Εντείνονται οι αντιδράσεις δικαστικών -και όχι μόνο- κύκλων για την επιχειρούμενη από την ηγεσία της Δικαιοσύνης, με τη σύμφωνη γνώμη του Πρωθυπουργού, ρύθμιση παράτασης της προβλεπόμενης από το Σύνταγμα θητείας των ανωτάτων δικαστικών.

Επειτα από τον σάλο που προκλήθηκε την Τρίτη, ήταν σειρά της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, κορυφαίου συνδικαλιστικού οργάνου των δικαστικών, να τοποθετηθεί με οξύτατη ανακοίνωσή της στο θέμα, υπογραμμίζοντας ότι «προκαλεί τρόμο οποιαδήποτε σκέψη για μεταβολή του ανώτατου συνταγματικού ορίου με τυπικό νόμο» σχολιάζοντας έτσι με ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα το περιεχόμενο των συζητήσεων που η ίδια η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου αποκάλυψε ότι έγιναν την περασμένη Πέμπτη στο Μέγαρο Μαξίμου για παράταση, ουσιαστικά, της θητείας της ηγεσίας της Δικαιοσύνης.

Η Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων στην ανακοίνωσή της τονίζει ότι: «Η συνταγματική διάταξη δεν αφήνει απολύτως κανένα περιθώριο παρερμηνείας. Ετσι εφαρμόζεται από την ψήφισή της το 1975 χωρίς ποτέ κανείς να αμφισβητήσει το νόημά της».

Η Ενωση ασκεί σφοδρή κριτική σε εκείνους που έθεσαν το θέμα σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι «προκαλεί τρόμο κυρίως για την ευκολία και την ανεπίτρεπτη προχειρότητα με την οποία επιχειρείται να ξεπεραστούν ανυπέρβλητοι συνταγματικοί φραγμοί».

Οι δικαστές και οι εισαγγελείς, καλούν τον υπουργό Δικαιοσύνης αλλά και τον Πρωθυπουργό να τοποθετηθούν ανοιχτά για το θέμα που έχει δημιουργήσει νέο κύκλο οξύτατων πολιτικών αντιδράσεων. Επιπροσθέτως τονίζουν πως «σε αντίθετη περίπτωση υπάρχει ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις που θα πλήξουν βαρύτατα τη συνταγματική τάξη και το κράτος δικαίου».

Κοινή ανακοίνωση  Δικαστικών Ενώσεων

Δεν είμαι τυχαίο πως και οι υπόλοιπες δικαστικές ενώσεις (ΕΝΩΣΗ  ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ  ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ, ΕΝΩΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΩΝ, ΕΝΩΣΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, ΕΝΩΣΗ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ) με κοινή ανακοίνωσή τους στο ίδιο, έντονο, ύφος τονίζουν πως μία τέτοια αλλαγή μπορεί να γίνει μόνο με αναθεώρηση του Συντάγματος.

 Με αφορμή τον θόρυβο που προκλήθηκε από την πρόταση για παράταση του ορίου συνταξιοδότησης των Δικαστικών Λειτουργών, υπενθυμίζουμε και επισημαίνουμε:
1. Την σαφή Συνταγματική πρόβλεψη του άρθρου 88 παρ. 5 σύμφωνα με την οποία «οι δικαστικοί λειτουργοί έως και το βαθμό του εφέτη ή του αντεισαγγελέα εφετών και τους αντίστοιχους με αυτούς βαθμούς, αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το 65ο έτος της ηλικίας τους και όλοι όσοι έχουν βαθμούς ανώτερους από αυτούς ή τους αντίστοιχους με αυτούς αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το 67ο έτος της ηλικίας τους». Η συνταγματική αυτή διάταξη η έννοια της οποίας ουδέποτε  αμφισβητήθηκε μέχρι σήμερα δεν αφήνει κανένα απολύτως περιθώριο  παρερμηνείας και επομένως κάθε τροποποίηση του ανώτατου συνταγματικού ορίου ηλικίας των δικαστικών λειτουργών με τυπικό νόμο  συνιστά  ανεπίτρεπτη  παραβίαση  συνταγματικών προβλέψεων. Οποιαδήποτε πρόταση για το ζήτημα αυτό μπορεί να τεθεί μόνο στα πλαίσια συνταγματικής αναθεώρησης στο πλαίσιο της οποίας θα τοποθετηθούμε μεταξύ άλλων και για το συγκεκριμένο ζήτημα.
2. Ότι ο  Πρωθυπουργός, ενώ συνομιλεί, ως έχει δικαίωμα, με την ηγεσία της  Δικαιοσύνης, αρνείται επί πέντε μήνες να συναντήσει τις Δικαστικές  Ενώσεις, παρά τα σχετικά  αιτήματα που έχουν υποβάλει , απαξιώνοντας έτσι τους εκλεγμένους εκπροσώπους όλων των κλάδων της Δικαιοσύνης.

