Ο Τζόελ Σάρτορ ήταν φωτογράφος του National Geographic  για 15 χρόνια όταν η σύζυγός του Κάθι διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού. Είχαν τρία μικρά παιδιά, οπότε πήρε άδεια ενός έτους  για να φροντίσει  την οικογένειά του και ειδικά τη γυναίκα του κατά τη διάρκεια της θεραπείας της.

Αυτό το διάλειμμα από τα ταξίδια του σε όλο τον κόσμο για φωτογραφίσεις, του έδωσε την ευκαιρία να χαμηλώσει τους ρυθμούς του και να εξετάσει τον αντίκτυπο του έργου του.

«Τα θέματα στα  περιοδικά πάνε κι έρχονται», λέει στο BBC, «αλλά εν τω μεταξύ δεν έβλεπα το δράμα των απειλούμενων ειδών να βελτιώνεται, αναρωτιόμουν  λοιπόν τι θα μπορούσα να κάνω».

Η απάντηση ήρθε, ενώ  φωτογράφιζε  έναν γυμνό τυφλοπόντικα  σε ένα ζωολογικό κήπο για παιδιά στη γενέτειρά του, το Λίνκολν της Νεμπράσκα.

Ο Σάρτορ  αποφάσισε να τοποθετήσει το μικρό θηλαστικό σε λευκό φόντο (βρήκε ένα ξύλο κοπής στην κουζίνα του ζωολογικού κήπου). Το αποτέλεσμα ήταν ένα επαγγελματικό πορτρέτο σε στιλ στούντιο.

«Σκέφτηκα ότι αν φωτογραφίζαμε τα ζώα σε ένα μέρος χωρίς περισπασμούς, όλα στο ίδιο μέγεθος και σε μαύρο ή άσπρο φόντο, όπου ένα ποντίκι είναι εξίσου μεγάλο και εντυπωσιακό με έναν ελέφαντα, τότε θα μπορούσαμε ίσως αιχμαλωτίσουμε το βλέμμα του κοινού στο δράμα των ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση», λέει.

Άρχισε λοιπόν να επισκέπτεται ζωολογικούς κήπους στην περιοχή του για να κάνει και άλλα πορτρέτα. Το προσωπικό συνεργάστηκε με τον φωτογράφο βοηθώντας τον να δημιουργεί ομάδες ζώων, προτείνοντας χώρους που θα μπορούσε να τους βάφει  μαύρους  ή άσπρους και αφήνοντας εκεί μέσα τροφή. Τα ζώα νόμιζαν ότι πήγαιναν εκεί για να φάνε φωτογραφίζονταν όμως κιόλας.

Καθώς το πρότζεκτ μεγάλωνε, τράβηξε την προσοχή του National Geographic, που ανέθεσε στον Σάρτορ να παράγει μια σειρά φωτογραφιών με αμφίβια και άλλα απειλούμενα είδη.

Ο φωτογράφος άρχισε να ταξιδεύει ανά τον κόσμο εξοπλισμένος με διαφορετικού μεγέθους σκηνές μέσα στις οποίες  φωτογράφιζε μικρότερα ζώα όπως πουλιά και σαύρες ενώ τα μεγαλύτερα τα τράβαγε στο ασφαλές  περιβάλλον των ζωολογικών κήπων.

«Τα περισσότερα από τα ζώα που φωτογραφίζω γεννιούνται και μεγαλώνουν σε αιχμαλωσία και οι άνθρωποι που τα φροντίζουν ξέρουν τις διαθέσεις τους πολύ καλά», λέει. «Κάπου- κάπου συμβαίνει να συναντήσω ένα ζώο που είναι πραγματικά νευρικό και επιθετικό, αλλά σε γενικές γραμμές όλα κυλούν πολύ ομαλά»

Μέχρι στιγμής έχει φωτογραφίσει  πάνω από 6.000 είδη σε 40 χώρες. Το πρότζεκτ ονομάζεται πλέον The National Geographic Photo Ark (Η Φωτογραφική Κιβωτός του Νάσιοναλ Τζεογκράφικ), και πορτρέτα του έχουν γίνει εξώφυλλα του περιοδικού National Geographic και έχουν προβληθεί σε κτίρια, όπως το κτίριο των Ηνωμένων Εθνών, το Εμπάιρ Στέιτ Μπίλντινγκ της Νέας Υόρκης και το Βατικανό, στη Ρώμη.

