Τα πράγματα, λένε κάποιοι, είναι απλώς αυτό που είναι, τίποτα παραπάνω. Εάν τα φορτώνουμε με προβολές και πρόσθετα νοήματα, αυτό αφορά εμάς περισσότερο, παρά εκείνα. «A rose is a rose is a rose is a rose», με τη μοντερνιστική γραφή της Γερτρούδης Στάιν. Είναι όμως τόσο απλό;

Αρχικά οι περισσότεροι δυσκολεύονταν να δεχθούν ότι κάποια ιδιοφυής στρατηγική πόλωσης κρυβόταν πίσω από τις δηλώσεις Φίλη για το κίνημα των «Παραιτηθείτε», ότι κινείται «στα όρια της συνταγματικής νομιμότητας». Αντέτειναν ότι είναι απλώς αυτό που φαίνεται, μια σκέψη που διατυπώθηκε φωναχτά, μια προσωπική άποψη που δεν εκφράζει επίσημη κυβερνητική γραμμή.

Προβεβλημένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πήραν αποστάσεις από τον Φίλη, δείχνοντας προς την κατεύθυνση της δεύτερης εκδοχής. Αυτό ωστόσο δεν ήταν ποτέ δεσμευτικό, καθώς η κυβέρνηση έχει βεβαρυμένο ιστορικό διπλού λόγου και εκπομπής αντιφατικών μηνυμάτων. Ο ίδιος ο Φίλης επανήλθε στο θέμα, με αφορμή την ανακοίνωση της ΝΔ που τον καλεί να παραιτηθεί, χαρακτηρίζοντας το κίνημα «ακροδεξιό». Η ένταση φαίνεται να ανατροφοδοτείται και η εκδοχή της προσωπικής άποψης να απομακρύνεται.

Η επίμαχη δήλωση («στα όρια της νομιμότητας») αν ληφθεί κατά κυριολεξία δεν είναι τόσο τρομακτική· «στα όρια» δεν παύει να σημαίνει «εντός των ορίων», ότι δεν τα παραβιάζει. Είναι άλλη μια τυπική συριζαϊκή ταυτολογία, που εντυπωσιάζει χωρίς να προσφέρει καμία νέα πληροφορία. Μου θυμίζει μια παλιά δήλωση του Πρωθυπουργού, όταν ακόμα ήταν στην αντιπολίτευση: «ναι στο ευρώ αλλά όχι με κάθε κόστος». Εφόσον δεν προσδιοριζόταν ποια είναι αυτή η τρομερή συνθήκη που αν πληρωθεί θα μας αναγκάσει να εγκαταλείψουμε το κοινό νόμισμα, η δήλωση παρέμενε στο επίπεδο του πυροτεχνήματος.

Ενίοτε όμως και τα τζούφια βεγγαλικά έχουν συνέπειες. Σε πρώτη ανάγνωση η δήλωση Φίλη είναι ανόητη και αψυχολόγητη. Για ποιο λόγο να δώσει ένα έτοιμο γκολ στους «Παραιτηθείτε», αναγορεύοντάς τους θεσμική απειλή και αποδίδοντάς τους ένα βάρος που πιθανόν δεν είχαν; Όταν έγραφα το προηγούμενο άρθρο για το «Παραιτηθείτε», όπου ασκούσα κριτική με βασικό επιχείρημα τη συσπείρωση του αντιπάλου, δεν φανταζόμουν την κυβέρνηση αυτοπροσώπως να βγαίνει στην αρένα. Περισσότερο είχα κατά νου το μεγάλο μέτωπο του ΟΧΙ, το φάντασμα του 61% που πλανάται πάνω από τα κεφάλια μας, μια ευρεία αντιευρωπαϊκή και αντιφιλελεύθερη συναίνεση με δυναμική παρουσία σε όλο το φάσμα των μίντια, από τις εφημερίδες ως τα ανώνυμα τρολς του τουίτερ. Σε αυτή τη σφαίρα -όπου η δυσαρέσκεια προς την νεομνημονιακή κυβέρνηση συσσωρεύεται αργά μεν αλλά σταθερά – η κοροϊδία του «Παραιτηθείτε» και η διαπόμπευση των διοργανωτών πήγαιναν σύννεφο από την πρώτη στιγμή σχεδόν. Το κλίμα ευνοούσε την κυβέρνηση έμμεσα και αθόρυβα, χωρίς η ίδια να εκτίθεται. Όμως η παρέμβαση Φίλη ήταν το plot twist που άλλαξε τα δεδομένα.

Η κυβέρνηση έχει βεβαρυμένο ιστορικό διπλού λόγου και εκπομπής αντιφατικών μηνυμάτων. Τώρα το τζίνι βγήκε από το λυχνάρι. Καθώς η δημόσια ατζέντα εκτροχιάζεται, οι πολεμόχαροι των δύο πλευρών ετοιμάζονται για την κλαγγή των όπλων

Ήταν άραγε μια αυθόρμητη, άνευ προμελέτης ανάκληση από τα φοιτητικά του χρόνια, τότε που στο αριστερό φαντασιακό δέσποζαν τα λατινοαμερικάνικα κινήματα χειραφέτησης και ιδίως η Χιλή του Αλιέντε, το φιλολαϊκό καθεστώς που υπονόμευσαν τα αντιδραστικά cacerolazos πριν χτυπηθεί θανάσιμα από τη χούντα του Πινοσέτ;

Ή μήπως ήταν μια σκακιστική μανούβρα που βλέπει αρκετές κινήσεις μπροστά στην εξέλιξη της παρτίδας; Μήπως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει συμφέρον το κίνημα της αστικής αντίδρασης να ισχυροποιηθεί αρκετά, ώστε να αποτελέσει έναν αξιόπιστο μπαμπούλα για τους υποστηρικτές του που φυλλορροούν; Η «αντίδραση» πρέπει να καταγραφεί στο μάξιμουμ της δύναμής της, να γίνει το άγριο θήραμα που θα δώσει αξία στο θηρευτή του. Ο Κατρούγκαλος το έθεσε με κυνική ευστοχία: «χαίρομαι να βλέπω τέτοια πράγματα αναστροφής της πραγματικότητας, μου φαίνεται ότι καλό είναι να ξέρουμε τι είναι ο καθένας σε αυτή την κοινωνία». Το νέο αντιλαϊκό σκιάχτρο πρέπει να κατασκευαστεί από γερά υλικά, να έχει διάρκεια και να στηρίξει σε βάθος χρόνου το ταξικό αφήγημα της κυβέρνησης, όχι να καταρρεύσει στο πρώτο φύσημα του ανέμου.

Το πρωτοσέλιδο της Αυγής, την Παρασκευή 10 Ιουνίου, «Άδωνις και Σία βαράνε την κατσαρόλα», δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τις προθέσεις της κυβέρνησης και την μεθοδικά χαραγμένη επικοινωνιακή στρατηγική της. Για άλλη μια φορά το «μέτωπο της λογικής» υποτίμησε την αστείρευτη δίψα της για σύγκρουση και αντιπαράθεση, επιτιμώντας όσους προειδοποιούσαμε για την άσχημη τροπή των πραγμάτων με εξυπνακισμούς του τύπου «μην βλέπετε πολύ House of Cards, o Φρανκ Άντεργουντ είναι φανταστικός χαρακτήρας». Τώρα το τζίνι βγήκε από το λυχνάρι. Καθώς η δημόσια ατζέντα εκτροχιάζεται, οι πολεμόχαροι των δύο πλευρών ετοιμάζονται για την κλαγγή των όπλων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News