Μπορεί μια διαδήλωση να αλλάξει τη λαϊκή ετυμηγορία; Μπορεί μια αυθόρμητη πορεία χιλιάδων ανώνυμων πολιτών να ανατρέψει την Ιστορία; Φαίνεται ότι ακόμα και το 2016 κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί. Ή έστω να αφήσει ελπίδες ότι μπορεί να συμβεί.

Η αναπάντεχα ογκώδης διαδήλωση του Σαββάτου στο Λονδίνου από δεκάδες χιλιάδες Βρετανούς που απαίτησαν να μην βγει η χώρα τους από την Ευρωπαϊκή Ενωση φαίνεται ότι πυροδοτεί ένα φιλοευρωπαϊκό κύμα σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Και προβληματίζει το πολιτικό σύστημα για το πώς θα πρέπει να κινηθεί τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Θα υλοποιήσει την απόφαση του βρετανικού λαού υπέρ του Brexit; Ή θα προσπαθήσει με κάποιο τρόπο να το παγώσει; Συνταγματικά, μόνο το βρετανικό κοινοβούλιο έχει την αρμοδιότητα να ακυρώσει στην ουσία του το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου. Και αυτή τη στιγμή η κατάσταση εντός της βρετανικής Βουλής είναι απίστευτα ρευστή, με τα κόμματα να βιώνουν ισχυρούς μετασεισμούς, να έχουν δει τις γραμμές τους να σπάνε και τους βουλευτές να αυτονομούνται.

Είναι βέβαιο ότι η διαδήλωση των δεκάδων χιλιάδων το πρωί του Σαββάτου άλλαξε σημαντικά τα δεδομένα. Μετά την επιτυχία της συγκέντρωσης στο κέντρο του Λονδίνου, οι οργανωτές δήλωσαν αποφασισμένοι να κλιμακώσουν τις διαδηλώσεις, όχι μόνο στην πρωτεύουσα αλλά και σε άλλες πόλεις του Ηνωμένου Βασιλείου, υποστηρίζοντας ότι ένα πολύ σημαντικό ποσοστό των ψηφοφόρων του «Leave» δηλώνουν πλέον μετανοιωμένοι και εξαπατημένοι από τα ψέματα και την παντελή έλλειψη σχεδίου εκ μέρους των προπαγανδιστών του Brexit.

Είναι τέτοιο το κλίμα που πολλοί αναλυτές κάνουν πλέον λόγο για δημιουργία «φιλοευρωπαϊκού μετώπου πίεσης προς το Κοινοβούλιο», το μόνο συνταγματικά αρμόδιο να εγκρίνει ή να απορρίψει την ενεργοποίηση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισσαβώνας, για την έναρξη διαπραγματεύσεων αποχώρησης από την ΕΕ. Το Δημοψήφισμα από μόνο του, δεν έχει νομική ισχύ και δεν είναι συνταγματικά δεσμευτικό.

Ηδη μάλιστα ένα δικηγορικό γραφείο, εκπροσωπώντας ανώνυμους πολίτες, έσπευσε τη Δευτέρα να ανακοινώσει ότι προχωρά στις απαραίτητες νομικές ενέργειες ώστε να εμποδίσει τη βρετανική κυβέρνηση από το να πάρει μια απόφαση ενεργοποίησης του άρθρου 50, χωρίς να έχει προηγηθεί συζήτηση και απόφαση στο κοινοβούλιο.

Ωστόσο είναι ένα μείζον πολιτικό ζήτημα η επιλογή να αγνοηθεί η λαϊκή βούληση. Και ίσως μία διέξοδος θα ήταν η πρόταση του Νικ Κλεγκ, επικεφαλής των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, για διεξαγωγή πρόωρων γενικών εκλογών με κεντρικό ζήτημα το Brexit. Ετσι ίσως θα υπήρχε νωπή εντολή και ένα νέο κοινοβούλιο που θα μπορούσε να αναπέμπψει το δημοψήφισμα. Από την πλευρά του ο πρώην πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ έσπευσε να σημειώσει με νόημα ότι «η λαϊκή βούληση είναι σεβαστή, αλλά μπορεί να αλλάξει».

Την ίδια ώρα όμως ο Μπόρις Τζόνσον – κεντρική φιγούρα της εκστρατείας του Brexit -, προκειμένου προφανώς να προλάβει τη γιγάντωση του κινήματος του «Μένουμε Ευρώπη», κατηγόρησε με άρθρο του στην Telegraph την κυβέρνηση Κάμερον ότι δεν είχε σκεφτεί ένα σχέδιο εξόδου της χώρας από την ΕΕ και αυτό έχει οδηγήσει τον κόσμο «σε υστερία». Είπε δε ότι «δεν μπορούμε να περιμένουμε μέχρι τον Σεπτέμβριο και έναν νέο πρωθυπουργό» απαιτώντας άμεσες διαδικασίες για υλοποίηση του Brexit.

Παράλληλα βέβαια και με τον πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον να τελεί υπό παραίτηση, η κατάσταση στο εσωτερικό τόσο των Συντηρητικών που κυβερνούν όσο και των Εργατικών που αντιπολιτεύονται είναι δραματική.

Στους Τόρις η επιλογή τής ή τού διαδόχου του Κάμερον στην ηγεσία του κόμματος αποδεικνύεται πιο περίπλοκη απ’ όσο φαίνεται.