Τι αποκάλυψε η Βασιλική Θάνου

Τις συζητήσεις για παράταση, παρά τη ρητή συνταγματική απαγόρευση, του ορίου ηλικίας των ανώτατων δικαστών και μετά το 67ο με αποτέλεσμα να παραμείνουν, αν τελικώς προχωρούσε με νόμο η ρύθμισή του, στη θέση τους τόσο η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου (η οποία συνταξιοδοτείται τον Ιούνιο του 2017), όσο και οι λοιποί κορυφαίοι δικαστικές παράγοντες, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος του ΣτΕ Νικόλαος Σακελλαρίου (ο οποίος έχει ακόμα πέραν του ενός έτους θητείας) αποκάλυψε η ίδια η κυρία Θάνου μιλώντας σε περίπου 60 – 70 εφέτες και προέδρους εφετών μετά τη συνάντηση της ηγεσίας της Δικαιοσύνης στο Μέγαρο Μαξίμου.

Η κυρία Θάνου αποκάλυψε ότι το θέμα τέθηκε, από τους ίδιους τους τρεις ανώτατους δικαστικούς και όπως ανέφερε στους δικαστές η κυρία Θάνου «η θέση του Πρωθυπουργού ήταν πολύ θετική».

«Αντισυνταγματική κίνηση»

Πάντως, το ενδεχόμενο να παρακαμφθεί με νόμο η συνταγματική απαγόρευση που υποχρεώνει να φεύγουν οι ανώτατοι δικαστές στα 67, έχει προκαλέσει ήδη σάλο μέσα στη Δικαιοσύνη, καθώς εκλαμβάνεται από πολλούς ως αντισυνταγματική κίνηση με μοναδικό στόχο να μείνει η παρούσα ηγεσία και κυρίως η πρόεδρος του Αρείου Πάγου στη θέση της.

Θυμίζουμε ότι  η πρόεδρος του Αρείου Πάγου είναι η μόνη που φεύγει τον προσεχή Ιούνιο, καθώς συνταξιοδοτείται λόγω συμπλήρωσης του 67ου της ηλικίας της, και αν πράγματι καταστεί εφικτό να ξεπεραστεί η ρητή συνταγματική απαγόρευση με νόμο, θα μπορεί να παραμείνει για τρία ακόμα χρόνια.

Η κυρία Θάνου, όπως είπε, έθεσε το θέμα στον Πρωθυπουργό ως «αίτημα πολλών δικαστικών» ενώ παράλληλα εξηγήθηκε στον κ. Τσίπρα τι ισχύει στο εξωτερικό και ειδικώς στα ευρωπαϊκά δικαστήρια όπου οι δικαστές δεν έχουν όριο ηλικίας, ενώ στην Ελλάδα το Σύνταγμα απαγορεύει να μένουν οι δικαστές μετά το 67ο έτος της ηλικίας τους.

Για αυτόν τον λόγο οι τρεις ανώτατοι δικαστικοί τόνισαν στον Πρωθυπουργό ότι μπορεί να υπάρξει νομοθετική λύση -να αυξηθεί το όριο και έτσι να μείνει και η κυρία Θάνου στη θέση της για τρία ακόμα χρόνια- καθώς, όπως εξήγησαν στον κ. Τσίπρα, το όριο των 67 ετών έχει τεθεί για προστασία των δικαστών, ώστε να μην μπορεί κάποιος νωρίτερα να τους διώξει. Αλλά χρειάζεται, λένε, να ισχύει και το αντίθετο, αν θέλουν να μείνουν να μην αντίκειται στο Σύνταγμα…

Υπουργείο Δικαιοσύνης: «Κάποιοι προτρέχουν»

Από την πλευρά του το υπουργείο Δικαιοσύνης επιχείρησε να καθησυχάσει και να ρίξει τους τόνους (αν και εμφανώς ενοχλημένο), έπειτα από τις αντιδράσεις όλων των δικαστικών ενώσεων για την πρόταση αύξησης του ορίου συνταξιοδότησης στα 70 με νόμο.

Σε ανακοίνωσή του υπογραμμίζει ότι κάποιοι προτρέχουν «πριν καν η κυβέρνηση σκεφθείτε, μελετήσει ή διατυπώσει μία πρόθεση σχετική με στην ουσία ή τους τρόπους του θέματος».

