατασκευή του «Γουέμπλεϊ») ποδοσφαιρικά ματς στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1948, αγώνες αμερικάνικου ποδοσφαίρου, αλλά και αγώνα πυγμαχίας (το 1991). Το ρεκόρ προσέλευσης καταγράφεται στο παιχνίδι Τότεναμ – Σάντερλαντ, το 1938-1939 για το Κύπελλο Αγγλίας, το οποίο παρακολούθησαν 75.038 θεατές.

Για να τιμήσει την ιστορική έδρα της Τότεναμ, η Premier League ανέβασε στον επίσημο λογαριασμό της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα βιντεάκι ενάμισι λεπτού. Από τα μάτια του θεατή περνούν εικόνες από τα πρώτα χρόνια του γηπέδου -την εποχή που ακόμα χτιζόταν- μέχρι τον εφετινό, τελευταίο χρόνο λειτουργίας του. Εμφανίζονται, φευγαλέα, μεγάλες μορφές του συλλόγου, όπως ο Τζίμι Γκριβς, ο Γιούργκεν Κλίνσμαν και ο Γκάρεθ Μπέιλ. Η Τότεναμ το αποχαιρέτησε, χθες, με νίκη (2-1 τη Γιουνάιτεντ). Στην τρέχουσα σεζόν δεν έχασε εκεί ούτε ένα ματς (για πρώτη φορά μετά το 1965-1966), όμως το τελευταίο γκολ στο «Γουάιτ Χαρτ Λέιν» έμελλε να το σκοράρει ένας αντίπαλος: ο Γουέιν Ρούνεϊ.

Ναι, τα γήπεδα πεθαίνουν κι αυτά, αφήνοντας πίσω τους ανθρώπους που θρηνούν για τον χαμό τους. Κάποια -ελάχιστα- δεν μένουν μόνο στη μνήμη εκείνων που επί δεκαετίες έζησαν αξέχαστες στιγμές μέσα σε αυτά. Ενα απ’ αυτά, τα «τυχερά», είναι το «Χάιμπουρι», η ιστορική έδρα της Αρσεναλ από το 1913 έως τον Μάιο του 2006, οπότε οι «Κανονιέρηδες» μετακόμισαν στο «Εμιρεϊτς». Τα περισσότερα κομμάτια του παλιού γηπέδου πουλήθηκαν, ωστόσο οι δυο μεγάλες εξέδρες διασώθηκαν, καθώς αποτελούν την πρόσοψη μιας σειράς 650 πολυτελών διαμερισμάτων που χτίστηκαν εκεί. Το «Highbury Square» -έτσι ονομάστηκε ο οικισμός- που εγκαινιάστηκε το 2009 από τον Αρσέν Βενγκέρ, έχει για κοινόχρηστο κήπο τον αγωνιστικό χώρο του παλιού γηπέδου.

Για τους ενοίκους – οπαδούς της Αρσεναλ, είναι σωστός παράδεισος. Το μοναδικό τους πρόβλημα είναι κάποιοι άλλοι οπαδοί, που δεν έχουν την τύχη να ζουν εκεί. Στο δρόμο προς το καινούργιο γήπεδο, που βρίσκεται μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά, μπαίνουν στον οικισμό σκαρφαλώνοντας τη μάντρα, φωνάζουν συνθήματα και φιλούν το γρασίδι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News