«Ζήτω η Ελλάς!» Με αυτές τις τρεις λέξεις -στα ελληνικά!- έκλεισε την ομιλία του ο Μπαράκ Ομπάμα το απόγευμα της Τετάρτης στο Κέντρο Πολιτισμού «Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος». Είχε κι άλλες ελληνικές λέξεις η ομιλία του 44ου προέδρου των ΗΠΑ, με την οποία ολοκλήρωσε την επίσκεψή του στην Αθήνα αφού λίγη ώρα αργότερα αναχώρησε με το Air Force One για την επίσκεψή του στο Βερολίνο.

Κατά το κλασικό μοτίβο που τόσο κολακεύει τα ακροατήρια σε κάθε γωνιά της Γης, ιδίως δε στη χώρα μας, ο ευπροσήγορος πλανητάρχης είπε «γεια σας», «καλησπέρα», «φιλοξενία», «φουστανέλα», «σπανακόπιτα», «φιλότιμο» και μνημόνευσε τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, που δοξάζει τη γαλανόλευκη -όσο και αν κάποτε δεν του δίναμε την ελληνική ιθαγένεια- στα μπασκετικά γήπεδα του ΝΒΑ. Αλλά αυτά είναι λίγο – πολύ κλισέ. Και αδικούν την πραγματικά συγκλονιστική περί Δημοκρατίας ομιλία του Μπαράκ Ομπάμα.

"The flame first lit here…was fanned by America’s founders who declared that 'We, the People' shall rule" —@POTUS https://t.co/unlbc5VHNu

— The White House (@WhiteHouse) November 16, 2016

Ηταν άλλωστε ένας λόγος που δεν περίμενε μόνο η Ελλάδα και η κυβέρνησή της, την περίμενε ολόκληρος ο κόσμος: ο Ομπάμα σε μια πρώτη δημόσια ομιλία μετά το οδυνηρό –αλλά και ιστορικό– εκλογικό αποτέλεσμα της 8ης Νοεμβρίου στις ΗΠΑ. Τι θα έλεγε; Ποια τα κεντρικά στοιχεία αυτής της πολιτικής παρακαταθήκης του προς την οικουμένη;

Ο ίδιος ο 440ς πρόεδρος των ΗΠΑ είχε δώσει, λένε, ιδιαίτερη βαρύτητα σε αυτόν τον λόγο, τον οποίο ήθελε να εκφωνήσει από την Πνύκα με φόντο την Ακρόπολη, αλλά τελικά το έκανε στο ασφαλές περιβάλλον του ΚΠΙΣΝ. Είχε γράψει, σβήσει και ξαναγράψει πολλές φορές την ομιλία, έλεγαν οι πληροφορίες. Δεν έχει δεχτεί βοήθεια από τους λογογράφους του, τόνιζαν κάποιοι. Και το απέδειξε από το βήμα του εμβληματικού αυτού κτιρίου στο Φάληρο.

Ο κόσμος περίμενε μια δήλωση του Ομπάμα για τον Ντόναλντ Τραμπ, τον αμφιλεγόμενο διάδοχό του στον Λευκό Οίκο. Και ο Ομπάμα δεν απέφυγε τη σύγκριση. «Δεν θα μπορούσα να έχω περισσότερες διαφορές από τον νέο πρόεδρο, τον Ντόναλντ Τραμπ. Αλλά η αμερικανική Δημοκρατία είναι πιο ισχυρή από τα πρόσωπα. Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε την ομαλότερη μετάβαση», είπε.

Οντως, η Δημοκρατία (πρέπει να) είναι ισχυρότερη από τον Τραμπ και κάθε Τραμπ. Και η ομιλία του Μπαράκ Ομπάμα ήταν ένας ύμνος και μια ανάλυση στο πολίτευμα.

Ξεκίνησε την ομιλία του δανειζόμενος στίχο του Οδυσσέα Ελύτη από το «Αξιον Εστί»: «Αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας». Με αυτόν τον τρόπο θέλησε να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του δυτικού κόσμου στην γενέτειρα των ιδεωδών της Δημοκρατίας.

