Πολλοί θεωρούν ότι πρόκειται για την είδηση της χρονιάς, αφού η απονομή του Νομπέλ Λογοτεχνίας στον Μπομπ Ντίλαν αποτέλεσε έκπληξη. Η έκπληξη, όμως, εστιάζεται αποκλειστικά στο ότι είναι η πρώτη φορά που το βραβείο δίνεται σε έναν καλλιτέχνη που θεωρείται πρωτίστως τραγουδοποιός, παρά πεζογράφος, ποιητής ή θεατρικογράφος.
Ακριβώς τη στιγμή της ανακοίνωσης άρχισε η μάχη χαρακωμάτων για το αν ήταν μια σωστή επιλογή, αν «έπρεπε να το σηκώσει ο Ντίλαν», μπερδεύοντας αληθινούς φάρους σκέψης με ποδοσφαιρική διάλεκτο. Και τι δεν ακούστηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από τα πολύ σοβαρά -είτε διαφωνείς είτε όχι- μέχρι εκείνα που, τελικά, δεν ξέρεις εάν είναι σοβαρά ή αποτελούν αστειακό τρολάρισμα, τύπου «το εβραϊκό λόμπι βρίσκεται πίσω από την ύψιστη διάκριση».
H Σάρα Ντάνιους, μόνιμη γραμματέας της Σουηδικής Ακαδημίας επιχειρηματολόγησε για την επιλογή του αμερικανού τραγουδοποιού για το Νομπέλ Λογοτεχνίας, προσθέτοντας εσάνς από ελληνική ιστορία.
BREAKING 2016 #NobelPrize in Literature to Bob Dylan “for having created new poetic expressions within the great American song tradition” pic.twitter.com/XYkeJKRfhv
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 13, 2016
«Είναι ένας σπουδαίος ποιητής της αγγλικής γλώσσας, ένας ποιητής που χρησιμοποιεί τη μουσική για να δημιουργεί έννοιες και λέξεις». «Εχετε διευρύνει πολύ τα όρια της λογοτεχνίας, έτσι δεν είναι;» ήταν η -απολύτως λογική- ερώτηση δημοσιογράφου προς την Ντάνιους. «Οχι, δεν τα έχουμε διευρύνει. Αν ανατρέξετε στην ιστορία του ποιητικού λόγου θα δείτε ότι και ο Ομηρος και η Σαπφώ συνέθεσαν ποιητικά έργα που απαγγέλλονταν και τραγουδιούνταν. Σήμερα διαβάζουμε τον Ομηρο. Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να διαβάζουμε και να ακούμε τα ποιήματα του Μπομπ Ντίλαν. Είναι ένας μεγάλος ποιητής, στη μεγάλη παράδοση της αγγλόφωνης ποίησης».
Announcement of the 2016 #NobelPrize in Literature https://t.co/VXayV4bvhC
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 13, 2016
Υπό κανονικές συνθήκες, εκεί θα έπρεπε να τελειώσει οποιαδήποτε περαιτέρω επιχειρηματολογία για το θέμα. Μα, όχι. Κάποιοι χρήστες των ελληνικών σόσιαλ μίντια ανέπτυξαν τις (λογοτεχνικές) ενστάσεις τους με ακράδαντα επιχειρήματα του τύπου «ποιος είναι ο αγαπημένος σου λογοτέχνης;», «-Μα, ο Ντίλαν, έχω όλα του τα βιβλία! χαχαχααχ».
Πώς μπορείς, λοιπόν, να συζητήσεις με κάποιον άνθρωπο που έχει παρόμοιες απόψεις και να του εξηγήσεις ότι, ναι, προφανώς και δεν «χάθηκαν άλλοι λογοτέχνες;» και ότι υπάρχει η εξής βασική λεπτομέρεια; Το εν λόγω βραβείο δίνεται για την ισόβια προσφορά ενός καλλιτέχνη κι όχι για μεμονωμένα έργα. Αν κάποιος δεν αντιλαμβάνεται αυτή την κεφαλαιώδη ουσία, δεν θα μπορέσεις να του εξηγήσεις ποτέ ότι ο Ντίλαν, ως στιχουργός και ποιητής, επηρέασε όχι μόνο τη σύγχρονη μουσική αλλά, βασικά, τη σκέψη όσων άκουσαν και βούτηξαν βαθιά μέσα στα τραγούδια του. Ο Μπομπ δεν αποτελεί μόνο μια από τις πιο εμβληματικές και επιδραστικές φιγούρες της ροκ, αλλά είναι ουσιαστικός εκφραστής μιας ολόκληρης γενιάς. Ολο αυτό γίνεται πιο σπουδαίο την ίδια ώρα που ο ίδιος αποποιείται τον ρόλο αυτό, εκείνος που ποτέ του δεν έπαψε να γράφει μουσική για οργισμένους έφηβους κάθε ηλικίας, για μποέμ τύπους που έχουν δει τη ζωή αλλιώς, για φιλόσοφους του δρόμου, για εραστές όχι μόνο κορμιών, αλλά της ίδιας της ζωής.
Στην τελική, θα έπρεπε να πάρει Νομπέλ και μόνο για αυτούς τους στίχους, από το Mr Tambourine Man…
«Yes, to dance beneath the diamond sky with one hand waving free, silhouetted by the sea, circled by the circus sands, with all memory and fate driven deep beneath the waves. Let me forget about today until tomorrow»
Αλλά αυτά ίσως είναι ψιλά γράμματα τη στιγμή που η «μάχη» συνεχίζεται και καταμετρώνται ακόμη οι Ντιλανικοί και οι Μη-Ντιλανικοί.
Ετσι κι αλλιώς ζούμε στη χώρα όπου ο διχασμός είναι γραμμένος στο DNA μας και μπορούμε να διαφωνούμε για όλα, ακόμα κι αν το σωστό είναι «Νόμπελ» ή «Νομπέλ», αν το όνομά του πρέπει να γράφεται «Ντίλαν» ή «Ντύλαν», έχοντας απωλέσει την ουσία και, βασικά, την πραγματικότητα.
Το πιο εξοργιστικό από όλα είναι ότι έχουν άποψη για τον Ντίλαν κάποιοι άνθρωποι που κλαίνε ακούγοντας τραγούδια του Φοίβου και, βασικά, δεν έχουν ασχοληθεί ποτέ ούτε με τον Ντίλαν, αλλά ούτε και με τη Λογοτεχνία, έχοντας χαλάσει τα μάτια τους να διαβάζουν μόνο ρομαντικά βιβλία τσέπης.
Εντάξει, λοιπόν, πιστέψτε ό,τι θέλετε, ότι ο Ντίλαν δεν έπρεπε να τιμηθεί, ότι δεν πρόκειται για λογοτέχνη άλλης μαγιάς και μαγείας. Και σας εύχομαι του χρόνου να χαρείτε επειδή το Νομπέλ Λογοτεχνίας θα το πάρει η Χρυσηίδα Δημουλίδου.
Beyond here lies nothing, μάγκες και μαγκιόρες…
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News