Η ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης έχει ως εξής:

«Σχετικά με το θέμα της ηλικίας αποχώρησης των δικαστών, το υπουργείο Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διευκρινίζει τα εξής:
Πολιτικοί εξέφρασαν “το θεσμικό τους τρόμο” ύστερα από δήλωση του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων σπεύδει να αναφερθεί σε “τρόμο” εξαιτίας της “ευκολίας και προχειρότητας με την οποία επιχειρείται η υπέρβαση του Συντάγματος” στο θέμα της ηλικίας αποχώρησης των δικαστών. Το τελευταίο μάλιστα πριν καν η κυβέρνηση σκεφθεί, μελετήσει ή διατυπώσει μια πρόθεση σχετική με την ουσία ή τους τρόπους του θέματος.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθησυχάζει. Καμία δίκη προθέσεων και καμία αστυνομία σκέψης δεν εγγίζει την πραγματικότητα. Καμία μεταβολή, κανείς νεωτερισμός δεν θα προχωρήσει εκτός του θεσμικού πλαισίου και της νομιμότητας.
Παρακαλούμε όσους μετέχουν στη νομική παιδεία και στην κοινωνική συζήτηση, να αφήσουν χωρίς τρομολαγνικές διατυπώσεις τη Δικαιοσύνη να εκτελεί το σημαντικό της έργο».

Αντιδράσεις από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι

Αυτή η διαπραγμάτευση του Μαξίμου με τους ανώτατους δικαστικούς προκάλεσε νέες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης.

Για «επικίνδυνα παιχνίδια» και έναν «Πρωθυπουργό που τσαλαβουτάει στο Σύνταγμα» έκανε λόγο το πρωί της Τετάρτης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Βασίλης Κικίλιας. Λίγο αργότερα η ΝΔ εξέδωσε και επίσημη ανακοίνωση για το ζήτημα:

«Το όριο ηλικίας για την αποχώρηση των δικαστικών λειτουργών είναι συνταγματικά προσδιορισμένο και οποιαδήποτε μεταβολή σε αυτό το όριο είναι αδιανόητη. Καλούμε την κυβέρνηση να σταματήσει τα παιχνίδια με τους θεσμούς, το Σύνταγμα, τη Δικαιοσύνη και εν τέλει την ίδια τη Δημοκρατία».

Ο υπεύθυνος του Κοινοβουλευτικού Τομέα Δικαιοσύνης, Μεταναστευτικής Πολιτικής και Προστασίας του Πολίτη της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, Θεόδωρος Παπαθεοδώρου, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Η κυβέρνηση συνηθίζει να ανοίγει ασύντακτα και επιπόλαια θέματα συνταγματικής τάξης, δοκιμάζοντας την αντοχή των θεσμών. Ο κ. Πρωθυπουργός οφείλει να διαψεύσει άμεσα οποιαδήποτε συζήτηση για παράταση του ορίου ηλικίας των ανώτατων δικαστών, γιατί κάτι τέτοιο θα συνιστούσε ωμή παράβαση του άρθρου 88 παρ.5 του Συντάγματος. Η δημιουργία εντυπώσεων ή αμφιβολιών για την ισχύ της συνταγματικής υποχρέωσης εντείνει την αναστάτωση που κυριαρχεί στο χώρο της δικαιοσύνης. Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι στα παιχνίδια της Κυβέρνησης και του κ. Πρωθυπουργού με το Σύνταγμα και καταγγέλλουμε απερίφραστα τον έλεγχο που επιχειρούν στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και τη λειτουργία των δικαστών».

Από την πλευρά του ο Βαγγέλης Βενιζέλος, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ αλλά και διακεκριμένος συνταγματολόγος, σε ανάρτησή του στο facebook έσπευσε την Τετάρτη να υπενθυμίσει τι ορίζει ακριβώς το Σύνταγμα:

«Σύμφωνα με το άρθρο 88 παρ.5 του Συντάγματος: “Οι δικαστικοί λειτουργοί έως και το βαθμό του εφέτη ή του αντεισαγγελέα εφετών και τους αντίστοιχους με αυτούς βαθμούς, αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το εξηκοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους και όλοι όσοι έχουν βαθμούς ανώτερους από αυτούς ή τους αντίστοιχους με αυτούς αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής θεωρείται σε κάθε περίπτωση ως ημέρα που συμπληρώνεται το όριο αυτό η 30ή Ιουνίου του έτους της αποχώρησης του δικαστικού λειτουργού”.

» Η διάταξη αυτή ρυθμίζει πλήρως, σε συνταγματικό επίπεδο, τα σχετικά με το όριο ηλικίας των δικαστικών λειτουργών. Η συνταγματική διάταξη δεν επιφυλάσσεται υπέρ του νόμου. Δεν παραπέμπει στον κοινό νομοθέτη για τη ρύθμιση πτυχών του ζητήματος του ορίου ηλικίας των δικαστικών λειτουργών. Τα όρια είναι συνταγματικώς δεδομένα και σαφή.

