Η Αθήνα του 2011. Φλογισμένοι κάδοι, θολή ατμόσφαιρα από καπνούς, διαδηλωτές («Αγανακτισμένοι») με σημαίες και πανό συνεχίζουν την πορεία τους, τρέχοντας αυτή τη φορά. Κουκουλοφόροι έχουν πιάσει ρόπαλα, εκτοξεύουν μολότοφ, ξηλώνουν πλάκες από πεζοδρόμια, οι άνδρες των ΜΑΤ απαντούν με δακρυγόνα και συλλήψεις. «Η ελληνική Βουλή έχει τυλιχτεί στις φλόγες!», λέει μία πράκτορας της CIA (Αλίσια Βικάντερ), αναζητώντας μέσα από τις οθόνες τον στόχο της. Αυτός, Τζέισον Μπορν όνομα και πράγμα, έχει ήδη ανέβει σε μία μηχανή αστυνομικού, έχει σώσει την καλλονή από το μαύρο βανάκι των αμερικανών πρακτόρων και σπιντάρει ανάμεσα στους διαδηλωτές, καταδιωκόμενος από έλληνες αστυνομικούς.

Αυτή είναι η πρώτη σκηνή του «Τζέισον Μπορν», που κάνει πρεμιέρα στους ελληνικούς κινηματογράφους σήμερα Πέμπτη, 1η Σεπτεμβρίου. Το σκηνικό -για μία ταινία δράσης- μοιάζει πιστευτό, αν εξαιρέσουμε ότι μέχρι σήμερα κανένας δεν έχει καταφέρει να κάψει τη Βουλή, αν παραβλέψουμε το άγαλμα της Αθηνάς που στέκεται σε ένα πεζοδρόμιο (με το σήμα των αναρχικών στη βάση του) ή τους αμέτρητους φοίνικες που κανονικά απουσιάζουν από την πλατεία Συντάγματος. Ε, ναι, αυτή δεν είναι η Αθήνα. Είναι η Σάντα Κρουζ της Τενερίφης.

Για τρεις εβδομάδες, τον Σεπτέμβριο του 2015, η Σάντα Κρουζ μεταμορφώθηκε στην Αθήνα των «Αγανακτισμένων». Μπλε πινακίδες με ελληνικά γράμματα επικάλυψαν τις ισπανικές, ελληνικά περιπολικά απέκλεισαν την κυκλοφορία στους δρόμους, ισπανοί κομπάρσοι έπιασαν μεγάλα πανό με συνθήματα κατά των Μνημονίων, της λιτότητας, της ΕΕ και ένα συνεργείο 600 ατόμων κατέλαβε τους δρόμους. «Η πόλη έγινε ένα στούντιο. Κάναμε, στην κυριολεξία, μία εισβολή στην πόλη», περιέγραψε τότε ο γάλλος ηθοποιός Βενσάν Κασέλ που συμμετέχει στην ταινία.

Γιατί εκεί; Η πρώτη σκηνή έπρεπε να γυριστεί στην Αθήνα. Αλλωστε η Βουλή είναι ακόμη εδώ, οι «Αγανακτισμένοι» επίσης, απλώς δεν βγαίνουν πια στους δρόμους. Ο τότε αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού, Νίκος Ξυδάκης, είχε τονίσει ότι όσο ήταν στο υπουργείο δεν είχε δεχθεί απολύτως κανένα αίτημα από την εταιρεία παραγωγής ούτε είχε μάθει κάτι σχετικό από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Μα ναι, αυτό είναι το πρόβλημα. Οι περισσότερες ξένες παραγωγές δεν επεξεργάζονται καν την ιδέα να επισκεφθούν την Ελλάδα για τα γυρίσματα. Το έκαναν πριν από λίγα χρόνια για την ταινία «Πριν τα μεσάνυχτα», πιο πρόσφατα για τα «Δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου», παλαιότερα με το «Mamma Mia!», και ποιος μπορεί να ξεχάσει τη «Λάρα Κροφτ» κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ανοιχτά της Σαντορίνης; Κι όμως αυτές οι σκηνές είναι μετρημένες στα δάχτυλα. Ποια είναι τα κίνητρα που προσφέρει η χώρα για να έρθει μία ομάδα παραγωγής στην Ελλάδα; Επιστροφές φόρων; Οχι. Γρήγορες συνοπτικές διαδικασίες αδειοδότησης; Ούτε. Επαγγελματικά στούντιο; Μάλλον όχι.

