Ποιος φταίει; Οι αριστεροί του Δημοκρατικού Κόμματος. Οι δημοσιογράφοι και η «προπαγανδιστική» ενημέρωσή τους. Τι θα συμβεί; Η χώρα και όλος ο κόσμος θα έρθουν αντιμέτωποι με μία νέα οικονομική ύφεση. Οι ΗΠΑ θα απομονωθούν. Η λειτουργία του ΝΑΤΟ θα αμφισβητηθεί. Ενας άνθρωπος χωρίς έλεγχο στις παρορμήσεις του θα είναι ανεξέλεγκτος. Το γραφείο του Τόμας Α. Τζέφερσον θα είναι η παιδική χαρά του. Οι κορυφαίοι αρθρογράφοι σχολιάζουν έντρομοι τις εξελίξεις στις ΗΠΑ και προβλέπουν τι θα συμβεί στο μέλλον λίγες ώρες αφότου ο κόσμος μας έμαθε ότι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ είναι ο Ντόναλντ Τραμπ. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι εφημερίδες με τα πρωτοσέλιδά τους.

---

Αίσθηση έκανε η γαλλική Liberation που εμφάνισε τον Τραμπ ως έναν ψυχοπαθή αμερικανό, παραπέμποντας στην ταινία «American Psycho» (2000) με τον Κρίστιαν Μπέιλ. Τους Σίμπσονς θυμήθηκε η Sun ενώ η Mirror «έπαιξε» με το Αγαλμα της Ελευθερίας που διερωτάται «τι κάναμε;». Πιο τρομακτικό το εξώφυλλο του New Statesman…

---

 Πολ Κρούγκμαν: «Εχουμε μπροστά μας παγκόσμια οικονομική ύφεση»

Φαίνεται ότι ήδη η αγορά θορυβείται. Για να είμαι ειλικρινής, δυσκολεύομαι να νοιαστώ, παρότι αυτή είναι η ειδικότητά μου -ο κορυφαίος αρθρογράφος των New York Times ειδικεύεται στα οικονομικά. Είναι το τελευταίο πράγμα για το οποίο φοβάμαι αυτή τη στιγμή. Αλλά αν έπρεπε να απαντήσω πότε θα ανακάμψουν οι αγορές; Ποτέ.

Ενας αλαζόνας, ανεύθυνος άνθρωπος που δέχεται συμβουλές από τα λάθος άτομα σε θέση ευθύνης είναι πολύ κακά νέα. Πόσω μάλλον για μία χώρα που είναι ακόμη σε εύθραυστη κατάσταση, όχι πολύ μακριά από την κρίση του 2008.

Ολα βαίνουν καλώς στις ΗΠΑ μέχρι σήμερα. Αλλά το ότι ανοίγουν θέσεις εργασίας και συρρικνώνεται η ανεργία οφείλεται στα χαμηλά επιτόκια. Τι θα συμβεί αν για κάποιον λόγο η οικονομία χρειαστεί ένα σπρώξιμο; Η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ δεν έχει περιθώρια για περαιτέρω μειώσεις στα επιτόκια.

Και τώρα έρχεται ένα καθεστώς που αγνοεί την οικονομική πολιτική και είναι εχθρικό προς οποιαδήποτε απόπειρα να λειτουργήσει η οικονομία. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η FED θα χάσει την ανεξαερτησία της και θα δεχθεί μπούλιγνκ από άσχετους. Και αυτό σημαίνει ότι έχουμε μπροστά μας παγκόσμια ύφεση, χωρίς να διαφαίνεται το τέρμα της. 

*«The Economic Fallout», New York Times

Τζόναθαν Φρίντλαντ: «Το γραφείο του Τόμας Τζέφερσον είναι τώρα η παιδική χαρά του Ντόναλντ Τραμπ»

Ενώ οι ΗΠΑ προβάλλονταν ως μία ελπίδα για όλο τον κόσμο, ξαφνικά οι ΗΠΑ είναι πηγή τρόμου. Δεν έδωσαν την εξουσία για πρώτη φορά σε μία γυναίκα, αλλά σε έναν άνδρα μισογύνη, ρατσιστή και μισαλλόδοξο. Το κόμμα του θα έχει έλεγχο και στο Κογκρέσο και στη Γερουσία. Ενας άνθρωπος χωρίς έλεγχο στις παρορμήσεις του θα είναι ανεξέλεγκτος, η δύναμη της εξουσίας θα υπηρετεί και το «εγώ» του και το «αυτό».

Αρκεί να θυμηθείτε τις υποσχέσεις του. Την απέλαση 11 εκατ. «παράτυπων» κατοίκων των ΗΠΑ, τον τοίχο που θα απομονώνει το Μεξικό, την απαγόρευση εισόδου στους μουσουλμάνους, την «τιμωρία» σε γυναίκες που κάνουν έκτρωση, τη φυλάκιση της Χίλαρι Κλίντον.

