Η Ελλάδα έχει ζητήσει (ξανά) από το Βρετανικό Μουσείο την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, έργο της πρώτης δημοκρατίας στον κόσμο πριν από 2.500 χρόνια, ως συμβολική πράξη κατά των αντιδημοκρατικών δυνάμεων που επιδιώκουν σήμερα «τη διάλυση της Ευρώπης», αναφέρει σε δημοσίευμά του ο βρετανικός Independent.
Η ελληνική κυβέρνηση, που αποφάσισε πέρσι να διακόψει τις νομικές ενέργειες κατά του Ηνωμένου Βασιλείου, ανανεώνει τώρα τις διπλωματικές της προσπάθειες, προσφέροντας ως αντάλλαγμα για την επιστροφή των Γλυπτών τον δανεισμό σε βρετανικά μουσεία μερικών από τα θαύματα της Αρχαίας Ελλάδας που φυλάσσονται σε ελληνικά μουσεία.
Δεν είναι λίγο. Ο δανεισμός αριστουργημάτων όπως το φημισμένο χρυσό Προσωπείο του Αγαμέμνονα και το χάλκινο άγαλμα του Δία ή Ποσειδώνα αναμένεται να προκαλέσει το ίδιο ενδιαφέρον όπως η πρώτη άφιξη στο Ηνωμένο Βασίλειο του Πήλινου Στρατού της Κίνας στη δεκαετία του 1980, γράφει η βρετανική εφημερίδα.
Τα γλυπτά που άρπαξε από την Ακρόπολη ο λόρδος Έλγιν όταν η Ελλάδα ήταν τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ των γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα , «του λαμπρότερου μνημείου της Αθηναϊκής Πολιτείας και ενός από τα καλύτερα έργα που δημιουργήθηκαν ποτέ» σημειώνει ο Ιndependent.
Επί Τουρκοκρατίας η Ακρόπολη έπεσε στα χέρια των Τούρκων και το 1687, κατά την εκστρατεία του Φραγκίσκου Μοροζίνι μια οβίδα ανατίναξε την πυριτιδαποθήκη που είχαν εγκαταστήσει οι Τούρκοι στο ναό. Το μεγαλύτερο μέρος του ναού προς την ανατολική πλευρά κατέρρευσε και, αργότερα, την πρώτη δεκαετία του 1800 απογυμνώθηκε συστηματικά από τον Λόρδο Έλγιν. Εξαιτίας του βρετανού διπλωμάτη μάλιστα τα Γλυπτά του Παρθενώνα που αφαιρέθηκαν ονομάστηκαν Ελγίνεια Μάρμαρα. Το 1816 τα Γλυπτά αγοράστηκαν από την αγγλική κυβέρνηση και έκτοτε βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Τη δεκαετία του 1980 η τότε υπουργός Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη ξεκίνησε μια παγκόσμια προσπάθεια για την επιστροφή τους στην Ελλάδα.
Πρόσφατα η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου δήλωσε ότι επιτρέποντας την αποκατάσταση αυτού του μνημείου που είναι το θεμέλιο των δυτικών αξιών θα σταλεί ένα μήνυμα σχετικά με τη δέσμευση της Ευρώπης στη δημοκρατία, σε μια εποχή που πολλοί πιστεύουν ότι η δημοκρατία απειλείται από την άνοδο του εθνικισμού.
«Η επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα θα είναι μια συμβολική πράξη που θα αναδείξει τον αγώνα ενάντια στις δυνάμεις που υπονομεύουν τις αξίες και τα θεμέλια της ευρωπαϊκής υπόθεσης εναντίον εκείνων που επιδιώκουν τη διάλυση της Ευρώπης», δήλωσε η κυρία Κονιόρδου. Και τόνισε ότι «το μνημείο του Παρθενώνα αποτελεί ένα σύμβολο του δυτικού πολιτισμού. Είναι το έμβλημα της δημοκρατίας, του διαλόγου και της ελευθερίας της σκέψης.»
Στην Ακρόπολη συνεχίζονται οι εργασίες αποκατάστασης του Παρθενώνα και το Μουσείο της Ακρόπολης έχει σχεδιαστεί ειδικά για να προβάλλει τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Προς το παρόν όμως μόνο τα μισά είναι τοποθετημένα εκεί. Θραύσματά τους βρίσκονται σε διάφορα μουσεία στην Ευρώπη. Η ομάδα του λόρδου Έλγιν απέσπασε βιαίως μέρη του γλυπτού διάκοσμου προκαλώντας ζημιές σε τμήματα που είχαν διασωθεί από προηγούμενες καταστροφές. Τα γλυπτά αριστουργήματα τεμαχίστηκαν με πριόνι και χωρίστηκαν και σήμερα κομμάτια τους βρίσκονται στο Μουσείο της Ακρόπολης, στο Βρετανικό Μουσείο και σε άλλα ευρωπαϊκά μουσεία.
