Ηταν ένας θρίαμβος για τον ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε. Και μια μη νίκη του ακροδεξιού Γκέερτ Βίλντερς που επιτρέπει στην Ευρώπη να πάρει μια ανάσα απέναντι στην πλημμυρίδα του λαϊκισμού. Οι εκλογές της Τετάρτης στην Ολλανδία –οι πρώτες ενός δύσκολου εκλογικού ευρωπαϊκού κύκλου που περιλαμβάνει τη Γαλλία και τη Γερμανία– έδωσαν κάθε δικαίωμα στον Ρούτε του Λαϊκού Κόμματος για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD) να πανηγυρίζει: 21,3% και 33 έδρες. Δεύτερος είναι ο Βίλντερς του οποίου το Κόμμα για την Ελευθερία (PVV) κερδίζει 20 έδρες με 13,1%. Δεν έφτασε καθόλου κοντά στην πρωτιά που ήλπιζε – μόλις πριν από έναν χρόνο οι δημοσκοπήσεις του έδιναν 25%– και κινδύνευσε να χάσει και τη δεύτερη θέση. Ορισε ωστόσο την ατζέντα αυτών των εκλογών και αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας απασχολήσει.

Ο 50χρονος Μαρκ Ρούτε -στην πανηγυρική ομιλία του, μετά την ανακοίνωση των exit polls- σχολίασε: «Φαίνεται πως για τρίτη φορά το VVD είναι το μεγαλύτερο κόμμα στην Ολλανδία. Το μήνυμα είναι ότι μένουμε στην πορεία μας, θα κρατήσουμε αυτή τη χώρα σταθερή και ασφαλή. Εχω πολλούς ευρωπαίους συναδέλφους μου με τους οποίους είμαστε σε επικοινωνία. Πρόκειται για μία βραδιά όπου η Ολλανδία, μετά το Brexit και τον Τραμπ, δήλωσε: “φτάνει με τη λάθος μορφή λαϊκισμού”».

Aπό την πλευρά του, ο Γκέερτ Βίλντερς είπε: «Χαίρομαι με την αύξηση των εδρών, ο Μαρκ Ρούτε δεν έχει ακόμη απαλλαγεί από εμένα».

Δεκαεννέα έδρες κερδίζουν η Χριστιανοδημοκρατική Εκκληση (CDA) και οι Δημοκράτες 66 (D66), ενώ οι Πράσινοι Αριστεροί (GL) λαμβάνουν 14 έδρες, όσες και το Σοσιαλιστικό Κόμμα (SP).

Είναι ένας θρίαμβος για τους Πράσινους που τετραπλασίασαν την εκλογική τους δύναμη μέσα σε πέντε χρόνια: από το 2,3% του 2012 σε σχεδόν από 10% εφέτος. Οι Πράσινοι του Τζέσε Κλάβερ αναδείχθηκαν πρώτη δύναμη στο Αμστερνταμ με 19,3% (από 5,4% το 2012). H νίκη τoυ GL στη μεγαλύτερη πόλη της Ολλανδίας περιγράφει και τη συντριβή των Εργατικών του Γερούν Ντάισελμπλουμ.

Το Κόμμα Εργασίας (PvdA) ο κεντροαριστερός πολιτικός σχηματισμός του προέδρου του Εurogroup υπέστη όντως μια συντριβή ιστορικών διαστάσεων. Οι Εργατικοί έχασαν σε όλη την ολλανδική επικράτεια 29 έδρες, πέφτοντας από τις 38 που είχαν εξασφαλίσει στις εκλογές του 2012 στις 9, τώρα! Τώρα το Κόμμα της Εργασίας υποβαθμίζεται σε μια παράταξη του επιπέδου του Κόμματος για τα Ζώα που πήρε πέντε έδρες. «Δείχνει άδικο» ήταν το μόνο που μπόρεσε να σχολιάσει ο Ντάισελμπλουμ βλέποντας τα exit polls.