H Τερέζα Μέι, υπουργός Εσωτερικών, εμφανιζόταν τα τελευταία 24ωρα να έχει εξασφαλίσει την στήριξη πάνω από 100 βουλευτών και να προηγείται μακράν των πέντε συνυποψηφίων της. Η ίδια δηλώνει ότι με αυτήν ηγέτη της κυβέρνηση η ενεργοποίηση του άρθρου 50 δεν θα γίνει εντός 2016, ενώ παίζει το «σκληρό χαρτί» αρνούμενη να εγγυηθεί το καθεστώς παραμονής των μεταναστών από την ΕΕ που ζουν ήδη στη Βρετανία αν η χώρα όντως βγει από την Ενωση. Ωστόσο έρευνες δείχνουν ότι η συντριπτική πλειονότητα των Βρετανών – ακόμη και οι ψηφοφόροι του Ukip του Νάιτζελ Φάρατζ – δεν θέλουν να «πειραχθούν» όσοι ευρωπαίοι πολίτες ζουν ήδη στη Βρετανία.

Προσπαθώντας προφανώς να ανακόψουν την πορεία της Μέι προς την εξουσία, οι πολιτικοί σύμμαχοι του Μπόρις Τζόνσον – ο οποίος αν και επικεφαλής του Brexit αποχώρησε από την κούρσα για την πρωθυπουργία την Πέμπτη – προωθούν σε αυτή τη φάση, την υποψηφιότητα της Αντρια Λίντσομ, προκειμένου να εξοβελίσουν κατ’ αρχάς από την κούρσα διαδοχής τον Μάικλ Γκόουβ, τέταρτο στην κατάταξη με μόλις 20 υποστηρικτές, αλλά με απώτερο στόχο την Μέι. Η Λίντσομ υποστηρίζει τη γραμμή Τζόνσον περί άμεσης διαδικασίας εξόδου και ζητά προσφυγή στο άρθρο 50 της ΕΕ «τον Σεπτέμβριο ή το συντομότερο δυνατό». Ο Γκόουβ παραπέμπει μια τέτοια προσφυγή «το νωρίτερο στα τέλη της χρονιάς», ο Στίβεν Κραμπ λέει «εν ευθέτω χρόνο, όταν θα είμαστε έτοιμοι» και ο Λίαμ Φοξ λέει «μετά τα μέσα του 2017».

Το τοπίο στους Τόρις θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει από την Τρίτη που θα πραγματοποιηθεί ο πρώτος γύρος της ψηφοφορίας.

Στην άλλη όχθη, στο Εργατικό Κόμμα, επικρατεί ο απόλυτος σουρεαλισμός. Δεκάδες βουλευτές έχουν ζητήσει την παραίτηση του Τζέρεμι Κόρμπιν κατηγορώντας τον ότι υποστήριξε «χλιαρά», αν δεν υπονόμευσε, την εκστρατεία υπέρ της παραμονής της χώρας στην ΕΕ, αλλά εκείνος δεν ακούει τίποτα.

Σύμφωνα δε με τον βρετανικό Τύπο είναι το στενό του περιβάλλον που φροντίζει να μην ακούει τίποτα. Αυτοί οι σύμβουλοι του Κόρμπιν, ένα είδος πανίσχυρων αυλικών γύρω από τον ηλικιωμένο ηγέτη των Εργατικών, δεν επιτρέπουν στον εκλεγμένο αντιπρόεδρο του κόμματος Τομ Γουότσον να έχει κατ’ ιδίαν συνάντηση μαζί του. Συμβουλος του Κόρμπιν είπε χαρακτηριστικά ότι «δεν μπορούμε να αφήσουμε ένα ηλικιωμένο 70 ετών να αποφασίσει μόνος του». Ο ίδιος απέδωσε την ανταρσία 172 βουλευτών που ζητούν την παραίτηση του Κόρμπιν, σε σχέδιο των Τόνι Μπλερ και Γκόρντον Μπράουν!

Το εντυπωσιακό είναι ότι ενώ ο Κόρμπιν, εκ των ηττημένων του δημοψηφίσματος, αρνείται να παραιτηθεί, ο Νάιτζελ Φάρατζ, ο αμφιλεγόμενος ηγέτης του ευρωσκεπτικιστικού Ukip, εκ των νικητών, παραιτήθηκε! «Το UKIP πρέπει να μεγαλώσει, εγώ έπαιξα τον ρόλο μου και δεν έχω να προσφέρω παραπάνω», δήλωσε και προσέθεσε: «Κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος έλεγα ότι “θέλω την πατρίδα μου πίσω”, τώρα λέω πως θέλω τη ζωή μου πίσω»…

Οπως σημειώνουν αναλυτές ωστόσο, τέτοιες μεγαλόστομες ανακοινώσεις περί αποχώρησης δεν θα πρέπει να λαμβάνονται πάντα στα σοβαρά, επειδή ο Φάρατζ έχει αποδείξει ότι εκτός της σταθερής εχθρότητάς του προς την Ευρώπη, σε όλα τα υπόλοιπα φάσκει και αντιφάσκει. Ο ίδιος είχε παραιτηθεί και πάλι μετά τις εκλογές του 2015 για να ανακαλέσει όμως και να επανέλθει μετά από 48 ώρες! Μεταξύ όλων των γνωστών λεγόμενων του, είπε όμως και κάτι στο οποίο αξίζει να δοθεί προσοχή. Χρησιμοποιώντας μια αγγλική έκφραση, υποστήριξε πως μετά το δημοψήφισμα, το Ukip είναι «σαν τη γαλοπούλα που ψήφισε υπέρ των Χριστουγέννων», ότι δηλαδή το Ukip έφερε το Brexit με κόστος τον πολιτικό του θάνατο, αφού πλέον δεν έχει λόγο ύπαρξης.

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News