Σκεφτείτε την τρομάρα που πήραν οι κάτοικοι της Ρίγας του Ταλίν ή της Βίλνιους όταν ξύπνησαν σε έναν κόσμο όπου αναδεικνύεται πλανητάρχης ένας άνθρωπος ο οποίος δεν καταλαβαίνει το νόημα του ΝΑΤΟ ούτε γιατί πρέπει μία επίθεση σε ένα μέλος να αφορά κάθε μέλος της συμμαχίας. Τι άλλο χρειάζεται να ακούσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν για να πιάσει το μήνυμα και να εισβάλει αν θελήσει σε κάποια βαλτική χώρα;

Αναλυτές προέβλεπαν ότι θα γινόταν πιο μετριοπαθής. Δεν έγινε ποτέ. Ακολούθησε το ένστικτό του και τώρα, μόλις διαβεβαιώθηκε ότι το ένστικτό του είχε δίκιο. Το γραφείο του Τόμας Τζέφερσον είναι η παιδική χαρά του. Ο άνθρωπος που έχει ρωτήσει πολλές φορές γιατί δεν έχει κάνει χρήση η χώρα του των πυρηνικών όπλων που έχει, και ότι «αγαπά τον πόλεμο» θα έχει το κουμπί στη διάθεσή του.

*«The US has elected its most dangerous leader. We all have plenty to fear», Guardian

Ντέιβιντ Ρέμνικ: «Δεν είναι φασισμός αλλά είναι η αρχή του»

Η εκλογή του Τραμπ στέλνει κύματα τρόμου απευθείας στις ψυχές των «Αλλων», των αδύναμων, των ανθρώπων που έχει προσβάλει, των αφρο-αμερικανών, των ισπανόφωνων, των γυναικών, των εβραίων, των μουσουλμάνων. Ο μόνος ελπιδοφόρος –υπερβολικός- τρόπος να διαβάσεις τις εξελίξεις είναι ότι αυτή η ψηφοφορία και τα χρόνια που θα ακολουθήσουν θα είναι μία δοκιμασία για τη δύναμη και την ευθραυστότητα των αμερικανικών θεσμών.

Εφεξής οι αναλυτές θα προσπαθήσουν να κατευνάσουν τα πνεύματα, να υποβαθμίσουν τη μοχθηρία του εθνικισμού που εκφράστηκε με την ψήφο των πολιτών, να καθησυχάσουν τους αναγνώστες κάνοντας επίκληση στην εγγενή σοφία και την αξιοπρέπεια των Αμερικανών. Αλλά, όπως είχε σχολιάσει ο ατρόμητος Τζορτζ Οργουελ, «η κοινή γνώμη είναι εγγενώς σοφή όσο οι άνθρωποι είναι εγγενώς ευγενικοί». Και το θέμα είναι ότι η όποια ελευθερία βιώνουμε, η εφαρμογή των νόμων, η ελευθερία έκφρασης, όλα εξαρτώνται από την κοινή γνώμη και τη διάθεση της κοινής γνώμης. 

Αυτή η κοινή γνώμη είδε έναν άνθρωπο πρόθυμο να ακούσει την αγωνία τους και την οργή τους και την πεποίθησή τους ότι ένας ολόκληρος κόσμος συνωμοτούσε εναντίον τους.

Και από δω και μπρος, οι προοδευτικοί θα κατηγορηθούν ότι είναι σνομπ, εκτός επαφής με αυτούς που υποφέρουν. Λες και δεν υπάρχουν ψηφοφόροι του Δημοκρατικού Κόμματος που βιώνουν τη φτώχεια και την ατυχία στο πετσί τους. Δεν υπάρχει λόγος να πιστέψουμε αυτή τη φλυαρία. Ο Τραμπ δεν εξελέγη για την αξιοπρέπεια, την αμεροληψία, τη μετριοπάθεια, τον συμβιβασμό, τη νομιμότητα. Εξελέγη με όρους πίκρας και κακίας.

Ο φασισμός δεν είναι το μέλλον μας  -δεν μπορεί να είναι, δεν θα το επιτρέψουμε- αλλά αυτή είναι σίγουρα μία αρχή για την επέλαση του φασισμού.

*«An american tragedy», New Yorker

Τόμας Φρανκ: Το λάθος του Δημοκρατικού Κόμματος

Πώς φτάσαμε εδώ; Χίλαρι Κλίντον. Ναι, έχει εντυπωσιακό βιογραφικό, ναι εργάστηκε σκληρά αλλά ήταν η λάθος υποψηφιότητα για αυτό το εξαγριωμένο λαϊκίστικό κίνημα. Ηταν ένας insider όταν η χώρα χρειαζόταν έναν αουτσάιντερ. Τα ηγετικά στελέχη του κόμματος ήξεραν πόσο κοντά ήταν η Χίλαρι σε τράπεζες, την «αγάπη» της προς τον πόλεμο και το μεγάλο της ελάττωμα για τις εμπορικές συμφωνίες.