» Αντιθέτως στο άρθρο 16 παρ. 6 εδάφιο γ´ του Συντάγματος που ρυθμίζει το όριο ηλικίας των καθηγητών ΑΕΙ, περιέχεται ρητή παραπομπή στο νόμο ( επιφύλαξη υπέρ του νόμου). Τίθεται εκ του Συντάγματος το όριο του 67ου έτους της ηλικίας, εφόσον ο κοινός νόμος δεν ορίσει διαφορετικό όριο. Η διαφορά στη γραμματική διατύπωση του άρθρου 16 παρ. 6 και του άρθρου 88 παρ. 5 είναι χαρακτηριστική. Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 16 παρ. 6 εδάφιο γ’: “Νόμος ορίζει το όριο ηλικίας των καθηγητών των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων· έως ότου εκδοθεί ο νόμος αυτός οι καθηγητές που υπηρετούν αποχωρούν αυτοδικαίως μόλις λήξει το ακαδημαϊκό έτος στο οποίο συμπληρώνουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους”.

» Μεταφέρεται δημοσιογραφικά η άποψη κάποιων ότι το άρθρο 88 παρ. 6 προβλέπει το όριο ηλικίας των δικαστικών λειτουργών ως εγγύηση υπέρ αυτών. Αρα δεν μπορούν λόγω ισοβιότητας να απολυθούν πριν συμπληρώσουν το όριο, αλλά μπορούν να παραμείνουν, αν το επιθυμούν και για όσο χρόνο το επιθυμούν!

» Το όριο ηλικίας που θέτει το άρθρο 88 παρ. 5 δεν συνιστά εγγύηση προσωπική αλλά θεσμική με τη μορφή κανόνα που διέπει την οργάνωση και λειτουργία της δικαιοσύνης διασφαλίζοντας την ομαλή υπηρεσιακή εξέλιξη όλων των δικαστικών λειτουργών, των παλαιότερων που αποχωρούν και των νεώτερων για τους οποίους ανοίγουν θέσεις προς προαγωγή.

» Την απάντηση τη δίνει άλλωστε ρητά η μεταβατική διάταξη του άρθρου 118 παρ. 1 του Συντάγματος: “Αφότου αρχίσει να ισχύει το Σύνταγμα [αυτό έγινε στις 11.6.1975] οι δικαστικοί λειτουργοί, από το βαθμό του προέδρου ή εισαγγελέα εφετών και άνω, ή τον αντίστοιχο με αυτούς, αποχωρούν από την υπηρεσία, όπως έως τώρα, μόλις συμπληρώσουν το εβδομηκοστό έτος της ηλικίας τους· το όριο αυτό μειώνεται από το έτος 1977 κατά ένα έτος ετησίως έως το εξηκοστό έβδομο έτος”.

» Είναι συνεπώς προφανές ότι το άρθρο 88 παρ. 5 θέτει όριο ηλικίας που αποκλείεται να αυξηθεί με νόμο, το δε άρθρο 118 παρ. 1 δεν αφήνει κανένα περιθώριο ερμηνευτικού αυτοσχεδιασμού», κατέληξε στο σημείωμά του ο κ. Βενιζέλος.

Το Ποτάμι σχολίασε ότι μια τέτοια αλλαγή θα αποτελέσει «συνταγματικό πραξικόπημα».

Ανέφερε το κόμμα του Σταύρου Θεοδωράκη:

«Τελικά φαίνεται ότι η επιχειρούμενη συναλλαγή της κυβέρνησης με την ηγεσία της Δικαιοσύνης, εκτός από οικονομικά, προέβλεπε κι άλλου είδους ανταλλάγματα.

» Με έκπληξη πληροφορούμαστε ότι αντικείμενο της συζήτησης με τον κ.Τσίπρα στο Μέγαρο Μαξίμου ήταν και η παράταση του ηλικιακού ορίου παραμονής στην υπηρεσία ανώτατων λειτουργών μετά το 67ο έτος της ηλικίας, παρότι υπάρχει ρητή συνταγματική πρόβλεψη (άρθρο 88, παρ.5) για υποχρεωτική αποχώρηση μετά τη συμπλήρωσή του.

» Είναι τυχαία η συζήτηση, όταν η κυρία Θάνου πρέπει να αποχωρήσει σε κάποιους μήνες; Αλλά για τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αυτά είναι ψιλά γράμματα. Αν επιχειρήσουν να περάσουν νομοθετική διάταξη, θα πρόκειται για συνταγματικό πραξικόπημα. Κι όσο αδίστακτοι και αν είναι πρέπει να ξέρουν ότι δεν θα περάσει».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News