Οι απώλειες του PvdA δεν έχουν προηγούμενο στην ολλανδική πολιτική, σύμφωνα με τα διεθνή ΜΜΕ. «Είναι τεράστια η ήττα για εμάς. Χρειαζόμαστε χρόνο για να επεξεργαστούμε αυτό το αποτέλεσμα», παραδέχθηκε η Σάρον Ντίκσμα, του Εργατικού Κόμματος. Από μια πρώτη ματιά στον εκλογικό χάρτη πάντως είναι εμφανές ότι οι Εργατικοί έχασαν τις ανατολικές περιοχές της Ολλανδίας -που αποτελούσαν προπύργιό τους- από τους Αριστερούς-Πράσινους του Τζέσε Κλάβερ. Στο Αμστερνταμ είχαν απώλειες 27,4% σε σύγκριση με το 2012!

Σε κάθε περίπτωση η μη νίκη του Βίλντερς, το γεγονός ότι παρά τις φωνές, τα προβλήματα ισλαμικής τρομοκρατίας και το κύμα του «αντισυστημισμού» (βλέπε Brexit, Τραμπ) δεν αύξησε τόσο τα ποσοστά του από το 2012, προσφέρει στην Ευρώπη ένα διάστημα ηρεμίας.

«Ο Γκέερτ Βίλντερς δεν μπορούσε να κερδίσει τις εκλογές στην Ολλανδία. Είμαι ανακουφισμένος. Ωστόσο, πρέπει να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για μια ανοικτή και ελεύθερη Ευρώπη!», έγραψε στο twitter o Μάρτιν Σουλτς, σχολιάζοντας τα exit polls.

Geert Wilders konnte die Wahl in NL nicht gewinnen. Ich bin erleichtert. Wir müssen aber weiter für ein offenes und freies Europa kämpfen!

— Martin Schulz (@MartinSchulz) March 15, 2017

Την ικανοποίησή της για την εκτίμηση των αποτελεσμάτων στις ολλανδικές εκλογές εξέφρασε η γερμανική κυβέρνηση, μέσω του υπουργείου Εξωτερικών. Πιο συγκεκριμένα, το γερμανικό ΥΠΕΞ ανάρτησε στο twitter δήλωση, με την οποία εκφράζει την πλήρη ικανοποίησή του για την ψήφο των Ολλανδών, οι οποίοι, όπως τόνισε, αρνήθηκαν τους ευρωπαίους λαϊκιστές. «Η μεγάλη πλειοψηφία των ολλανδών ψηφοφόρων απέρριψαν τους ευρωπαίους λαϊκιστές. Αυτά είναι καλά νέα. Σας χρειαζόμαστε για μία δυνατή Ευρώπη», ανέφερε χαρακτηριστικά το μήνυμα του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Το πρώτο σχόλιο της Αγκυρας για το αποτέλεσμα των ολλανδικών εκλογών ήρθε από τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που προειδοποίησε για «ιερούς πολέμους» στην Ευρώπη, σύμφωνα με την εφημερίδα Χουριέτ.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι όταν κάποιος κοιτά τα πολιτικά κόμματα της Ολλανδίας διαπιστώνει ότι η Ευρώπη έχει χάσει τον προσανατολισμό της, καθώς «δεν διακρίνεται καμία απολύτως διαφορά ανάμεσα στους σοσιαλδημοκράτες και τον Βίλντερς», όπως σημείωσε. «Εχει ξεκινήσει η κατάρρευση της Ευρώπης και πηγαίνετε προς την άβυσσο», πρόσθεσε.

Η Ανγκελα Μέρκελ ήταν η πρώτη που τηλεφώνησε στον Ρούτε για να τον συγχαρεί προσωπικά. «Ανυπομονώ για τη συνέχιση της καλής συνεργασίας, ως φίλοι, γείτονες και Ευρωπαίοι» είπε στον ολλανδό ομόλογό της, όπως ανακοίνωσε η καγκελαρία. Ακολούθησε ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ο οποίος συνεχάρη τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας, για την «καθαρή του νίκη κατά του εξτρεμισμού».