«Αυτό είναι το τελευταίο μου ταξίδι ως πρόεδρος των ΗΠΑ και ήθελα να το κάνω στην Ελλάδα. Εμαθα για τη θρυλική φιλοξενία του ελληνικού λαού, ήθελα να δω την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα και να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για όλα εκείνα που έχει προσφέρει η Ελλάδα στον κόσμο», είπε ο Ομπάμα.

«Εχουμε χρέος στην Ελλάδα, για την αλήθεια, την πίστη. Εδώ πριν από 25 αιώνες, στους βράχους αυτής της πόλης δημιουργήθηκε μια νέα ιδέα, η Δημοκρατία και το κράτος. Ο Περικλής ενέπνευσε με το Σύνταγμα, είπε ότι τα δικαιώματα πρέπει να είναι γραμμένα… Καθ’ όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας η φλόγα άναψε εδώ στην Αθήνα και ποτέ δεν έσβησε» είπε, χαρακτηρίζοντας τη Δημοκρατία ως το «σοφότερο πολίτευμα».

«Ο πιο σημαντικός τίτλος στη Δημοκρατία δεν είναι του Πρωθυπουργού ή του Προέδρου, αλλά αυτός του πολίτη»

«Κάποιες χώρες ενώ υπάρχουν εκλογές δεν έχουν πραγματικά δημοκρατικό πολίτευμα. Εμείς ως χώρα πιστεύουμε στις ιδέες και τις αξίες που γεννήθηκαν εδώ πριν από αιώνες: ελευθερία έκφρασης, ελευθεροτυπία, ελευθερία στα θρησκευτικά “πιστεύω”, το κράτος δικαίου, ο διαχωρισμός εξουσιών» είπε για να συμπληρώσει:

«Η Δημοκρατία, όπως και όλοι οι θεσμοί είναι ατελείς, μπορεί να είναι αργοί. Και οι πολιτικοί είναι αντιδημοφιλείς στις δημοκρατίες, γιατί εξ ορισμού οι δημοκρατίες απαιτούν συμβιβασμούς. Σε μια πολυφυλετική κοινωνία, όπως οι ΗΠΑ, η δημοκρατία μπορεί να είναι μια περίεργη ιστορία. Ωστόσο είναι καλύτερη από οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική. Η ιστορία μας έχει δείξει ότι οι χώρες με δημοκρατικές κυβερνήσεις είναι πιο δίκαιες και πιο σταθερές. Η Δημοκρατία μας έδειξε ότι είμαστε πιο ισχυροί από τους τρομοκράτες. Εκείνοι προσπάθησαν να αλλάξουν την ζωή των ανθρώπων δια της βίας και να μας κάνουν να παρεκκλίνουμε από τις δικές μας αξίες. Η Δημοκρατία είναι ισχυρότερη» συνέχισε ο αμερικανός πρόεδρος.

«Η Δημοκρατία μας επιτρέπει να διορθώνουμε τα δικά μας λάθη. Κατά τη διάρκεια της ιστορίας μας είδαμε ότι όλοι είναι ίσοι απέναντι στο νόμο. Διευρύναμε τα ανθρώπινα δικαιώματα για τους Αφροαμερικανούς και τις γυναίκες και τους ομοφυλόφιλους και τα άτομα με αναπηρίες», τόνισε.

Σε άλλο δε σημείο της ομιλίας του υπογράμμισε: «Ο πιο σημαντικός τίτλος στη Δημοκρατία δεν είναι του Πρωθυπουργού ή του Προέδρου, αλλά αυτός του πολίτη».