Ο Λουίς Γκοντάρ, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος του Διεθνούς Συνδέσμου για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα (IARPS), δήλωσε στον Independent: «Είναι αδιανόητο ένα μνημείο που τεμαχίστηκε πριν από 200 χρόνια και το οποίο αντιπροσωπεύει τον αγώνα της πρώτης δημοκρατίας στον κόσμο για την επιβίωσή της, να είναι χωρισμένο σε δύο. Θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι ο Παρθενώνας είναι ένα μνημείο που αντιπροσωπεύει τη δημοκρατική Ευρώπη μας γι ‘αυτό και είναι ζωτικής σημασίας το μνημείο να επιστρέψει στην παλιά του αίγλη.»
Σε δήλωσή του ο IARPS αναφέρει ότι η ελληνική κυβέρνηση «αποφάσισε να ανανεώσει και να εντείνει τις προσπάθειές της για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Στο επίκεντρο των νέων προσπαθειών -και με το πνεύμα αληθινού συμβιβασμού- βρίσκεται η πρόταση να δανείζει η Ελλάδα για μεγάλα χρονικά διαστήματα σπάνιους αρχαιολογικούς θησαυρούς από ελληνικά μουσεία, σε αντάλλαγμα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο». Ο εκπρόσωπος του IARPS τόνισε επίσης ότι «η Ελλάδα και οι υποστηρικτές της δεν θα ησυχάσουμε μέχρι τη στιγμή που όλα τα γνωστά σωζόμενα γλυπτά στοιχεία από τον Παρθενώνα επανενωθούν στο Μουσείο της Ακρόπολης σε πλήρη θέα του μνημείου που κοσμούσαν.»
Τα Γλυπτά του Παρθενώνα απεικονίζουν σκηνές μεταξύ των οποίων και μια πομπή προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, μια σκηνή πάλης μεταξύ Κενταύρων και ανθρώπων και σκηνές με αρχαίους ελληνικούς θεούς. Ο Άντριου Γεωργίου, πρόεδρος της Βρετανικής Ένωσης για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, δήλωσε σχετικά ότι η επιστροφή των Γλυπτών στην Αθήνα θα μπορούσε να βοηθήσει την εικόνα του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρώπη μετά το δημοψήφισμα για το Brexit.
«Η Βρετανία δεν έχει τίποτα να χάσει πέρα από μια κακή φήμη –(που απέκτησε) επιμένοντας πάνω από 200 χρόνια να κρατάει τόσο σημαντικά έργα, τα οποία είχαν κλαπεί από τους Έλληνες σε μια εποχή που δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα για να το αποτρέψουν- και την ίδια στιγμή έχει πολλά να κερδίσει τη στιγμή που η φήμη της Βρετανίας έχει ανάγκη να ενισχυθεί στις χώρες με τις οποίες θέλει να κάνει συμφωνίες. Και η προσφορά των αρχαίων θησαυρών από την Ελλάδα θα υπερκαλύψει την φαινομενική απώλεια των Γλυπτών», είπε ο κύριος Γεωργίου.
Όπως συνήθως, όμως, η βρετανική κυβέρνηση απέρριψε τις εκκλήσεις για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Πολιτισμού, Μέσων Ενημέρωσης και Αθλητισμού δήλωσε: «Τα Γλυπτά του Παρθενώνα αποκτήθηκαν νομίμως, σύμφωνα με τη νομοθεσία της εποχής. Είναι υπό την επίβλεψη των διαχειριστών του Βρετανικού Μουσείου που είναι νομικά υπεύθυνοι για τη φροντίδα τους.»
Υ.Γ. Για ανακρίβειες στο δημοσίευμα της Independent έκανε λόγο το υπουργείο Πολιτισμού, με ανακοίνωση που εξέδωσε το απόγευμα της Δευτέρας, τονίζοντας ότι «έως τώρα, δεν έχει γίνει από τη σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ καμία σχετική επίσημη ή ανεπίσημη πρόταση για τη συγκεκριμένη διαδικασία», αλλά προσθέτοντας ότι «η ελληνική πλευρά εξετάζει το ενδεχόμενο συνεργασίας με το Βρετανικό Μουσείο, η οποία σήμερα δεν συντελείται»
Στην ανακοίνωση προστίθεται σχόλιο του κ. Γκοντάρ ο οποίος, αντίθετα με όσα ισχυρίζεται ο αρθρογράφος της Independent, υποστηρίζει ότι δεν έχει μιλήσει με κανέναν δημοσιογράφο:
«Ως πρόεδρος του IARPS (Διεθνούς Συνδέσμου για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα) δεν μίλησα με κανέναν δημοσιογράφο και δεν γνώριζα τίποτα για το σχετικό άρθρο. Επιπλέον η αναφορά σε συγκεκριμένα έργα είναι προϊόν καθαρής επινόησης από την πλευρά του δημοσιογράφου που υπογράφει το άρθρο ή κάποιου άλλου που μίλησε εξ ονόματός μου χωρίς να έχει καμία σχετική άδεια.
Αρθρα τέτοιου τύπου μπορούν να υπονομεύσουν σοβαρά την υπόθεση για την οποία αγωνιζόμαστε.
Πιστεύω ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, μια σοβαρή συζήτηση μεταξύ του Βρετανικού κράτους, του Βρετανικού Μουσείου και του Ελληνικού κράτους μπορεί να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα προς την κατεύθυνση της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα».
Ο κ. Γκοντάρ θα αποστείλει επιστολή του στη βρετανική εφημερίδα.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News