Διαβάζοντας την περασμένη Πέμπτη μια ανακοίνωση στην οποία το Γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού διαψεύδει μια είδηση του πρακτορείου Reuters καθώς και μια εκτίμησή του ότι δεν πρέπει να αποκλείονται πρόωρες εκλογές, και σημειώνοντας το διδακτικό ύφος αυτής της ανακοίνωσης, σκέφτηκα ότι δεν είναι δυνατόν να συμβαίνει και αυτό: ένας κατ’ εξοχήν μηχανισμός προπαγάνδας και διάδοσης ψευδών ειδήσεων (ευτυχώς, έχω φυλάξει κάθε ένα δελτίο και non paper που έχει αποσταλεί από το Μαξίμου) να αποφαίνεται τάχα μου απαξιωτικά ότι «είμαστε στην εποχή των fake news» και που μάλιστα «αυτή τη φορά φέρουν και τη σφραγίδα του Reuters».

Η ανακοίνωση, που αξίζει προσοχής (και πάλι) για το ύφος, κυρίως το διδακτικό, την επιθετικότητα, και τα υπονοούμενά της, μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ.

Δεν θα σχολιάσω ένα προς ένα τα σημεία που θίγει η πρωθυπουργική απανταχούσα. Ούτε και θα προσπαθήσω να αποδείξω πως εάν υπάρχει στην Ελλάδα μία κραυγαλέα πηγή παραγωγής και διάδοσης ψεύτικων ειδήσεων, fake news, κατά τα νέα πρότυπα, αυτή βρίσκεται εκεί μέσα απ’ όπου διοικεί τη χώρα ο κ. Τσίπρας.

Αντ’ αυτών, θα παραθέσω ως έμμεση απάντηση του Reuters προς το Μέγαρο Μαξίμου, ένα υπηρεσιακό σημείωμα που απέστειλε προς όλους τους εργαζόμενους στο διεθνές πρακτορείο όταν ανέλαβε καθήκοντα στον Λευκό Οίκο ο Ντόναλντ Τραμπ, ο διευθυντής Στιβ Aντλερ. Με αυτό το σημείωμα απαντά και στον προβληματισμό των συντακτών του για το «πώς θα καλύπτουμε τώρα δημοσιογραφικά τα έργα και τις ημέρες αυτού του ανθρώπου;».

Το σημείωμά του είχε τίτλο «Με τον τρόπο του Reuters». Με αυτό απαντούσε στις πιο πάνω ανησυχίες, και πιθανόν να απαντούσε και στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας και σε όσους διαχειρίζονται τα επικοινωνιακά του. Το μετέφρασα και το παραθέτω ολόκληρο:

«Οι πρώτες 12 ημέρες της Προεδρία Τραμπ (ναι, μόλις τόσες!) ήταν αξέχαστες για όλους – μια πρόκληση ιδίως για εμάς στον τομέα των ειδήσεων. Δεν συμβαίνει κάθε μέρα ένας Πρόεδρος των ΗΠΑ να αποκαλεί τους δημοσιογράφους “από τα πλέον ανέντιμα ανθρώπινα όντα στον Πλανήτη”, και ο βασικός του σύμβουλος επί θεμάτων επικοινωνίας να ονομάζει τα μίντια “κόμμα της αντιπολίτευσης”. Δεν εκπλήττει κανέναν επομένως ότι την ατμόσφαιρα βαραίνουν ερωτήματα και θεωρίες ως προς το πώς θα πρέπει να καλύπτουμε δημοσιογραφικά την νέα κυβέρνηση.

Ποια είναι επομένως η απάντηση του Reuters; Να γίνει αντίπαλος της κυβέρνησης; Να την καλοπιάνει; Να μποϊκοτάρει τα μπρίφινγκ του εκπροσώπου της; Να χρησιμοποιήσουμε την πλατφόρμα μας ως πρακτορείου (δηλ, το site και ό,τι άλλο) για να κερδίσουμε υποστήριξη για τα μέσα ενημέρωσης; Όλα αυτά τα ενδεχόμενα έχουν ακουστεί, και μπορεί να είναι σωστά για μερικά μέσα ενημέρωσης. Δεν έχουν όμως κανένα νόημα για μας, για το Reuters. Εμείς ξέρουμε ήδη τι θα κάνουμε (με την περίπτωση Τραμπ), διότι το κάνουμε ήδη κάθε μέρα, και το κάνουμε σε κάθε μέρος του κόσμου.

