Ενας από τους νόμους της τηλεόρασης λέει πως όποια τηλεοπτική σειρά ακολουθεί τη λογική των ριάλιτι, βλέπε τι συμβαίνει με το «Survivor», έχει δεδομένη την επιτυχία στους πίνακες της τηλεθέασης.

Τα ριάλιτι και οι σειρές στην τηλεόραση ανά τον κόσμο ακολουθούν, αντίστοιχα, τους δικούς τους, αλάνθαστους κανόνες: βάζουμε ένταση, κουτσομπολιό, λογιών πάθη, ολίγη από σεξ και εγένετο επιτυχία. Κάτι τέτοιο, λοιπόν, είναι και το «Skam»; Οχι ακριβώς.

Το «Skam», για όλα όσα είναι και δεν είναι, έγινε πρώτο θέμα στον Guardian, στους New York Times, στο Fader, καθώς και σε σάιτς στην Ιρλανδία, την Ισπανία, την Αργεντινή, τη Βραζιλία, πολλά έθνη και πολλές φυλές (παρα)μιλούν για αυτό.

Τo «Skam» είναι μια διαδικτυακή νορβηγική σειρά που ασχολείται με τις ζωές έφηβων μαθητών ενός Λυκείου στο Οσλο. Φέρνει στο φως τις σχέσεις που αναπτύσσουν τους προβληματισμούς τους, το πώς οικοδομούν τις ταυτότητές τους, τι γουστάρουν και τι σιχαίνονται. Κάθε σεζόν -μέχρι τώρα υπάρχουν τέσσερις- εστιάζει σε έναν χαρακτήρα και η ιστορία εξελίσσεται μέσα από τη δική του οπτική.

Δεν υπάρχει, απλώς, ένα επεισόδιο ανά εβδομάδα, αλλά κερνά μια ανανέωση κάθε μέρα, με ένα ολιγόλεπτο βίντεο. Απλώς, κάθε Παρασκευή γίνεται η συρραφή όλων αυτών και προβάλλεται σε αδηφάγα μάτια ένα εβδομαδιαίο επεισόδιο. Θα έλεγε κάποιος ότι κάθε βιντεάκι θυμίζει μια άκρως επικίνδυνη, εθιστική και εξαρτησιογόνο ουσία που κάθε τηλεθεατής την περιμένει σαν πρεζάκι στη γωνία. Αυτή η εξάρτηση μεγεθύνεται υπό το πρίσμα των σόσιαλ μίντια, όπου κάθε δευτερόλεπτο δεν υπάρχει περίπτωση να μην ποσταριστεί κάτι που να περιέχει τη λέξη «Skam» – κάν’ τε το απλό τεστ στο twitter.

Και δεν είναι μόνο το συγκεκριμένο μέσο κοινωνικής δικτύωσης που προσφέρει πλάνα με τους αγαπημένους του ήρωες. Ο θεατής μπορεί να δει ανανεώσεις στο site της σειράς με screenshot από υποτιθέμενες συζητήσεις των χαρακτήρων της σειράς, μηνύματα που ανταλλάσσουν, αλλά και να παρακολουθήσει εξελίξεις στους λογαριασμούς instagram που έχουν οι χαρακτήρες της σειράς και ανανεώνονται μέσα στην εβδομάδα, σε πραγματικό χρόνο. Φωτογραφίες και βίντεο που ανεβαίνουν σε αυτούς τους λογαριασμούς αποτελούν τρέιλερ-προμηνύματα για την πορεία της σειράς.

Η σειρά ξεκίνησε σχεδόν δίχως καμιά διαφήμιση και σύντομα μεταλλάχθηκε σε φαινόμενο. Οι θαυμαστές της ξεκίνησαν τη δική τους καμπάνια για να κάνουν τα έντυπα να αφιερώσουν χώρο στη σειρά, έφηβοι έχαναν και χάνουν μαθήματα στο σχολείο περιμένοντας το επόμενο κλιπ της σειράς να κάνει την εμφάνισή του ή ξενυχτούσαν και ξενυχτούν για να δουν ξανά τα παλαιότερα επεισόδια.

