Μια αναπάντεχη επιλογή φωτογραφίας από την γερμανική εφημερίδα Die Welt σε ένα άρθρο για τον Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος είναι πλέον ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, φωτίζει μια ελληνική διάσταση στην ιστορία του πολιτικού.
Είμαστε στην Οξφόρδη: Ο νεαρός -και, όπως φαίνεται, ανέκαθεν κατάξανθος- πολιτικός έχει δίπλα του την Μελίνα Μερκούρη! Πως βρέθηκαν μαζί στο ίδιο κάδρο ο 20αρης φιλόδοξος υπουργός και η τότε υπουργός Πολιτισμού;
Το έχει εξηγήσει ο ίδιος σε συνέντευξή του στο Βήμα της Κυριακής τον Φεβρουάριο του 2011, όταν ήταν δήμαρχος του Λονδίνου. Τότε η ελληνική κρίση ήταν στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς τύπου με εκκλήσεις από πολλές μεριές «να αφήσουμε την Ελλάδα να χρεοκοπήσει» (μια τέτοια έκκληση υπέρ της χρεοκοπίας δεν απέφυγε τον πειρασμό να κάνει και ο ίδιος).
Το ερώτημα, όμως, από την Κάτια Τριμμάτη που πήρε τη συνέντευξη, αφορούσε τα Γλυπτά του Παρθενώνα και ήταν σαφές: «Πρόσφατα το Νέο Μουσείο Ακροπόλεως βραβεύτηκε από τα βρετανικά μέσα ενημέρωσης ως το καλύτερο στον κόσμο. Ποια είναι η γνώμη σας για την επιστροφή των Γλυπτών;»
Ο Τζόνσον, που έχει κλασική -και μάλιστα οξφορδιανή!- παιδεία, απάντησε «Ω, λοιπόν, τα “Ελγίνεια”» προφέροντας τη λέξη «Ελγίνεια» στα ελληνικά, πριν εκθέσει την άποψή του για ένα «δύσκολο», όπως το χαρακτηρίζει, ζήτημα.
«Είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση… Το πρώτο πράγμα που πρέπει να αντιληφθούμε είναι ότι δεν υπάρχει περίπτωση αποκατάστασης των μετοπών και των αετωμάτων στην αρχική τους θέση στον Παρθενώνα. Για προφανείς λόγους, λόγους αρχιτεκτονικής.
» Το ερώτημα λοιπόν είναι αν θα έπρεπε τα “Ελγίνεια” να βρίσκονται στο Μουσείο της Αθήνας ή του Λονδίνου. Φυσικά, δεν μπορώ να μη συμφωνήσω ότι τα Γλυπτά του Φειδία θα έπρεπε να βρίσκονται συγκεντρωμένα το ένα κοντά στο άλλο. Πρέπει να πω όμως ότι ως δήμαρχος Λονδίνου ασκώ το… σοβινιστικό μου δικαίωμα (γέλια) και δηλώνω ότι κάναμε μια πραγματικά θαυμάσια δουλειά και τα προστατεύσαμε με τον καλύτερο τρόπο. Για να είμαι ειλικρινής μαζί σας, για εμάς, για τη Βρετανία, το να χάσουμε τα “Ελγίνεια” από το Μπλούμσμπερι, την περιοχή, ξέρετε, όπου βρίσκεται το Βρετανικό Μουσείο, ισοδυναμεί με εθνική καταστροφή.»
«Ισως στο μέλλον να υπάρξει περίπτωση να επαναπατριστούν ή να τα ανταλλάξουμε ή να τα μοιράσουμε» έλεγε το 2011 για τα Γλυπτά ο Τζόνσον, δήμαρχος τότε του Λονδίνου
Παρά το σοβινιστικό δικαίωμα που επικαλείται (εκ των υστέρων καθόλου περίεργο για έναν πολιτικό που στήριξε θερμά το Brexit), ο Τζόνσον -έστω για λίγο- δεν εμφανίζεται απόλυτος.
«Ισως στο μέλλον να υπάρξει περίπτωση να επαναπατριστούν ή να τα ανταλλάξουμε ή να τα μοιράσουμε. Πραγματικά, δεν θα ήθελα να είναι αυτό κεντρικό σημείο αυτής της συνέντευξης ούτε θα ήθελα να διαφωνήσουμε πάνω σε αυτό το θέμα, διότι καταλαβαίνω απόλυτα τα αισθήματα του ελληνικού λαού».
Εκεί φωτίζει και την ιστορία της φωτογραφίας του 1986:
«Κάποτε, όταν ήμουν φοιτητής, προσκάλεσα τη Μελίνα Μερκούρη να έρθει στο πανεπιστήμιό μου και να μιλήσει για αυτό το θέμα. Πράγματι, έκανε μια θαυμάσια ομιλία και νομίζω ότι όλοι συμφώνησαν μαζί της.
» Είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση, αλλά μιλώ ως δήμαρχος μιας μεγάλης πόλης με μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά, όπως είναι το Λονδίνο. Θα ήταν μια μεγάλη απώλεια».
Τι υποστηρίζει όμως για την αλλαγή δεδομένων μετά την λειτουργία του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, που ήταν και είναι ένα από τα βασικά επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς για τον επαναπατρισμό; Και πάλι η απάντησή του είναι αυτή ενός δημάρχου: «Πρώτα το Λονδίνο» με μια αόριστη πρόταση «να ενωθούν τα Γλυπτά της Ακρόπολης χωρίς απώλειες για το Βρετανικό Μουσείο».
«Α, ναι, βέβαια! Λοιπόν αυτό [ενν. το Νέο Μουσείο] ήταν μια δικαιολογία, ίσως όχι μια ικανοποιητική δικαιολογία. Αλλά όσο και αν αγαπώ την Ελλάδα, όσο και αν θα ήθελα οι άνθρωποι να θαυμάζουν τα Γλυπτά στην αρχική τους θέση, ακόμη και στην περίπτωση που θα μπορούσατε να τα τοποθετήσετε πίσω στον Παρθενώνα, ακόμη και τότε, λοιπόν, θα έπρεπε να σκεφτώ την πόλη μου, τη δουλειά μου, το καθήκον μου, το Λονδίνο, και θα ήθελα να έχουμε μια πιο έξυπνη συνεργασία: Να ενωθούν τα Γλυπτά της Ακρόπολης χωρίς απώλειες για το Βρετανικό Μουσείο. Το Βρετανικό Μουσείο δημιουργήθηκε γύρω από τα “Ελγίνεια”.
» Πραγματικά, μου είναι δυσάρεστο να έρχομαι σε αντιπαράθεση για αυτό το θέμα. Ετσι λοιπόν θα το αφήσω στον Νιλ [ενν. τον Νιλ Μακ Γκρέγκορ, τον τότε διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου]. Η ειλικρινής θέση μου είναι ότι δεν θα μπορούσα να σκεφτώ τα “Ελγίνεια” να εγκαταλείπουν το Λονδίνο. Αλλά θα το αφήσω αυτό στον Νιλ, ο οποίος είναι πολύ ευρηματικός, και είμαι σίγουρος ότι με τους συναδέλφους του στην Αθήνα θα βρουν τρόπους ώστε να μοιραστούμε αυτήν την εμπειρία».
Πέντε χρόνια αργότερα, έχουν αλλάξει οι συνθήκες και η διαχείριση του Brexit θα πρέπει να είναι η απόλυτη προτεραιότητα. Αραγε έχουν αλλάξει και οι θέσεις του νέου υπουργού;
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News