«Την επιστροφή φόρου το ελληνικό κράτος δεν την προσφέρει στην κινηματογραφία, ενώ την προσφέρει για παράδειγμα στη φαρμακοβιομηχανία», είχε τονίσει τότε ο κ. Ξυδάκης. Με λίγα λόγια δεν υπάρχει καν το νομοθετικό πλαίσιο για το κερασάκι που προσελκύει ένα συνεργείο κινηματογράφου, ενώ σχεδόν όλες οι χώρες της ΕΕ κάνουν γενναίες εκπτώσεις στη φορολόγηση κινηματογραφίας. Η Ελλάδα, αντιθέτως, δεν έχει καν αρμόδια μία Επιτροπή Φιλμογραφίας που να ασχολείται εξ ολοκλήρου με την προώθηση ελληνικών τοποθεσιών για τα γυρίσματα ξένων παραγωγών -ενώ η σύστασή της προβλέπεται με ΦΕΚ που δημοσιεύτηκε το 2010.

Η Τενερίφη, όμως, έχει πιάσει το νόημα. Το κυνήγησε. «Χρειάστηκαν μήνες διαπραγμάτευσης», όπως είπε ο δήμαρχος της Σάντα Κρουζ, Χοσέ Μανουέλ Μπερμούντεζ. «Μας επέλεξαν χάρη στην ικανότητά μας να διοργανώνουμε μεγάλα δρώμενα» εξήγησε ο ίδιος. Και για όσα προβλήματα προκλήθηκαν στην κυκλοφορία κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, οι κάτοικοι της πόλης αποζημιώθηκαν. Μόνο για τις διανυκτερεύσεις η ομάδα παραγωγής ξόδεψε 15.000 ευρώ, ενώ το συνεργείο προσέλαβε 600 κομπάρσους.

Γιατί βγαίνει ο χαμένος της υπόθεσης η Ελλάδα; «Πολύ απλά δεν έχει δώσει το κίνητρο, δεν έχει καν την επιθυμία να προσελκύσει ξένες παραγωγές», είχε δηλώσει πρόσφατα ο ελληνοαμερικανός σεναριογράφος Εβαν Σπηλιωτόπουλος. Ο ίδιος και η ομάδα του είχαν σκεφτεί να κάνουν τα γυρίσματα της ταινίας «Ηρακλής: Θρακικοί πόλεμοι» στη γενέτειρα του μυθικού ήρωα. Αλλά… «Καλά καλά δεν μίλησαν μαζί μας, δεν προσέφεραν τίποτα», τόνισε. Αντιθέτως, η Βουδαπέστη άνοιξε διάπλατα την πόρτα της στο Χόλιγουντ. Τελικά, με συνολικό προϋπολογισμό 110 εκατ. δολαρίων, για τις ανάγκες της ταινίας τα 60 με 70 εκατ. δολάρια ξοδεύτηκαν στην Ουγγαρία.

Ακόμη και η αμερικανική σειρά «Game of thrones» θα μπορούσε να αξιοποιήσει τη φύση της Ελλάδας. Θυμάστε τη σκηνή όπου ο Τίριον φυλακίζεται στο «κούφωμα» ενός βράχου; Δεν θυμίζει κάτι από Μετέωρα; Κι όμως, η σκηνή γυρίστηκε στην Ιρλανδία. Και όταν επιτέλους πριν από λίγους μήνες οι παραγωγοί της σειράς σκέφτηκαν να επισκεφθούν την Ικαρία, αποφάσισαν τελικά να μην περάσουν από την Ελλάδα. Μαντέψτε πού κατευθύνθηκαν: στην Επιτροπή Κινηματογράφου των Καναρίων Νήσων.

Υ.Γ.  Στη Γερμανία όπου γυρίστηκαν κάποιες σκηνές του νέου «Τζέισον Μπορν», οι διεθνείς κινηματογραφικές συμπαραγωγές λαμβάνουν φορολογικές εκπτώσεις ύψους έως και 20% του συνολικού ποσού της επένδυσής τους. Η Ολλανδία προσφέρει ένα γενναιόδωρο ποσοστό της τάξης του 30%, όσο ακριβώς και η Γαλλία. Η μεξικανική κυβέρνηση πρόσφερε στους παραγωγούς του «Spectre» φορολογικές εκπτώσεις ύψους έως και 20 εκατ. δολαρίων, ζητώντας ως αντάλλαγμα μία ελκυστική παρουσίαση της χώρας μέσα από τις περιπέτειες του Τζέιμς Μποντ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News