Και, για να πω το προφανές, το Reuters είναι ένας ειδησεογραφικός οργανισμός που ασκεί ανεξάρτητη και δίκαιη δημοσιογραφία σε περισσότερες από 100 χώρες, συμπεριλαμβανομένων και πολλών όπου τα μίντια δεν είναι καλοδεχούμενα και υφίστανται συχνές επιθέσεις. Είμαι αενάως υπερήφανος για τη δουλειά που κάνουμε σε μέρη όπως η Τουρκία, οι Φιλιππίνες, η Αίγυπτος, το Ιράκ, η Υεμένη, η Ταϊλάνδη, η Κίνα, η Ζιμπάμπουε και η Ρωσία – χώρες στις οποίες μερικές φορές αντιμετωπίζουμε κάποιους συνδυασμούς λογοκρισίας, ποινικής δίωξης, άρνησης χορήγησης βίζας, ακόμα και απειλές για φυσική βία κατά των δημοσιογράφων μας. Εμείς, απαντούμε σε όλα αυτά με το να κάνουμε το καλύτερο δυνατό για την προστασία των ανταποκριτών μας, να επαναδεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσουμε να καταγράφουμε και να μεταδίδουμε τα γεγονότα δίκαια και έντιμα, να συγκεντρώνουμε επίμονα πληροφορίες που είναι δυσκολόβρετες, και να παραμένουμε αντικειμενικοί.

Πολύ σπάνια αναφερόμαστε στον εαυτό μας και στις δυσκολίες και σκοτούρες μας, αλλά πολύ συχνά γράφουμε για εκείνα τα θέματα που θα κάνουν τη διαφορά στις δουλειές και στις ζωές όσων μας διαβάζουν και μας παρακολουθούν.

Δεν ξέρουμε ακόμα πως και πόσο θα οξυνθούν οι επιθέσεις της κυβέρνησης Τραμπ με την διέλευση του χρόνου, ούτε και σε ποια έκταση αυτές οι επιθέσεις μπορεί να συνοδευτούν και με νομικούς περιορισμούς στην άσκηση της δουλειάς μας, που δεν είναι άλλη από το να συγκεντρώνουμε και να μεταδίδουμε ειδήσεις. Εκείνο που σίγουρα γνωρίζουμε όμως, είναι ότι θα πρέπει να ακολουθήσουμε τους ίδιους κανόνες που διέπουν την δουλειά μας οπουδήποτε. Δηλαδή:

1. Τι πρέπει να κάνετε;
– Να καλύπτουμε θέματα που επηρεάζουν τις ζωές των απλών ανθρώπων, και να τους παρέχουμε τα πραγματικά και ελεγμένα στοιχεία που θα χρειαστούν ώστε να παίρνουν καλύτερες αποφάσεις.
– Να αναζητούμε όλο και περισσότερες πηγές. Εάν μία πόρτα πληροφόρησης κλείσει, να ανοίγουμε άλλη.
– Να μην σκοτιζόμαστε για υλικό που σου προσφέρεται έτοιμο, και να νοιαζόμαστε λιγότερο για το εάν θα έχουμε ή όχι πρόσβαση σε επίσημη πληροφόρηση. Ποτέ δεν ήταν τόσο χρήσιμες τέτοιες πηγές, έτσι κι αλλιώς. Η κάλυψή μας στο Ιράν για παράδειγμα, ήταν και παραμένει εξαιρετική και ξεχωρίζει από άλλους. Εκεί, δεν έχουμε καμία επίσημη ενημέρωση. Έχουμε όμως τις δικές μας πηγές.
– Βγείτε έξω, πηγαίνετε επί τόπου σε μέρη και χώρες, και μάθετε όσο περισσότερα μπορείτε για το πώς ζουν εκεί οι άνθρωποι, τι πιστεύουν, τι τους πληγώνει και τι τους βοηθά. Πως τους φαίνεται η κυβέρνηση; Πως κρίνουν τις δράσεις της; Από τον κόσμο να παίρνουμε τις απαντήσεις. Να μην βγάζουμε δικά μας συμπεράσματα. Να μην απαντούμε εμείς στον εαυτό μας.
– Να έχετε πάντα μαζί σας το βιβλίο με τις Βασικές Αρχές του Ιδρύματος Thomson Reuters, και να θυμάστε ότι “η ακεραιότητα, ανεξαρτησία και ελευθερία από κάθε μεροληψία του Reuters, θα διαφυλάσσεται πλήρως σε κάθε περίσταση”.