Ως ψήφο υπέρ της Ευρώπης και κατά των εξτρεμιστών, περιέγραψε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, μέσω του εκπροσώπου του Μαργαρίτη Σχοινά, τη διαφαινόμενη νίκη -βάσει του exit poll- του Λαϊκού Κόμματος για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD). Σύμφωνα με τον κ. Σχοινά, ο κ. Γιούνκερ συνεχάρη τον oλλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε, ηγέτη του VVD, «για την καθαρή του νίκη». Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν Μαρκ Ερό, συνεχάρη επίσης, μέσω twitter, την Ολλανδία και τους πολίτες της, καθώς, όπως είπε, «ανέκοψαν» με την ψήφο τους στις βουλευτικές εκλογές την άνοδο της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς.

Από την Ελλάδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης έσπευσε να συγχαρεί τον νικητή και να προβλέψει ότι το 2017 θα είναι η χρονιά που θα ηττηθεί ο λαϊκισμός στην Ευρώπη συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.

Congratulations @markrutte. 2017 will be the year were populism will be defeated in Europe, including Greece. #DutchElection

— Kyriakos Mitsotakis (@kmitsotakis) March 16, 2017

Πώς θα σχηματιστεί η κυβέρνηση

Ο σχηματισμός κυβέρνησης είναι ένα έργο μάλλον δύσκολο στο κατακερματισμένο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Χάρη στην απλή αναλογική, ένα κόμμα μπορεί να στείλει εκπρόσωπο στο Κοινοβούλιο ακόμα και με 0,67%. Και σε αυτές τις εκλογές έλαβαν μέρος 28 κόμματα. Οι υποψήφιοι για τις 150 θέσεις της Βουλής είναι 1.114. Και η κατάκτηση της βουλευτικής έδρας απαιτεί περί τους 63.000 σταυρούς. Διόλου εύκολο. Η χώρα έχει, πάντως, παράδοση σε συμμαχικές κυβερνήσεις: έχει πάνω από 100 χρόνια να εκλέξει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

H συμμετοχή ήταν πολύ μεγάλη, έφτασε στο 81%,  περισσότερες από επτά μονάδες πάνω από τα επίπεδα του 2012. Και είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι το κλείσιμο της κάλπης, στις 21.00 τοπική ώρα, σε κεντρικά εκλογικά τμήματα υπήρχαν ουρές από ψηφοφόρους που καθυστέρησαν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Οχι πως κάτι τέτοιο είναι δύσκολο στην Ολλανδία. Υπήρξαν εκλογικά τμήματα σε τροχόσπιτα, αλλά και εκλογικά τμήματα… drive in, δηλαδή ο ψηφοφόρος μπορούσε να ψηφίσει χωρίς να βγει από το αυτοκίνητο ή να κατέβει από το ποδήλατο… Σε γενικές γραμμές, οι Ολλανδοί πήγαν να ψηφίσουν τις απογευματινές ώρες, δηλαδή κατά την επιστροφή από την εργασία στο σπίτι. Είναι βέβαιο ότι το 20% των ψηφοφόρων αποφάσισε μόλις την τελευταία μέρα, ενώ το 3% πήρε την απόφαση πάνω από την κάλπη.

Η ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον καθώς εικάζεται ότι οι νέοι ψηφοφόροι και οι νεαρές ηλικίες απάντησαν θετικά στην πρόσκληση της λαϊκίστικης ρητορικής. Αν επαληθευτεί κάτι τέτοιο, τότε το μέλλον είναι, πράγματι, ζοφερό. Υπήρξαν 850.000 άνθρωποι που ψήφισαν για πρώτη φορά. Επίσης 77.500 Ολλανδοί του εξωτερικού ψήφισαν σε προξενικές αρχές της χώρας.

Πλήρης εικόνα των αποτελεσμάτων αποκλειόταν να υπάρχει πριν από το ξημέρωμα της Πέμπτης, καθώς ο μεγάλος αριθμός των κομμάτων δυσχέραινε την καταμέτρηση των ψήφων, ιδιαίτερα σε μικρές κοινότητες που δεν υπάρχουν και πολλά διαθέσιμα χέρια για τις θέσεις της εφορευτικής επιτροπής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News