«Οσο συνεχίζετε τις μεταρρυθμίσεις θα σας στηρίζουμε»

Αναφερόμενος στην σημερινή κατάσταση της Ελλάδας ο αμερικανός πρόεδρος τόνισε ότι έχουν γίνει μεταρρυθμίσεις για επιστροφή στην ανάκαμψη. «Οι Έλληνες έχουν κάνει μεγάλες θυσίες και από την πλευρά μου είμαι υπερήφανος για το έργο της δικής μου διοίκησης που βοήθησε τους Έλληνες. Ένα μέρος της επίσκεψής μου ήταν για να καταδείξει τα βήματα που έχουν γίνει στην Ελλάδα», είπε για να συμπληρώσει: «Συγχαίρω τον Αλέξη Τσίπρα για τις δύσκολες μεταρρυθίσεις που έγιναν. Οσο η Ελλάδα συνεχίζει τις μεταρρυθμίσεις, θα έχει τη στήριξη των ΗΠΑ» τόνισε και κάλεσε τους νέους να μείνουν στην Ελλάδα και να ευημερήσουν.

Για το Προσφυγικό

Αναφερόμενος στο Προσφυγικό, ο Μπαράκ Ομπάμα εξήρε για ακόμη μια φορά την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη που έδειξαν οι Ελληνες στους πρόσφυγες, τονίζοντας ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να αφεθεί μόνη της στη διαχείριση αυτού του προβλήματος. «Στις Δημοκρατίες δεν υπάρχουν αποκλεισμοί. Οι Δημοκρατίες βοηθούν τους πρόσφυγες. Και ποτέ άλλοτε στον κόσμο δεν έχουμε δει τέτοια συμπόνια προς τους πρόσφυγες, όπως στην Ελλάδα. Η γενναιοδωρία των Ελλήνων ενέπνευσε τον κόσμο. Η Ελλάδα δεν μπορεί να επωμιστεί μόνη της το Προσφυγικό. Η Δημοκρατία σας όμως ανοίγει την αγκαλιά της».

Για την Παγκοσμιοποίηση

Αναφερόμενος στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο, τόνισε ότι αυτό το μονοπάτι μπορεί και πρέπει να βελτιωθεί. «Οταν οι άνθρωποι σκέφτονται ότι ο ένας κερδίζει και ο άλλος χάνει, υψώνονται τείχη ανάμεσα στους ανθρώπους. Το είδαμε στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ, στο Brexit». Και συνέχισε: «Τώρα ζούμε σε μία παγκοσμιοποιημένη κοινωνία. Δεν μπορούμε να κοιτάζουμε προς τα πίσω. Πρέπει να κοιτάμε το μέλλον. Δεν μπορούμε να κινούμαστε σε συγκρούσεις ανάμεσα στις χώρες».

Αναφέρθηκε στο αίσθημα αδικίας που δημιουργείται όταν η παγκόσμια ελίτ ζει με άλλες κανόνες. «Ανταμείβουμε τους καινοτόμους, αυτούς που προσφέρουν κάτι στην ανθρωπότητα. Αλλά όταν ένας CEO (διευθύνων σύμβουλος) παίρνει σε μία μέρα όσα παίρνει ένας εργάτης σε έναν χρόνο, τότε ο τελευταίος δυσκολεύεται να δεχθεί αυτήν την πραγματικότητα, τον βλέπει ως εχθρό του», τόνισε. «Αυτή η ανισότητα είναι από τις μεγαλύτερες προκλήσεις», είπε. 

«Κάποτε γίνονταν ανεκτές, όχι όμως σήμερα που οι άνθρωποι μπορούν να έχουν μια αίσθηση του πως ζουν οι άνθρωποι σε άλλα μέρη του πλανήτη. Όλοι έχουν ένα κινητό και μπορούν να δουν τι συμβαίνει στον κόσμο», σημείωσε ο κ. Ομπάμα.

«Πολλές φορές άνθρωποι είναι πιο κυνικοί γιατί πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις δεν νοιάζονται γι’ αυτούς. Οι αλλαγές θα αρχίσουν με την φωνή των νέων. Πιστεύω ότι ο κόσμος μας διέρχεται μια περίοδο αλλαγής. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον. Τα δικαιώματα του πολίτη στις ΗΠΑ δεν ακολούθησαν μια ευθεία γραμμή. Η πρόοδος δεν είναι κάτι που το εγγυάται κανείς. Κερδίζεται από κάθε γενιά», τόνισε σε πιο αισιόδοξο πνεύμα.

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News