Ηταν υποψήφια επειδή ήταν σειρά της και επειδή μία νίκη Κλίντον θα υπηρετούσε τα συμφέροντα κάθε Δημοκρατικού της Ουάσιγκτον. Το αν τελικά θα νικούσε ή όχι μπήκε σε δεύτερη μοίρα. Κι όμως, αν αυτή ήταν η προτεραιότητα του κόμματος, υπήρχαν πολλοί υποψήφιοι με καλύτερες προοπτικές, όπως ο Τζο Μπάιντεν ή ο Μπέρνι Σάντερς. Καθένας τους θα μπορούσε να έχει νικήσει τον Τραμπ αλλά κανένας τους δεν θα υπηρετούσε τα συμφέροντα του κόμματος.

Αν ο Τραμπ είναι φασίστας, όπως έλεγαν πολλοί αριστεροί (liberals), οι Δημοκράτες έπρεπε να βάλουν τον πιο δυναμικό παίκτη τους για να τον σταματήσει. Το ότι επέλεξαν την Κλίντον επειδή ήταν η σειρά της δείχνει είτε ότι οι Δημοκράτες δεν εννοούσαν αυτό που έλεγαν για την επικινδυνότητα του Τραμπ είτε ότι τα συμφέροντά τους μπαίνουν πάνω από το συμφέρον της χώρας. Ή και τα δύο.

Μία τόσο μη δημοφιλής προσωπικότητα έλαβε απίστευτη στήριξη στα μέσα. Αυτό τελικά την πλήγωσε. Κάθε μέρα, δυο τρεις φορές τη μέρα, οι δημοσιογράφοι επαναλάμβαναν τα ίδια επιχειρήματα υπέρ της χωρίς να αφήνουν χώρο σε αντίθετες απόψεις. Ανοιγες μία εφημερίδα και αισθανόσουν ότι άνοιγες έναν προπαγανδιστικό σταθμό την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.

*«Donald Trump is moving to the White House, and liberals put him there», Guardian

Σίντι Κάουφμαν: «Ποια είναι η εξωτερική πολιτική του Τραμπ;»

Οταν ο Ντόναλντ Τραμπ δεσμεύεται να «κάνει την Αμερική ξανά μεγάλη», απευθύνεται περισσότερο στο εσωτερικό παρά στο εξωτερικό. Επιθυμεί τη χώρα του μεγάλη και απομονωμένη.

Βέβαια, δεν ξέρουμε πολλά το πρόγραμμα του Τραμπ σχετικά με την εξωτερική πολιτική, γιατί δεν γνωρίζουμε πολλά για τους συμβούλους του. Υπάρχουν μόνο νύξεις. Στάθηκε υπέρ του Brexit και κατά του ΝΑΤΟ, στην υφιστάμενη μορφή του. Δήλωσε ότι «οι χώρες της ένωσης πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη τους και να πληρώσουν το μερίδιό τους για την άμυνα, αντί να κρύβονται πίσω από τις ΗΠΑ».

Εχει δείξει ότι εναντιώνεται στον παρεμβατισμό που άρχισε επί Τζορτζ Ο. Μπους. Αλλά έχει υποστηρίξει την αύξηση των αμυντικών δαπανών και έχει τονίσει ότι προτεραιότητα θα δοθεί στα συμφέροντα –με ό, τι κι αν σημαίνει αυτό.

«Ακουγόμαστε στις χώρες που θέλουμε να ακουστούμε», είπε ο ίδιος. Σε ποιον θέλει να ακουστεί; Στον Βλαντίμιρ Πούτιν, που θεωρεί καλύτερο ηγέτη από τον Μπαράκ Ομπάμα; Μα οι δύο άνδρες δεν γνωρίζονται καν προσωπικά. Και ο Τραμπ έχει αποφύγει να τοποθετηθεί σχετικά με την πολτική που εφαρμόζει ο Πούτιν στην Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη.

Αλλά έχει καταγγείλει ότι θα ακυρώσει τη συμφωνία για την κλιματική αλλαγή. Θα το κάνει; Εχει καταφερθεί κατά της παγκοσμιοποίησης, κατά των διεθνών εμπορικών συμφωνιών, θέτοντας στο στόχαστρο έναν από τους μεγαλύτερους δικαιούχους της παγκοσμιοποιημένης αγοράς, την Κίνα, αλλά δεν έχει σχολιάσει τις εντάσεις που επικρατούν στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.

Το πρόβλημα είναι ότι στο αμερικανικό σύστημα ο πρόεδρος έχει μεγαλύτερη ευελιξία στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής παρά στα εσωτερικά θέματα. Και αυτό είναι κακό για τον υπόλοιπο κόσμο. Αλλά μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο ίδιος θα μετριάσει τις θέσεις του, όπως είχε συμβεί και με τον Ρόναλντ Ρέιγκαν. Και ότι τα στελέχη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, που ειδικεύονται στα εξωτερικά ζητήματα, παρότι φρόντισαν να αποστασιοποιηθούν από τον υποψήφιό τους, θα επιστρέψουν στον άνθρωπο που έχει πια την εξουσία.

*«L’élection de Donald Trump va être un séisme pour le monde», Le Monde

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News