Oπως γράψαμε, κάθε κύκλος του «Skam» έχει στο κέντρο του έναν βασικό ήρωα και τον ακολουθεί στη διάρκεια των δώδεκα επεισοδίων του, τα οποία μπορούν να έχουν διάρκεια από 20 έως 50 λεπτά. Σε κάθε ένα από αυτά δεν συμβαίνει απαραίτητα κάτι αληθινά ανατρεπτικό ή σοκαριστικό. Μερικές φορές αισθάνεσαι ότι απλά συμμετέχεις σε μια αδιάφορη μέρα κάποιων τυπικών εφήβων. Ομως, σε συνδυασμό με τους χαρακτήρες που πρωταγωνιστούν σε ένα επεισόδιο, αλλά και αυτά που καλούνται να αντιμετωπίσουν, είναι αυτό που ονομάζεται «ζωή». Η οποία για τους έφηβους, όπως και για όλους τους ανθρώπους, κάθε ηλικίας, μπορεί να είναι και σκληρή. Ή γλυκιά, με έρωτες και καρδιοχτύπια, τεστ στο σχολείο και κάποιες φορές υπό την επήρεια μέθης – παιδιά είναι, τι να τους πεις;

For all of you that are saying that skam quotes isn't that good pic.twitter.com/z9GHlkblz3

— ana (@evakmendes) April 12, 2017

Η σειρά, λοιπόν, περιγράφει κάτι που η πλειοψηφία των θεατών του το βιώνει τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, ενώ μια άλλη μεγάλη μερίδα του το έχει ήδη ζήσει. Οι έφηβοι στη Νορβηγία δεν έχουν καμία διαφορά από τους Ελληνες, για παράδειγμα, αφού οι αγωνίες, η ανία της εφηβικής ζωής, οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι βεβαιότητες, οι αμφιβολίες και τα θέλω είναι παγκοσμίως κοινά και δεν χρειάζονται διαβατήριο.

Το απίστευτο είναι ότι αυτή τη σειρά δεν την παρακολουθούν μόνο έφηβοι ανά τον κόσμο, αλλά και ενήλικες, οι οποίοι νοσταλγούν τις εποχές που εκείνοι ήταν πιτσιρικάδες, ταυτίζονται με χαρακτήρες και άλλους τους κατακρίνουν. Γενικότερα, οι θεατές του «Skam» δεν είναι μόνο η «συνδεδεμένη» γενιά των ημερών μας. Απίστευτο;

Οχι και τόσο. Αυτή η σειρά στοχεύει στην ανάδειξη διαφόρων ζητημάτων που δυνητικά μπορούν να απασχολήσουν τους νέους κάθε ηλικίας, σε αυτή τη φάση διαπραγμάτευσης του εαυτού τους. Για παράδειγμα, σε μία τηλεοπτική σεζόν, όπου το θέμα της σεξουαλικής ταυτότητας και του ομόφυλου έρωτα κυριαρχεί, έχουν ανακύψει και δυο άλλα θέματα: η θρησκεία και η ψυχική ασθένεια. Οπου, εννοείται, και πάλι όσοι παρακολουθούν αυτά τα επεισόδια τάσσονται υπέρ ή κατά κάποιων χαρακτήρων και συμπεριφορών και η μάχη και οι διαφωνίες δίνονται στα timeline των σόσιαλ μίντια.

H λέξη «Skam» σημαίνει «ντροπή» στα Ελληνικά. Μισή των παραγωγών της σειράς και η άλλη μισή των θεατών που κάθονται και χαζεύουν με μια σειρά ριάλιτι; Οχι. Πιθανώς αυτή η ντροπή προκύπτει από εκείνη που οι νέοι νιώθουν για πολλά πράγματα στις ζωές τους, για τα θέματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν, για εκείνα που δεν μπορούν να αποκαλύψουν, για όλα εκείνα που θεωρούν ότι πρέπει να μη συζητήσουν με κανέναν, παρά μόνο με τον εαυτό τους. Το «Skam», πάντως, βαθιά, δεν σχετίζεται με την ντροπή, αλλά με την αποδοχή ανθρώπων που μπορεί να είναι διαφορετικοί από τους υπόλοιπους γύρω τους, αλλά παραμένουν όντα σαν όλους μας.

I'M ALIVE #Skam #Evak pic.twitter.com/mjrkihV4bS

— venus ♀ (@dareasfolk) April 10, 2017

Υπό αυτή την έννοια, για αυτόν τον λόγο αυτή η σειρά έχει επιτυχία, αυτή είναι η εξήγηση που την παρακολουθούν και μεγαλύτεροι σε ηλικία, ενώ απολύτως συνειδητά ζουμάρει αποκλειστικά στους νέους. Το «Skam», με όλα αυτά τα μηνύματα που περνάει, απευθύνεται σε όλους εκείνους που θα ήθελαν να αλλάξουν προς το καλύτερο την κοινωνία που ήδη έχουμε. «Για μικρά και μεγάλα παιδιά», όπως κάποτε γραφόταν σε lifestyle περιοδικά. Το μήνυμα της νορβηγικής σειράς είναι κάτι παραπάνω από καθαρό και διάφανο σαν το Οσλοφιόρδ που βρίσκεται στον όρμο Σκάγκερακ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News