Έτσι συνήθως εξελίσσεται η ζωή και τα πράγματα. Λίγο καλύτερα από αυτά που φοβόμαστε και λίγο χειρότερα από αυτά που ελπίζαμε ότι θα συμβούν. Την Παρασκευή έφθασε πολλές φορές στα όρια του αστείου η απόπειρα των αναλυτών να προβλέψουν και να προσδιορίσουν τις συνέπειες από το αποτέλεσμα του Brexit στην υπόλοιπη Ευρώπη, στη Βρετανία, στην Ελλάδα, στην οικουμένη.

Τόσο θα πέσει το ΑΕΠ στα επόμενα χρόνια, θα θέλουμε βίζα, τα δίδακτρα στα πανεπιστήμια, τα χρηματιστήρια, τα επόμενα δημοψηφίσματα εξόδου, η διάλυση του Ηνωμένου Βασιλείου, οι αμοιβαίες «απελάσεις» εργαζομένων και άλλα πολλά.

Δεν θέλω να αμφισβητήσω την ειλικρινή πρόθεση των ειδικών να προσεγγίσουν το μέλλον ύστερα από ένα τέτοιο σοκ, αλλά η εμπειρία δείχνει ότι είναι πολύ νωρίς και το τοπίο πολύ θολό ακόμη, για κάτι τέτοιο. Το Brexit είναι μια εκκωφαντική έκρηξη το μέγεθος της όμως και πολύ περισσότερο τις συνέπειες και τις πραγματικές απώλειες, δεν μπορούν να τις προβλέψουν ούτε οι ίδιοι οι εμπνευστές της. Τα χρηματιστήρια και τα νομίσματα αντιδρούν πανομοιότυπα και αγελαία σε τέτοιες καταστάσεις. Η πραγματική οικονομία χρειάζεται χρόνο και πέρασμα από τις προθέσεις και τις απειλές στις πράξεις. Συνήθως οι οικονομικές προβλέψεις ,που γίνονται κάτω από την πίεση τέτοιων γεγονότων, είναι καταδικασμένες να διαψευστούν.

Πρώτοι από όλους οι ίδιοι οι λαοί της Μ.Βρετανίας χρειάζονται κάποιο χρόνο για να συνειδητοποιήσουν τι ακριβώς ψήφισαν και τι ακριβώς θα υλοποιήσουν, σε συνδυασμό με τα πραγματικά τους συμφέροντα.  Οι ηγέτες του Βrexit, κάποιοι τουλάχιστον από αυτούς, θα περάσουν από τη εύκολη δημαγωγία στην ανάγκη να διαμορφώσουν και να διαχειριστούν τη νέα πραγματικότητα. Θα πρέπει να δουν με σύνεση και ευθύνη την απειλή της κατάρρευσης της δικής τους εθνικής ένωσης. Οι ηγέτες της ΕΕ εμφανίστηκαν θυμωμένοι με το αποτέλεσμα και δήλωσαν «μαζεύτε τα και δρόμο», μια στάση που στόχευε κυρίως στο εσωτερικό των κοινωνιών της Ένωσης και στις αγορές και η οποία θα μαλακώσει στο εγγύς μέλλον.

Η πρόβλεψη για κύμα αποσχιστικών δημοψηφισμάτων  από άλλες χώρες της Ένωσης φαντάζει ως ένα πιθανό ενδεχόμενο, αλλά οι διαθέσεις των πολιτών μπορεί να κινηθούν στην τελείως διαφορετική κατεύθυνση όσο θα προχωράει η διαδικασία της διαπραγμάτευσης για τη βρετανική αποχώρηση… Όλα αυτά θα επηρεαστούν και από τη διάθεση ή όχι που θα δείξουν οι κυρίαρχες δυνάμεις της Ένωσης για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Η ΕΕ νοσεί σοβαρά και κινδυνεύει, δεν υπάρχει αμφιβολία, αλλά δεν είναι μια τελειωμένη υπόθεση, ούτε η κατάρρευσή της είναι θέμα χρόνου. Άλλο κρίση, άλλο διάλυση.

Οι εξελίξεις που θα ακολουθήσουν δεν θα είναι μόνον υπόθεση της Βρετανίας και της υπόλοιπης Ευρώπης. Ανάλογα και με το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, στο παιχνίδι θα μπουν εκτός από τις ΗΠΑ, η Κίνα, η Ιαπωνία και άλλες γεωπολιτικές συνιστώσες των οποίων το μέλλον και η πορεία εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη συνοχή και την ευημερία της ΕΕ.

Σε βάθος χρόνου ίσως το πλέον πιθανό ενδεχόμενο να είναι ότι το ρυμουλκό του Brexit δεν θα διαθέτει τα καύσιμα και τον καπετάνιο να οδηγήσει το νησί στη μέση του Ατλαντικού, όπως το σχεδίασε ένας σκιτσογράφος. Το πιο πιθανό είναι η Βρετανία από ένα μονίμως αμφίθυμο μέλος της Ένωσης να πάρει τη θέση του προνομιακού εταίρου λόγω μεγέθους και ειδικού βάρους . Στην πραγματικότητα δεν θα θιχτεί η ουσία των οικονομικών και διακρατικών σχέσεων όπως τις ξέραμε μέχρι σήμερα. Ούτε πογκρόμ διωγμού Ευρωπαίων εργαζομένων, ούτε βίζες τουριστών, ούτε διατάραξη οικονομικών συνεργασιών και επενδύσεων θα τολμήσει  κανείς. Η Βρετανία δεν θα συμμετέχει στον ενωσιακό προϋπολογισμό, ούτε και στα όργανα και τους θεσμούς της Ένωσης.  Δεν είναι τόσο απλό όσο το γράφω, αλλά στο τέλος σημασία έχουν οι πρακτικές συνέπειες. Μια τέτοια εξέλιξη δεν θα προκύψει αυτόματα ή σύντομα, αλλά θα παγιώνεται κατά τη διαπραγμάτευση απεμπλοκής. Τέλος ένα στοιχείο που δεν αναφέρεται στην παρούσα κρίση είναι ότι το οικοδόμημα της ΕΕ θεμελιώθηκε στην Κεντρική Ευρώπη. Οι Βρετανοί πάντα στέκονταν λίγο πιο μέσα από το πλατύσκαλο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News