Μερικά από τα είδη που έχει φωτογραφίσει ο Σάρτορ βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, για παράδειγμα, ο αμερικανός φωτογράφος πρόλαβε να αποθανατίσει τον βάτραχο Toughie, τον τελευταίο εκπρόσωπο του είδους Ecnomiohyla rabborum, λίγο πριν πεθάνει .

Ο Toughie πρωτοανακαλύφθηκε  το 2005 στα δάση του Παναμά από περιβαλλοντολόγους  που προσπαθούν να σώσουν όσο το δυνατόν περισσότερα αμφίβια από μια θανατηφόρο μυκητίαση του δέρματος που απειλεί με ολοκληρωτική εξαφάνιση τους βατράχους.

Τον έφεραν για αναπαραγωγή στην Ατλάντα, στον Βοτανικό Κήπο της Τζόρτζια, αλλά κανένας από τους γυρίνους που γεννήθηκαν δεν επέζησε, πέθαναν και οι θηλυκές σύντροφοί του.

«Προσπαθώ να μιλάω γι’ αυτόν κάθε φορά που κάνω μια δημόσια παρουσίαση. Αντί να πάθω κατάθλιψη εξ αιτίας της εξαφάνισής του, προτιμώ να  χρησιμοποιώ την ιστορία του για να εμπνέω άλλους με την ελπίδα ότι θα ενδιαφερθούν», λέει.

Ο Σάρτορ πρόλαβε επίσης να φωτογραφίσει τη Ναμπίρε, έναν από τους  τελευταίους επιζώντες  βόρειους λευκούς ρινόκερους, σε ένα ζωολογικό κήπο της Τσεχίας. «Τραβήξαμε ένα πολύ ωραίο πορτρέτο της. Μετά τη φωτογράφιση πήγε για ύπνο, κοιμόταν πολύ στο τέλος της ζωής της», λέει. Η Ναμπίρε πέθανε περίπου μια εβδομάδα αργότερα.

Μετά το θάνατο της Ναμπίρε και το θάνατο ακόμη ενός βόρειου λευκού ρινόκερου που συνέβη λίγο αργότερα στο Σαν Ντιέγκο, υπάρχουν πλέον μόνο τρεις εκπρόσωποι του είδους που ζουν στην Κένυα προστατευόμενοι από ένοπλους  φρουρούς.

Είναι πολύ γέροι για να αναπαραχθούν, βρίσκεται όμως σε εξέλιξη μια προσπάθεια διατήρησης του είδους μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης. Το έμβρυο που θα δημιουργηθεί θα εμφυτευθεί στη μήτρα ενός παρόμοιου είδους ρινόκερου.

Ο Σάρτορ ελπίζει ότι θα τεκμηριώσει 12.000 είδη και ότι το έργο του θα γίνει πηγή πληροφοριών για τις μελλοντικές γενιές. Ελπίζει ακόμη ότι θα αποτρέψει άλλα είδη να έχουν τη μοίρα του Toughie και της Nabire.

«Τουλάχιστον το 75-80% των ειδών που έχω φωτογραφίσει θα μπορούσαν να σωθούν από την εξαφάνιση, αλλά οι άνθρωποι θα πρέπει πρώτα να ακούσουν  ότι υπάρχουν, να τα αγαπήσουν και να θέλουν να μάθουν πώς μπορούν να τα βοηθήσουν», λέει.

Ενώ είναι γνωστό ότι μεγάλα ζώα, όπως οι πολικές αρκούδες και οι τίγρεις, απειλούνται, ο Σάρτορ λέει ότι δεν υπάρχει αρκετή ευαισθητοποίηση για την τύχη μικρότερων ζώων, όπως τα τρωκτικά, τα βατράχια και οι νυχτερίδες.

«Ο στόχος του Photo Ark είναι να τιμήσουμε όλα τα πλάσματα, μικρά και μεγάλα και να πληροφορήσουμε τους ανθρώπους ότι και άλλα είδη όπως αυτά χάνονται», λέει και προσθέτει: «Είναι προς το συμφέρον της ανθρωπότητας να μην εξαφανιστεί η δημιουργία. Κρατώντας  πλάσματα γύρω μας,  έχουμε έναν υγιή πλανήτη»

Για περισσότερες φωτογραφίες και πληροφορίες κάντε κλικ στην ιστοσελίδα Photo Ark

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News