Ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας και της Κύπρου είναι μια εξαιρετική μελωδία με πολύ ωραίους στίχους. Πρόκειται για ένα απόσπασμα από τον «Υμνον εις την Ελευθερία» του Διονύσιου Σολωμού, μελοποιημένο από τον Κερκυραίο Νικόλαο Μάντζαρο πάνω σε λαϊκά μοτίβα, για τετράφωνη ανδρική χορωδία.

Ο ύμνος της Ευρώπης προέρχεται από την Ενάτη Συμφωνία που συνέθεσε ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν το 1823, όταν μελοποίησε τους στίχους του Φρίντριχ Σίλερ «Ωδή στη Χαρά», που είχαν εκδοθεί το 1785. Το ποίημα εκφράζει την ιδεαλιστική άποψη του Σίλερ για συναδέλφωση όλων των λαών, την οποία συμμεριζόταν ο Μπετόβεν.

Και οι δύο συνθέσεις, δημιουργούνται περίπου την ίδια περίοδο και αντιπροσωπεύουν ιδεώδη πολύ πιο πέρα από τις εθνικές ή τις συλλογικές απαιτήσεις για τις οποίες έγιναν διάσημες.
Υπάρχει όμως και στις δύο περιπτώσεις ένα κενό άγνοιας. Και στη σημειολογία τους και στην έμπνευση της δημιουργίας τους. Και ο Σολωμός και ο Σίλερ είναι δύο φανατικοί «Ελληνες».

Εκφραστές του Ευρωπαϊκού Ρομαντισμού της εποχής τους και ταγμένοι στον ελληνικό ιδεαλισμό, ως μήτρα αναγέννησης του ευρωπαϊκού πνεύματος. Αγαπούν την Ελλάδα όσο τίποτε άλλο και η διάνοιά τους είναι απολύτως ταγμένη στο πνεύμα της. Και οι δύο βέβαια, γράφουν τους περισσότερους στίχους τους σε άλλη γλώσσα και όχι στην ελληνική…

Τον μεν ελληνικό ύμνο τον ακούμε συχνά, ενώ τον ευρωπαϊκό τον ακούγαμε παλιά κάθε χρόνο στη Eurovision και αν… Γενικότερα, είναι θέμα χρήσης. Και για τους δύο, ο μέσος Eλληνας ξέρει ελάχιστα. Απλά ανταποκρίνεται συνειρμικά, συνδέοντας το ανάλογο ενδιαφέρον. Τις περισσότερες φορές, το αθλητικό ή μιλιταριστικό με τον ελληνικό και το μουσικό με τον ευρωπαϊκό.
Την πιο θερμή εκτέλεση του ευρωπαϊκού ύμνου την είδα σε ένα βίντεο από τη συγκέντρωση των διαδηλωτών υπέρ της Ευρώπης στο Μόναχο.

Ξέροντας καλά τι αισθάνεται ένας Ελληνας, όταν ακούει τον εθνικό ύμνο, προσπάθησα να σκεφτώ τι μπορεί να νιώθει ένας Ευρωπαίος με τον ευρωπαϊκό. Πήγε το μυαλό μου στον αμερικάνικο, όταν τραγουδιέται από τον Ισπανό, τον Ελληνα ή τον Ιρλανδό μετανάστη. Αν η δική μου γαλανόλευκη ταυτότητα γίνεται βουνό μπροστά σε κάθε απειλή, φαντάζομαι τι μπορεί να γίνει του Αμερικανού ή του Ευρωπαίου. Αν η δική μου η περηφάνια, η εθνική, είναι μεγαλειώδης, σκέψου τι θα σημαίνει για τον Αμερικανό, που φέρνει στον νου του το τεράστιο έθνος του και την δύναμή του…

Μήπως τελικά όλα είναι θέμα γνώσης; Μήπως αν ξέραμε λίγα περισσότερα πράγματα για τους «ύμνους» μας, βρίσκαμε και την κοινή μας θέση μέσα στον κόσμο; Ποιος ξέρει, μπορεί στο μέλλον, ένα σχολείο, μια Ιστορία, ένα βιβλίο ή ένα δίκτυο μας πείσει για κάτι μεγαλύτερο από αυτό που έχουμε τώρα. Για κάτι πιο αληθινό και πιο δυνατό για τα συναισθήματα, τις ιδέες, τα οράματα και την δύναμή μας μέσα στον κόσμο.

Φτάνει μόνο να γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τον Σίλερ και να καταλάβουμε ότι ήταν εξίσου σπουδαίος Ελληνας με τον Σολωμό. Ειδικά αν διαβάζαμε το περίφημο έργο του «Θεοί της Ελλάδας» (Die Götter Griechenlandes)…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News