2. Τι δεν πρέπει να κάνετε;
– Μην επιτρέψτε ποτέ σε κανέναν να σας εκφοβίσει, αλλά but:
– Ποτέ μην επιδιώκετε αχρείαστους καυγάδες, ή να κάνετε θέμα προς τα έξω μια ενδεχόμενη κακή συμπεριφορά προς εμάς. Μπορεί εμείς να ενδιαφερόμαστε και για τα του οίκου μας, αλλά το κοινό γενικά δεν ενδιαφέρεται, και μπορεί μην έπαιρνε και το μέρος μας ακόμα κι αν ενδιαφερόταν.
– Μην βγάζετε προς τα έξω, δηλαδή μην κοινοποιείτε δημόσια κάτι που μπορεί για σας να είναι μια κατανοητή, καθημερινή ενόχληση. Σε αμέτρητες άλλες χώρες, έχουμε τους δικούς μας νομικούς ή άλλους συμβούλους ούτως ώστε να μπορούμε ακριβώς να κάνουμε τη δουλειά μας χωρίς να μας υποψιάζεται κάποιος ότι λειτουργούμε βάσει προσωπικών κριτηρίων ή συμφερόντων. Θα χρειαστεί να κάνουμε το ίδιο και στις ΗΠΑ.
– Μη σας αποκαρδιώνει ένα σκοτεινό δημοσιογραφικό περιβάλλον. Δείτε το σαν μια ευκαιρία να εφαρμόσουμε τις δημοσιογραφικές τεχνικές που έχουμε μάθει σε πιο σκληρά μέρη του κόσμου, και να προχωράμε δια του παραδείγματός μας – κι επομένως να παρέχουμε τη πιο φρέσκια, πιο χρήσιμη και πιο διαφωτιστική ενημέρωση και διεισδυτική ματιά από όλους τους άλλους ειδησεογραφικούς οργανισμού, οπουδήποτε.

Αυτή είναι λοιπόν η αποστολή μας. Στις ΗΠΑ ή όπου αλλού. Κάνουμε τη διαφορά πιστεύω, διότι ασκούμε επαγγελματική δημοσιογραφία χωρίς φόβο και με αμεροληψία. Όταν διαπράττουμε λάθη, που διαπράττουμε, τα διορθώνουμε αμέσως και πλήρως. Όταν δεν ξέρουμε κάτι, το παραδεχόμαστε και το λέμε ανοικτά. Όταν φτάνουν στ’ αυτιά μας φήμες, τις εντοπίζουμε και τις αναφέρουμε μόνο όταν είμαστε βέβαιοι ότι είναι αληθινές. Εκτιμούμε την ταχύτητα στην ενημέρωση, όχι όμως την βιασύνη. Όταν κάτι χρειάζεται περισσότερη διασταύρωση, παίρνουμε τον χρόνο μας και το ελέγχουμε. Προσπαθούμε να αποφεύγουμε τις “μόνιμες αποκλειστικότητες”. Λειτουργούμε με ήρεμη ακεραιότητα, όχι μόνο επειδή αυτός είναι ένας από τους κανόνες μας, αλλά διότι – πάνω από 160 χρόνια τώρα – αυτό μας έχει βοηθήσει να κάνουμε την καλύτερη δουλειά και το περισσότερο καλό».

Αυτήν την απάντηση θα έδινε, λοιπόν, το Reuters, εάν λάμβανε γνώση των non-papers του Μαξίμου, και του επιθετικού/διδακτικού περιεχομένου τους. Oπως και στην περίπτωση του Τραμπ που όσον αφορά τον τρόπο που χειρίζεται τα μίντια και θέλει να τα χαλιναγωγήσει, έχει πολλές ομοιότητες με τους δικούς μας εδώ, θα έλεγε ότι υπάρχει λόγος που ενθαρρύνει τους δημοσιογράφους του να μην παίρνουν τοις μετρητοίς τις όποιες κυβερνητικές ανακοινώσεις, δελτία Τύπου κλπ. Διότι σπάνια περιέχουν κάτι άξιο να δημοσιευτεί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News